TikTok lần đầu xuất hiện trên bàn đàm phán thương mại Mỹ - Trung

TikTok trở thành “điểm nóng” mới trong đàm phán thương mại

Ngày 14/9, tại Madrid (Tây Ban Nha), phái đoàn Mỹ do Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer dẫn đầu đã có cuộc gặp với Phó thủ tướng Hà Lập Phong và Trưởng đoàn đàm phán thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương. Đây là vòng tiếp xúc trực tiếp thứ tư trong bốn tháng qua giữa hai bên tại châu Âu, nhằm thảo luận loạt vấn đề gai góc trong quan hệ kinh tế song phương.

Điểm mới và đáng chú ý của vòng đàm phán này là TikTok lần đầu tiên được bổ sung vào chương trình nghị sự. Bộ Thương mại Trung Quốc xác nhận các chủ đề trao đổi không chỉ xoay quanh thuế quan của Mỹ và kiểm soát xuất khẩu, mà còn bao gồm tương lai hoạt động của TikTok tại Mỹ – vấn đề đang gây tranh cãi gay gắt trong chính trường Washington.

Theo Reuters, việc đưa TikTok vào bàn đàm phán được Bộ Tài chính Mỹ thúc đẩy nhằm tìm cơ sở chính trị cho khả năng gia hạn thời gian hoạt động của ứng dụng này trên đất Mỹ. Hiện nay, công ty mẹ ByteDance đang đối diện với hạn chót ngày 17/9 để thoái vốn khỏi TikTok tại Mỹ, nếu không nền tảng này có nguy cơ bị cấm hoàn toàn.

Giới quan sát cho rằng, việc lồng ghép TikTok vào đàm phán thương mại cho thấy nền tảng mạng xã hội đã trở thành một phần trong cuộc chơi địa chính trị, vượt xa khỏi khuôn khổ kinh doanh công nghệ đơn thuần. Đây cũng có thể là chiến lược của Washington nhằm tận dụng sức ép kinh tế để đạt được thỏa thuận rộng hơn trong quan hệ với Bắc Kinh.

Bước dạo đầu cho cuộc gặp cấp cao

Ngoài TikTok, cuộc đàm phán tại Madrid còn đề cập đến nhiều vấn đề thương mại lâu nay vốn gây căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới. Các nội dung nổi bật gồm: giảm thuế quan, nối lại xuất khẩu đất hiếm từ Trung Quốc sang Mỹ, cũng như hợp tác trong chống rửa tiền và ngăn chặn công nghệ bất hợp pháp chảy tới Nga.

Dù vậy, nhiều chuyên gia cho rằng khó có đột phá ngay trong vòng đàm phán lần này. Bà Wendy Cutler, Giám đốc Viện Chính sách Xã hội châu Á tại Washington, nhận định các kết quả mang tính biểu tượng hơn là thực chất, và nhiều khả năng các “thành quả lớn” sẽ được dành cho cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Seoul cuối tháng 10.

Các thỏa thuận tiềm năng có thể bao gồm việc giải quyết lo ngại an ninh quốc gia liên quan đến TikTok, dỡ bỏ một số hạn chế đối với nông sản Mỹ như đậu tương, hay thậm chí điều chỉnh thuế liên quan đến fentanyl – loại chất đang là tâm điểm trong cuộc chiến chống ma túy của Mỹ.

Tuy nhiên, bà Cutler cũng nhấn mạnh rằng việc giải quyết tận gốc các mâu thuẫn kinh tế Mỹ - Trung sẽ cần nhiều năm. Những yêu cầu của Washington, như buộc Trung Quốc chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng tiêu dùng nội địa nhiều hơn, giảm phụ thuộc vào xuất khẩu được trợ cấp, là những thách thức dài hạn khó thể đạt được chỉ qua vài vòng đàm phán.