Tiếp tục mở rộng "đại lộ" đón các doanh nghiệp lên sàn chứng khoán

Tại họp báo Chính phủ cuối tuần qua, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi cho biết các doanh nghiệp Việt Nam đang đứng trước cơ hội lớn để huy động vốn qua thị trường chứng khoán, đặc biệt là thông qua kênh phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO). Nghị định 245/2025 mới ban hành được xem là bước đột phá quan trọng giúp rút ngắn quy trình, giảm gánh nặng thủ tục và tạo điều kiện để doanh nghiệp nhanh chóng niêm yết.

Theo ông Chi, trước đây, sau khi IPO, doanh nghiệp phải mất từ 3 đến 6 tháng để hoàn tất soát xét báo cáo tài chính, nhưng theo quy định mới, thời gian này được rút ngắn còn khoảng 30 ngày. “Quy định mới giúp giảm đáng kể thủ tục hành chính, đồng thời tạo điều kiện để doanh nghiệp sớm huy động vốn và tham gia niêm yết, qua đó thu hút thêm nhà đầu tư và tăng tính thanh khoản cho thị trường”, Thứ trưởng nói.

Bộ Tài chính kỳ vọng việc cải cách thủ tục sẽ giúp dòng vốn đầu tư vào cổ phiếu IPO gia tăng mạnh trong năm tới, góp phần lan tỏa niềm tin và tạo nguồn lực mới cho khu vực doanh nghiệp. Theo thống kê, chỉ riêng năm 2025, nền tảng vĩ mô ổn định và sự sôi động trở lại của thị trường vốn đã mở đường cho hàng loạt thương vụ IPO lớn trải đều ở nhiều lĩnh vực.

Danh sách này có thể kể đến các thương hiệu tiêu dùng như Highlands Coffee, Golden Gate; các doanh nghiệp dịch vụ tài chính gồm TCBS, VPBankS, VPS, F88; nhóm công nghệ như Misa, VNLife; cùng các đơn vị bất động sản và hạ tầng nổi bật như Vinpearl, TAL, Viettel IDC.

Cùng quan điểm với cơ quan quản lý, báo cáo của Chứng khoán VNDirect nhận định thị trường IPO Việt Nam đang bước vào giai đoạn “hồi sinh” mạnh mẽ nhờ hội tụ nhiều yếu tố thuận lợi. Nền kinh tế vĩ mô duy trì ổn định, chính sách tiền tệ trong và ngoài nước tiếp tục theo hướng nới lỏng, và đặc biệt là việc FTSE Russell chính thức nâng hạng Việt Nam lên nhóm “thị trường mới nổi thứ cấp” đang mở ra cơ hội thu hút dòng vốn quốc tế quy mô lớn.

Ngoài ra, khung pháp lý và quản trị doanh nghiệp ngày càng hoàn thiện, trong khi quy định về sở hữu nước ngoài và tỷ lệ cổ phiếu tự do chuyển nhượng đã linh hoạt hơn. Việc thúc đẩy thoái vốn tại các doanh nghiệp nhà nước, cải cách hành chính, tăng cường bảo vệ nhà đầu tư và đưa hệ thống giao dịch mới KRX vào vận hành cũng là những động lực quan trọng giúp thị trường vốn Việt Nam bước vào chu kỳ tăng trưởng mới.

Không chỉ riêng thị trường cổ phiếu, kênh trái phiếu cũng ghi nhận sự phục hồi rõ rệt. Theo Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi, tổng quy mô phát hành trái phiếu năm 2025 ước đạt khoảng 1 triệu tỷ đồng, trong đó trái phiếu Chính phủ chiếm khoảng một nửa. “Con số này cho thấy thị trường vốn đang lấy lại sức bật sau giai đoạn trầm lắng, phản ánh niềm tin của cả nhà đầu tư và doanh nghiệp vào cơ chế huy động vốn dài hạn”, ông nói.

Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Tài chính cũng thừa nhận quy mô hiện tại vẫn chưa tương xứng với tiềm năng và nhu cầu huy động vốn của nền kinh tế. Bộ đang hoàn thiện các giải pháp để phát triển sâu hơn thị trường trái phiếu, bảo đảm sự cân bằng giữa vốn ngân hàng và vốn thị trường, từ đó giảm áp lực cho hệ thống tín dụng. Luật Chứng khoán 2024 đã bổ sung nhiều quy định mới về phát hành trái phiếu doanh nghiệp, xác lập rõ trách nhiệm của bên phát hành và đưa ra tiêu chí cụ thể đối với nhà đầu tư tham gia.

“Dự thảo nghị định hướng dẫn Luật Chứng khoán đang được hoàn thiện và lấy ý kiến rộng rãi, dự kiến có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Chúng tôi kỳ vọng giai đoạn 2026 sẽ chứng kiến sự bứt phá của cả hai thị trường cổ phiếu và trái phiếu, góp phần chia sẻ gánh nặng huy động vốn với hệ thống ngân hàng, thúc đẩy kinh tế Việt Nam tăng trưởng bền vững hơn”, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh.