Tìm hiểu Trung Quốc: Vùng đất của di sản ngàn năm và “đối tác không thể thay thế” của Nga

Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, hay còn gọi là Trung Quốc, có diện tích 9,6 triệu km², đứng thứ ba thế giới sau Nga và Canada, và là quốc gia đông dân thứ hai thế giới với 1,42 tỷ người (sau Ấn Độ). Thủ đô của Trung Quốc là Bắc Kinh, trung tâm chính trị – văn hóa của quốc gia này.

Trung Quốc có đường biên giới tiếp giáp với 14 quốc gia và sở hữu nhiều địa hình phức tạp, từ cao nguyên Tây Tạng với độ cao trung bình trên 3.000m, dãy Himalaya với đỉnh Everest cao nhất thế giới, đến các đồng bằng rộng lớn ở phía đông. Sự đa dạng về địa hình kéo theo sự phong phú về khí hậu, trải dài từ khí hậu cận nhiệt đới đến ôn đới, khô hạn.

Với 56 dân tộc, trong đó người Hán chiếm 93% dân số, Trung Quốc là quốc gia đa dạng văn hóa và tôn giáo. Bốn tôn giáo chính tại Trung Quốc là Phật giáo, Đạo giáo, Đạo Hồi và Thiên chúa giáo. Ngôn ngữ chính là tiếng Hán, sử dụng phổ biến trên toàn quốc.

Nền lịch sử trải dài qua thời gian

Lịch sử Trung Quốc trải dài hơn 5.000 năm, bắt nguồn từ các nền văn minh cổ đại hình thành dọc theo lưu vực sông Hoàng Hà. Thời kỳ đầu, các bộ lạc hợp nhất thành nhà Hạ (khoảng 2070-1600 TCN) – triều đại đầu tiên trong truyền thuyết. Tiếp đó là nhà Thương (1600-1046 TCN) và Chu (1046-256 TCN), đặt nền móng cho chế độ phong kiến lâu dài.

Giai đoạn Xuân Thu (770-476 TCN) và Chiến Quốc (475-221 TCN) chứng kiến sự phân tranh khốc liệt giữa các nước chư hầu, đồng thời sản sinh ra nhiều triết gia kiệt xuất như Khổng Tử, Lão Tử và Mặc Tử. Năm 221 TCN, Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Hoa, lập ra nhà Tần, khởi công Vạn Lý Trường Thành và xây dựng nền hành chính tập quyền.

Sau khi nhà Tần sụp đổ, nhà Hán (206 TCN – 220 SCN) kế vị, mở rộng lãnh thổ và giao thương trên Con đường Tơ lụa, đưa Trung Quốc trở thành cường quốc Đông Á. Tiếp theo là thời kỳ loạn lạc với sự chia cắt Tam Quốc (220-280), Tây Tấn, và Nam Bắc triều, cho đến khi nhà Tùy (581-618) thống nhất đất nước và xây dựng Đại Vận Hà.

Nhà Đường (618-907) đánh dấu đỉnh cao về văn hóa, kinh tế, ngoại giao và nghệ thuật, được xem là "thời kỳ hoàng kim" của Trung Hoa. Sau đó là nhà Tống (960-1279), nổi bật với sự phát triển về công nghệ, thương mại và đô thị hóa.

Đầu thế kỷ 13, người Mông Cổ xâm lược và lập ra nhà Nguyên (1271-1368), mở rộng quyền lực đến châu Âu và Trung Đông. Đến năm 1368, nhà Minh khôi phục quyền cai trị người Hán, nổi bật với các chuyến hải trình của Trịnh Hòa và xây dựng Tử Cấm Thành.

Cuối cùng, nhà Thanh (1644-1911) – triều đại phong kiến cuối cùng – bị suy yếu bởi nội loạn và sự xâm lược của các cường quốc phương Tây, dẫn đến cách mạng Tân Hợi (1911), chấm dứt chế độ quân chủ kéo dài hơn 2.000 năm.

Năm 1949, sau cuộc nội chiến kéo dài, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản. Từ đó, Trung Quốc trải qua nhiều biến động như Cách mạng Văn hóa, cải cách mở cửa từ năm 1978 và dần vươn lên trở thành nền kinh tế lớn thứ hai thế giới hiện nay.

Nền kinh tế Trung Quốc: Vững bước trong thách thức

Năm 2024, GDP Trung Quốc đạt 18,6 nghìn tỷ USD, tiếp tục duy trì vị trí nền kinh tế lớn thứ hai thế giới với mức tăng trưởng 5%. Ngành công nghiệp chế tạo chiếm hơn 30% GDP, giữ vai trò chủ đạo trong nền kinh tế.

Bên cạnh đó, thương mại bán lẻ, bán buôn và các ngành dịch vụ cũng có những đóng góp quan trọng. Tuy nhiên, lĩnh vực bất động sản, chiếm hơn 6% GDP, ghi nhận mức giảm 1,8%, cho thấy những khó khăn trong việc phục hồi thị trường này.

Để đối phó với thách thức, Trung Quốc đang đẩy mạnh tiêu dùng nội địa, đầu tư vào các lĩnh vực năng lượng tái tạo, công nghệ cao và củng cố vị thế trong thương mại toàn cầu.

Quan hệ kinh tế Trung – Nga: Hợp tác sâu rộng trong bối cảnh biến động

Sau khi xung đột Nga – Ukraine nổ ra, Trung Quốc đã nhanh chóng trở thành đối tác kinh tế hàng đầu của Nga. Kim ngạch thương mại song phương năm 2023 đạt 244 tỷ USD, trong đó kim ngạch xuất khẩu của Nga sang Trung Quốc tăng 63% lên 129,3 tỷ USD.

Lĩnh vực năng lượng là trọng tâm hợp tác giữa hai nước. Trung Quốc mua dầu khí từ Nga với giá ưu đãi, đồng thời triển khai các dự án lớn như đường ống dẫn khí Power of Siberia 2, dự kiến vận chuyển 50 tỷ mét khối khí đốt mỗi năm từ Nga sang Trung Quốc.

Dù hợp tác kinh tế phát triển mạnh, quan hệ thương mại song phương vẫn gặp không ít thách thức do các lệnh trừng phạt của Mỹ và phương Tây. Tuy nhiên, với chiến lược tập trung vào các đối tác ngoài phương Tây, Trung Quốc được cho là sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác kinh tế với Nga, đặc biệt trong lĩnh vực năng lượng và công nghệ.