Tôi trưởng thành bằng nước mắt mẹ và những vết chai sần
Tôi lớn lên bên dáng mẹ gầy còm, ngày còng lưng dưới ruộng, đêm thắp đèn vá áo cho con. Mẹ chẳng bao giờ than thở, chỉ thỉnh thoảng quay mặt đi lau vội giọt nước mắt. Tôi từng nghĩ mình mạnh mẽ, đến khi nhận ra: suốt bao năm qua, tôi chỉ đang trưởng thành trong nước mắt mẹ.
Tôi sinh ra ở vùng quê nghèo miền Trung, nơi những cơn gió Lào thổi rát da mặt mỗi trưa hè. Cha mất khi tôi vừa vào lớp một. Mẹ một mình cáng đáng tất cả. Bà không giỏi ăn nói những lời yêu thương, càng không bao giờ kể khổ, nhưng tôi thấy rõ qua từng vết chai sần trên tay, từng nếp nhăn hằn sâu nơi khóe mắt.
Mẹ thức dậy từ 4 giờ sáng, nấu cơm, ra đồng cấy lúa, rồi lại về nấu cơm chiều, nuôi lợn, nuôi gà. Đêm xuống, tôi học bài, mẹ ngồi bên ngọn đèn dầu vá lại áo quần cũ cho tôi. Có lần tôi hỏi:
“Mẹ không thấy mệt sao?”
Bà chỉ xoa đầu tôi và cười:
“Mẹ chỉ cần con học giỏi, thế là đủ”.
Năm tôi học lớp 6, mẹ bán đôi bông tai cưới để mua sách vở và một số đồ dùng thật sự cần thiết cho tôi. Tôi biết, vì bà khóc. Không phải khóc vì mất của, mà vì sợ con mình bị thua thiệt bạn bè.
Tôi đi học bằng đôi dép tổ ong mòn vẹt gót, đeo chiếc cặp sách cũ rách quai mà mẹ xin lại của con bác hàng xóm. Mỗi lần tôi tủi thân, mẹ bảo:
“Con không cần có tất cả, chỉ cần cố gắng để sau này làm được điều mình muốn”.
Lời ấy theo tôi suốt tuổi thơ. Mẹ không dùng những từ cao siêu, chỉ dùng cả đời mình để dạy tôi biết thương người, biết sống tử tế.
Tôi đỗ đại học, một mình lên Hà Nội, mang theo túi hành lý mẹ gói ghém kỹ càng, với mấy trăm nghìn được mẹ cuộn lại, giấu kín trong hộp bánh quy cũ. Bà dặn:
“Có đói cũng ráng chịu, đừng túng làm liều rồi sinh hư nghe con. Ráng học, rồi sẽ khác”.
Tôi vừa học vừa làm thêm, cố gắng không gọi về xin tiền mẹ. Nhưng mỗi lần về quê, tôi lại thấy tóc mẹ bạc thêm, mắt kém đi, tay run hơn. Mẹ vẫn một mực bảo:
“Mẹ khỏe mà. Con đừng lo”.
Nhưng làm sao tôi không lo? Làm sao không đau khi thấy bàn tay đã từng cõng cả tuổi thơ tôi giờ phải lần từng đồng bạc để mua thuốc?
Giờ tôi có công việc ổn định, đã đi nhiều nơi, gặp nhiều người. Nhưng chưa ai dạy tôi cách làm người như mẹ đã từng – bằng chính đôi tay nứt nẻ, bằng dáng ngồi lặng lẽ bên bếp lửa mỗi chiều mưa.
Tôi đã lầm tưởng mình trưởng thành nhờ va đập với cuộc đời. Nhưng hóa ra, tôi đã trưởng thành trong nước mắt mẹ – những giọt nước lặng lẽ rơi, không cần ai nhìn thấy, không mong ai biết ơn, chỉ mong một điều:
“Con mình trở thành người tử tế và bình an”.