Thương hiệu Trung Quốc "đi nước cờ" bất ngờ, xe điện sẽ có giá thành rẻ hơn hiện tại

Tranh luận công nghệ giữa camera và lidar

Tại triển lãm IAA Mobility 2025 ở Munich, Xpeng – hãng xe điện Trung Quốc từng tiên phong lắp đặt lidar bất ngờ công bố từ bỏ cảm biến này trên các mẫu mới. Candice Yuan, giám đốc cấp cao phụ trách sản phẩm tại Trung tâm lái xe tự động của Xpeng cho biết công ty tin tưởng hơn vào phương pháp “VLA: Tầm nhìn, Ngôn ngữ, Hành động”. Hệ thống AI của hãng được huấn luyện chủ yếu từ các đoạn video ngắn 10–30 giây thu thập từ xe khách hàng, trong khi dữ liệu lidar “không thể đóng góp” hiệu quả.

Chiến lược này phản ánh niềm tin rằng camera và video rẻ hơn, đơn giản hơn và dễ mở rộng toàn cầu. CEO Xiaopeng He từng trực tiếp thử nghiệm công nghệ Full Self-Driving (FSD) của Tesla và khen ngợi khả năng vận hành “cực kỳ tốt”, cho thấy sự tương đồng giữa hai hãng. Hệ thống Navigation Guided Pilot (XNGP) của Xpeng đặt mục tiêu hoạt động ở mọi khu vực tại Trung Quốc, ít nhất trên lý thuyết, tương tự cách Tesla triển khai FSD cho đội xe xe điện của mình.

Trong khi đó, các công ty robotaxi như Waymo và Zoox lại đi theo hướng khác. Họ dựa vào lidar để đọc đường và môi trường chính xác hơn, đặc biệt trong điều kiện thời tiết xấu hoặc ánh sáng yếu. Waymo hiện vận hành hơn 250.000 chuyến đi robotaxi hoàn toàn không người lái mỗi tuần tại nhiều thành phố Mỹ, cho phép hành khách thư giãn, đọc sách hoặc giải trí mà không cần tài xế giám sát.

Ưu và nhược của tầm nhìn camera trong xe điện tự hành

Việc loại bỏ lidar mang lại lợi thế chi phí và đơn giản hóa thiết kế. Đào tạo AI chỉ bằng camera giúp giảm công đoạn gắn nhãn dữ liệu, hiệu chuẩn cảm biến và tích hợp phức tạp. Tesla từ lâu lập luận rằng lidar không cần thiết, còn camera cung cấp đủ dữ liệu thị giác để AI nhận biết môi trường. Quan điểm này hiện được Xpeng ủng hộ mạnh mẽ, tạo tiền đề cho thế hệ xe điện tự lái chi phí thấp, dễ sản xuất hàng loạt.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng hệ thống thuần camera có thể gặp hạn chế trong môi trường đô thị phức tạp hay khi thời tiết xấu. Lidar cho khả năng đo khoảng cách chính xác, hỗ trợ nhận diện vật thể trong sương mù hoặc ban đêm, điều mà camera phải dựa hoàn toàn vào xử lý phần mềm. Nhiều nhà phân tích nhận định, trừ khi AI được thiết kế từ đầu để kết hợp cả hai, việc bổ sung lidar sau này sẽ tốn kém và đòi hỏi tái cấu trúc toàn bộ hệ thống.

Sự lựa chọn của Xpeng cho thấy bức tranh đa dạng trong cuộc đua xe điện tự hành: một bên là camera và AI thuần túy với tiềm năng mở rộng nhanh, bên kia là lidar với độ chính xác cao nhưng chi phí lớn. Khi các hãng như Tesla, Xpeng, Waymo hay Zoox tiếp tục thử nghiệm, tương lai robotaxi và phương tiện không người lái sẽ còn là đề tài tranh luận giữa tầm nhìn và cảm biến trong nhiều năm tới.