Tỉnh Bắc Ninh hậu sáp nhập, quyết liệt kiểm tra và xử lý nhiều trường hợp vi phạm tại các xã, phường mới

Chính quyền cơ sở tăng cường kiểm soát trật tự xây dựng sau phân cấp

Từ khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, tỉnh Bắc Ninh đã chuyển giao nhiều thẩm quyền, trong đó có quản lý trật tự xây dựng từ cấp huyện về cho chính quyền cơ sở. Đây là một bước đi thể hiện tinh thần phân cấp, phân quyền rõ ràng hơn trong quản lý nhà nước, song cũng đặt ra không ít thách thức cho các xã, phường.

Điển hình là phường Nếnh, với diện tích gần 36 km² và dân số hơn 55.000 người, tiếp giáp trực tiếp với 4 khu công nghiệp lớn: Quang Châu, Vân Trung, Đình Trám, Việt Hàn. Phó Chủ tịch UBND phường - ông Vũ Văn Hồng, cho biết địa phương đã chủ động xây dựng hệ thống quản lý trật tự xây dựng ngay từ những ngày đầu thành lập. Chỉ trong tháng 7/2025, phường đã cấp 10 giấy phép, kiểm tra 31 công trình, phát hiện 6 trường hợp xây sai phép tại các tổ dân phố như Vân Cốc, My Điền 1, My Điền 2… Lực lượng chức năng đã lập biên bản, yêu cầu dừng thi công, vận động người dân tự giác tháo dỡ phần vi phạm.

Tại phường Nam Sơn, nơi giáp với KCN Nam Sơn – Hạp Lĩnh và KCN Quế Võ, công tác kiểm tra cũng được triển khai quyết liệt. Gần 20 công trình tạm tại khu vực Tiểu dự án Lim – Phả Lại và hành lang đường trục khu Lãm Trại đã được vận động tháo dỡ tự nguyện. Tương tự tại xã Yên Trung (giáp KCN Yên Phong), đã xử phạt hành chính 2 trường hợp vi phạm với tổng số tiền lên tới 90 triệu đồng.

Thiếu nhân lực, ý thức người dân chưa đồng đều là rào cản lớn

Cùng với những tín hiệu tích cực, thực tiễn tại cơ sở cũng bộc lộ nhiều khó khăn sau phân cấp. Một trong những vấn đề nổi bật là thiếu nhân sự chuyên môn. Tại phường Nếnh, theo anh Lê Ngọc Tú, cán bộ phụ trách kinh tế - hạ tầng, toàn phường chỉ có 2 cán bộ phụ trách lĩnh vực xây dựng, trong khi địa bàn rộng, lượng công trình nhiều và biến động nhanh.

Ngoài ra, ý thức tuân thủ quy định xây dựng của một bộ phận người dân còn thấp. Một số trường hợp lợi dụng giai đoạn sáp nhập hành chính để xây dựng không phép, lan truyền thông tin sai lệch rằng “không cần xin giấy phép xây dựng”. Một số hộ còn trốn tránh, không phối hợp trong quá trình kiểm tra. Bên cạnh đó, một số chủ đầu tư dự án nhà ở chưa công khai đầy đủ quy hoạch và mẫu nhà, khiến người dân dễ vi phạm khi xây dựng sai thiết kế.

Trước thực trạng này, các địa phương đã triển khai hàng loạt giải pháp: tăng cường tuyên truyền pháp luật qua loa truyền thanh, thành lập nhóm Zalo kết nối giữa chính quyền, cán bộ tổ dân phố và người dân. Đặc biệt, thay vì chỉ tập trung xử phạt, nhiều nơi đã chủ động hỗ trợ người dân hoàn thiện hồ sơ, hướng dẫn thủ tục xin cấp phép, như trường hợp anh Thân Văn Thảo (tổ dân phố My Điền 2, phường Nếnh) khi xây dựng nhà 5 tầng trên diện tích 72m².

Về phía quản lý cấp tỉnh, đại diện Phòng Quản lý hoạt động xây dựng (Sở Xây dựng Bắc Ninh) cho biết: qua rà soát, nhiều xã chưa có đủ cán bộ chuyên trách hoặc chỉ có 1 người làm kiêm nhiệm. Điều này gây khó khăn trong quá trình tiếp nhận hồ sơ, thẩm định và giám sát thi công.

Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành quy định mới về phân công, phân cấp quản lý xây dựng; xây dựng kế hoạch hướng dẫn chi tiết cho cấp xã, trong đó có chủ trương miễn giấy phép xây dựng với một số công trình nhất định. Đồng thời, triển khai đào tạo tại chỗ, “cầm tay chỉ việc”, hướng tới bố trí hợp đồng chuyên môn tạm thời trong giai đoạn 2025–2027. Với các xã có kế hoạch lên phường, Sở cũng đề xuất tăng cường cử kỹ sư xây dựng về hỗ trợ, đảm bảo thực thi hiệu quả nhiệm vụ quản lý xây dựng mới được phân quyền.