Tiền tham nhũng giấu đâu cho thoát!

Quỹ 1MDB có nhiệm vụ huy động vốn đầu tư để thúc đẩy kinh tế Malaysia thông qua các dự án đầu tư chiến lược; nhưng tiền vốn huy động của quỹ đã bị một số quan chức chiếm dụng.

Gần như ngay sau đó chính quyền Thụy Sỹ cũng công bố sẽ tịch thu một bức tranh của Van Gogh và hai tác phẩm của Monet, được cho là đã được mua bằng tiền ăn cắp. Ngay cạnh Malaysia, Chính phủ Singapore cũng công bố đã tịch thu các tài sản trị giá khoảng 240 triệu đô la và đang kiểm tra hoạt động của một số ngân hàng Singapore được cho là có liên quan tới quỹ 1MDB.

Quỹ 1MDB, tên đầy đủ là 1Malaysia Development Bhd., là một quỹ đầu tư nhà nước, do Thủ tướng Najib Razak thành lập năm 2009 có nhiệm vụ huy động vốn đầu tư để biến thủ đô Kuala Lumpur thành một trung tâm tài chính khu vực, thúc đẩy kinh tế thủ đô thông qua các dự án đầu tư chiến lược. Nhưng quỹ 1MDB bắt đầu có tai tiếng từ đầu năm 2015 sau khi không trả được tiền lãi và vốn của khoản nợ 11 tỉ đô la Mỹ cho các cổ đông và ngân hàng.

Từ món nợ này, năm ngoái Chính phủ Thụy Sỹ đã mở một cuộc điều tra 1MDB và phát hiện những “dấu hiệu nghiêm trọng” cho thấy tài sản của 1MDB bị biển thủ, nhiều khoản tiền bị “chuyển bí mật tới các tài khoản của các cựu quan chức, quan chức đương nhiệm của Malaysia từ các Tiểu vương quốc Ảrập Thống nhất”. Quy mô thất thoát của quỹ 1MDB có thể lên tới 3,5 tỉ đô la Mỹ.

Đi xa hơn, báo The Wall Street Journal khẳng định đã phát hiện ra đường dây chuyển tiền, khoảng 700 triệu đô la Mỹ, từ quỹ này sang tài khoản cá nhân của ông Najib Razak - Thủ tướng Malaysia kiêm Chủ tịch quỹ 1MDB. Tháng 7-2015, Bộ trưởng Tư pháp Malaysia Abdul Gani Patail thời điểm đó nói rằng 681 triệu đô la mà ông Najib nhận vào tài khoản cá nhân của ông liên quan đến quỹ 1MDB. Ngay sau đó ông Patail bị cách chức, và người kế nhiệm của ông hồi đầu năm nay nói rằng khoản tiền đó là khoản hiến tặng từ hoàng gia Ảrập Saudi.

Tính đến nay đã có khoảng sáu quốc gia (trong đó có Mỹ, Singapore, Thụy Sỹ...) tiến hành điều tra các hoạt động rửa tiền có liên quan tới quỹ 1MDB nhưng chỉ có báo cáo của Bộ Tư pháp Mỹ công bố giữa tuần qua nêu lên các chi tiết liên quan. Bộ Tư pháp Mỹ khẳng định, 681 triệu đô la thu được từ việc phát hành 3 tỉ đô la trái phiếu quỹ đầu tư 1MDB năm 2013 đã được chuyển vào tài khoản của “quan chức số 1 Malaysia”. “Quan chức số 1” này đã nhận được 20 triệu đô la năm 2011, 30 triệu cuối năm 2012 và 681 triệu vào tháng 3-2013; đến tháng 8-2013, quan chức này chuyển 620 triệu đô la vào tài khoản của một người thân ở Mỹ.

Ngoài ra, nhiều khoản tiền “ăn cắp” từ quỹ 1MDB được luân chuyển qua một mạng lưới tinh vi gồm nhiều tài khoản ngân hàng, công ty vỏ bọc rồi cuối cùng đổ vào tài khoản của “quan chức số 1”, từ đó đầu tư vào các bất động sản quý giá tại New York và Los Angeles.

Bà Eileen Decker, công tố viên chính của California, nói rõ: “Gần 137 triệu đô la tiền ăn cắp đã được dùng để mua tác phẩm nghệ thuật, trong đó có 2 bức tranh của danh họa Claude Monet trị giá 35 triệu đô la, mua cổ phần khách sạn Park Lane Hotel ở New York”. Tiền tham nhũng thậm chí tài trợ cho bộ phim Con sói phố Wall do Leonardo DiCaprio sắm vai chính, hãng phim Red Granite sản xuất mà hãng phim này là của Riza Aziz - con riêng của vợ Thủ tướng Malaysia Najib. “Tất nhiên cả quỹ đầu tư 1MDB lẫn người dân Malaysia không ai nhìn thấy được một xu lợi nhuận từ bộ phim này”, Leslie Caldwell, trợ lý Bộ trưởng Tư pháp Mỹ, nói.

Bộ trưởng Tư pháp Malaysia bác bỏ mọi cáo buộc đối với Thủ tướng Najib và khẳng định cuộc điều tra quỹ 1MDB vẫn đang được tiến hành ở Malaysia.

Bộ Tư pháp Mỹ không buộc tội người nào nhưng cho biết họ có kế hoạch tịch thu các tài sản bất minh trị giá 1 tỉ đô la được cho là “mua sắm bằng tiền ăn cắp từ quỹ đầu tư nhà nước Malaysia” và trao trả chúng cho Malaysia.

Hồ sơ điều tra của Bộ Tư pháp Mỹ là một phần trong “Sáng kiến thu hồi tài sản bị đánh cắp” (Kleptocracy Asset Recovery Initiative) - một chương trình mà Mỹ thực hiện sáu năm nay nhằm chống tham nhũng, rửa tiền, phát hiện, thu hồi các tài sản mà các quan chức nước ngoài thủ đắc từ tham nhũng, biển thủ, để trả lại cho chính phủ và nhân dân các nước đó.

Sau vụ Hồ sơ Panama gần đây, cộng đồng quốc tế đang tích cực tìm mọi cách hợp tác chống rửa tiền, công khai danh tính các chủ tài khoản, các giao dịch đáng ngờ. Vụ tai tiếng 1MDB, nếu làm rõ trắng đen sẽ là một minh chứng cho thấy lưới trời khó lọt, những đồng tiền phi nghĩa do tham nhũng, biển thủ mà có được sẽ khó có chỗ chôn giấu trong thế giới ngày nay.

Theo Thời báo Kinh tế Sài Gòn