Trồng lúa kém hiệu quả, nông dân Thanh Hóa đang đổi đời nhờ giống cây đặc biệt, doanh thu tăng gấp cả chục lần
Từ mô hình mới, nông dân Thanh Hóa đã đạt thu nhập cao gấp 10 lần trồng lúa, góp phần thay đổi bộ mặt nông thôn và nâng cao đời sống.
Làng đào nhộn nhịp nơi đất lúa một thời
Từng là vùng thuần nông với cây lúa là chủ lực, xã Thọ Tân (huyện Triệu Sơn, tỉnh Thanh Hóa) nay đang nổi lên như một “thủ phủ đào phai cánh kép” của khu vực nhờ sự chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy sản xuất của nông dân địa phương.
Nổi bật nhất là thôn 4 – nơi có tới 30 trong tổng số 45ha diện tích đào toàn xã, quy tụ khoảng 120 hộ trồng đào trên tổng số 170 hộ dân. Trên những thửa ruộng trước kia vốn chỉ cho thu nhập bấp bênh, nay các gốc đào trổ hoa, tạo thế đã mang lại thu nhập cao gấp nhiều lần.
Câu chuyện của ông Lê Văn Ban – Giám đốc Hợp tác xã trồng đào cảnh Thọ Tân là ví dụ điển hình. Trên 12 sào đất từng chuyên trồng lúa, ông mạnh dạn cải tạo thành vườn đào. Hiện ông có 400 gốc đào, trong đó 98 gốc là do khách gửi chăm sóc. Dịp Tết Ất Tỵ vừa qua, sau khi trừ chi phí, gia đình ông thu về tới 320 triệu đồng.
Ông Ban chia sẻ, năm đầu tiên còn nhiều bỡ ngỡ, kỹ thuật uốn tỉa chưa tốt nên giá bán chưa cao. Tuy nhiên, sau khi học hỏi và tích lũy kinh nghiệm, đặc biệt là biết cách chọn mắt ghép, dâm gốc, uốn thế, ông đã thành công trong việc tạo ra những cây đào có giá trị cao.
Không chỉ trồng, ông còn biết cách cải tạo đất: thuê máy múc luống cao tránh ngập úng, dùng phân chuồng ủ mục, rơm phủ gốc để giữ ẩm và hạn chế cỏ dại – những chi tiết nhỏ nhưng quyết định đến chất lượng hoa và giá bán.
Đào cảnh: Cây trồng mới, sinh kế mới
Không riêng ông Ban, nhiều nông dân ở thôn 4 cũng đang hái quả ngọt từ đào phai cánh kép. Gia đình chị Nguyễn Thị Hồng – Chủ tịch Hội Nông dân xã Thọ Tân – có 6 sào trồng 500 gốc đào huyền. Với loại đào này, chi phí đầu tư và công vận chuyển thấp hơn, thu nhập cao hơn trồng lúa nhiều lần. Vụ Tết gần nhất, gia đình chị Hồng thu về 200 triệu đồng sau khi trừ chi phí.
Theo chị Hồng, đào huyền dễ chăm, cho thế đẹp, thích hợp trưng Tết. Từ tháng 10 âm lịch, thương lái đã tới tận vườn đặt mua. Cả làng đào nhộn nhịp, người đến xem đào, chọn cây, đặt tiền trước, tạo không khí kinh doanh sôi động kéo dài suốt hai tháng cuối năm.
Hiệu quả kinh tế là yếu tố then chốt thúc đẩy làn sóng chuyển đổi mạnh mẽ. Với thu nhập từ 45–50 triệu đồng/sào/năm, cao gấp 10 lần trồng lúa, trồng đào trở thành hướng đi rõ ràng, ổn định cho người dân địa phương. Đầu năm 2025, thôn 4 đã làm đơn xin chuyển đổi thêm 3ha đất kém hiệu quả để mở rộng vùng trồng đào.
Mô hình nông nghiệp thích ứng: Từ quyết tâm đến đổi đời
Việc chuyển đổi từ lúa sang đào không chỉ đơn thuần là thay cây trồng mà còn thể hiện tư duy sản xuất mới của người nông dân Thọ Tân. Không còn trông chờ vào cây lúa thu nhập thấp, người dân chủ động tìm hiểu thị trường, học hỏi kỹ thuật và đầu tư bài bản hơn cho sản xuất.
Đặc biệt, quá trình chuyển đổi được thực hiện có tổ chức, có sự chấp thuận và hỗ trợ từ chính quyền xã, giúp người dân yên tâm phát triển mô hình. Lợi nhuận thu về giúp nhiều gia đình có cuộc sống khấm khá hơn: xây nhà mới, mua xe ô tô, đầu tư giáo dục cho con cái.
Theo ước tính, riêng trong năm 2024, tổng doanh thu từ đào cảnh ở thôn 4 đạt trên 10 tỷ đồng. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự đúng đắn của hướng đi chuyển đổi cây trồng phù hợp thổ nhưỡng – khí hậu và có đầu ra thị trường ổn định.
Sự phát triển mạnh của làng đào Thọ Tân cũng cho thấy tầm quan trọng của mô hình nông nghiệp thích ứng – nơi người nông dân không còn là người sản xuất thuần túy mà là người tổ chức kinh tế, quản lý đầu tư và kết nối thị trường.