Tìm hiểu một trong những loại vũ khí hiện đại nhất của Quân đội Nhân dân Việt Nam

Sở hữu năng lực đặc biệt trong khu vực

Trong khu vực Đông Nam Á, Việt Nam là quốc gia đầu tiên được ghi nhận sở hữu vũ khí tên lửa đạn đạo với khả năng tấn công mục tiêu ở cự ly lên tới 300 km. Sự kiện Lễ kỷ niệm 30 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân và 75 năm thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (tháng 12/2019) là lần đầu tiên hệ thống tên lửa Scud-B được công bố rộng rãi trước công chúng, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong chiến lược phòng thủ quốc gia.

Tên lửa Scud vốn là lớp tên lửa đạn đạo chiến thuật do Liên Xô phát triển từ cuối thập niên 1950, sau đó xuất khẩu rộng rãi cho nhiều quốc gia. Trong khi Indonesia mới chỉ thử nghiệm dòng tên lửa KHAN do Thổ Nhĩ Kỳ chế tạo, Việt Nam đã đưa Scud-B vào biên chế và triển khai thực tế, thể hiện năng lực tự chủ và khả năng răn đe đáng kể.

Scud-B có chiều dài 11,25 m, đường kính 0,88 m, trọng lượng 5,9 tấn, được đặt trên bệ phóng cơ động MAZ-543 với 8 bánh chủ động. Xe MAZ-543 được trang bị động cơ diesel 525 mã lực, cho phép di chuyển tốc độ tối đa 45 km/h và phạm vi hoạt động 650 km. Sự cơ động này cho phép hệ thống nhanh chóng thay đổi vị trí chiến lược, tăng tính bất ngờ và khả năng phòng thủ.

Cấu tạo và vai trò chiến lược

Tên lửa Scud-B khi triển khai cần khoảng thời gian ngắn để chuẩn bị và sẵn sàng phóng. Sau khi rời bệ, tên lửa có thể đạt vận tốc Mach 5 (gấp 5 lần tốc độ âm thanh, khoảng 1,7 km/giây). Tầm bắn trải dài từ 50 – 300 km, phù hợp cho các mục tiêu chiến thuật như sở chỉ huy, căn cứ quân sự hay sân bay đối phương.

Scud-B được dẫn đường bằng hệ thống điều khiển quán tính với độ sai số khoảng 450 m. Sức công phá của đầu đạn vẫn đảm bảo sát thương lớn, có thể tạo ra hố sâu 1,5 – 4 m và ảnh hưởng trên diện tích tới 6 ha. Với đầu đạn thuốc nổ thường, tốc độ va chạm ước tính 1,4 km/giây đủ để phá hủy các mục tiêu kiên cố.

Tên lửa đạn đạo nói chung hoạt động qua ba giai đoạn: phóng, bay tự do ngoài khí quyển và quay trở lại khí quyển để lao vào mục tiêu theo quỹ đạo parabol. Đây là điểm khác biệt so với tên lửa hành trình vốn bay thấp và duy trì động cơ suốt hành trình.

Đối với Việt Nam, việc biên chế Scud-B không chỉ là trang bị kỹ thuật thuần túy mà còn mang ý nghĩa chiến lược. Đây là vũ khí răn đe hữu hiệu, nâng cao năng lực phòng thủ, giúp bảo vệ chủ quyền... Sự hiện diện của hệ thống này trong biên chế Quân đội Nhân dân Việt Nam khẳng định năng lực quân sự hiện đại hóa, song hành cùng quá trình hội nhập quốc tế và yêu cầu đảm bảo an ninh quốc gia.