Trái phiếu Chính phủ hút vốn mạnh nhờ lãi suất liên ngân hàng giảm sâu

Trong quý I/2025, thị trường trái phiếu Chính phủ Việt Nam đã ghi nhận sự bùng nổ ấn tượng khi Kho bạc Nhà nước tổ chức gọi thầu tổng cộng 159,5 nghìn tỷ đồng, tăng mạnh 19,5% so với quý trước và tăng đến 34,6% so với cùng kỳ năm 2024.

Trong đó, giá trị trúng thầu đạt hơn 110,4 nghìn tỷ đồng, tương ứng tỷ lệ trúng thầu lên tới 69%, mức cao đáng chú ý, phản ánh dòng tiền đầu tư trở lại mạnh mẽ vào tài sản an toàn trong bối cảnh nhiều bất ổn.

Theo đánh giá từ Chứng khoán Phú Hưng (PHS), đà tăng trưởng mạnh mẽ của thị trường trái phiếu Chính phủ (TPCP) trong ba tháng đầu năm đến từ hàng loạt yếu tố tích cực.

Tín hiệu rõ ràng nhất đến từ việc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) hạ mạnh lãi suất trúng thầu tín phiếu kể từ cuối tháng 2/2025 – giảm từ 4% xuống còn 3,1%/năm và chính thức dừng phát hành từ ngày 5/3. Cùng thời điểm, NHNN bơm thanh khoản dài hạn vào hệ thống qua kênh OMO kỳ hạn 91 ngày, giúp hạ mặt bằng lãi suất liên ngân hàng và cải thiện thanh khoản.

Kết quả là, lãi suất liên ngân hàng ON-1W giảm mạnh, dao động từ 3,1% – 4,1%, thấp nhất kể từ đầu năm đến nay. Mặt bằng lãi suất thấp đã thúc đẩy các ngân hàng thương mại đẩy mạnh đầu tư vào TPCP, khi các kênh cho vay tín dụng chưa có sự tăng trưởng bứt phá.

Dữ liệu đến ngày 21/3 cho thấy tăng trưởng tín dụng chỉ đạt 2,17%, cao hơn cùng kỳ năm ngoái nhưng vẫn dưới mức trung bình các năm. Với dư địa tín dụng hạn chế, các tổ chức tài chính tìm đến TPCP như một kênh phân bổ vốn ổn định, lợi suất tốt hơn mặt bằng lãi suất ngắn hạn.

Điểm nhấn đáng kể trong quý I là việc Kho bạc Nhà nước linh hoạt điều chỉnh lợi suất, đặc biệt là ở kỳ hạn 10 năm, tăng thêm 20 điểm cơ bản (bps) để sát hơn với nhu cầu thị trường. Điều này giúp thu hẹp chênh lệch giữa thị trường sơ cấp và thứ cấp, làm cho đấu thầu trái phiếu trở nên hấp dẫn hơn.

Kỳ hạn 10 năm tiếp tục chiếm ưu thế, với tỷ lệ trúng thầu lên tới 79,5%, chiếm gần 80% tổng khối lượng gọi thầu toàn quý. Thậm chí, mức thực hiện vượt 241% kế hoạch quý I ở kỳ hạn này, cho thấy sức hút áp đảo.

Trên thị trường quốc tế, lợi suất TPCP Mỹ đã giảm hơn 35 bps từ đầu năm do kỳ vọng Fed sẽ thực hiện 3 đợt cắt giảm lãi suất trong năm. Những tín hiệu kinh tế chậm lại tại Mỹ, cùng các biến động địa chính trị, khiến nhà đầu tư tăng cường đổ tiền vào các tài sản ít rủi ro, trong đó có TPCP Việt Nam.

Đáng chú ý, những lo ngại xoay quanh chính sách thuế quan của cựu Tổng thống Donald Trump cũng góp phần khiến thị trường thận trọng, tạo ra tâm lý ưa chuộng kênh đầu tư an toàn hơn như trái phiếu chính phủ.

Năm 2025 được đánh giá là năm kỷ lục về quy mô phát hành trái phiếu Chính phủ, với kế hoạch gọi thầu 500 nghìn tỷ đồng – phục vụ cho giải ngân đầu tư công lớn chưa từng có. PHS nhận định, hoạt động phát hành sẽ tiếp tục được đẩy mạnh trong các quý tới, với lợi suất sơ cấp nhiều khả năng tăng thêm 10–20 bps để hấp dẫn nhà đầu tư ở cả kỳ hạn dưới và trên 10 năm.

Trong khi đó, Ngân hàng Nhà nước được dự báo vẫn sẽ duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt và hỗ trợ, do kỳ vọng Fed có thể cắt giảm lãi suất mạnh hơn nếu tăng trưởng kinh tế Mỹ chậm lại. Dù đối mặt với biến động từ tỷ giá và lạm phát, NHNN nhiều khả năng sẽ tiếp tục ổn định mặt bằng lãi suất điều hành, kiểm soát thanh khoản và điều tiết thị trường qua công cụ thị trường mở.