Thuế và chính sách thương mại: "Cơn sóng ngầm" tác động đến xuất nhập khẩu hàng hóa

	Tạo hành lang pháp lý về hải quan với hàng xuất, nhập khẩu qua thương mại điện tử
	Giá dầu, vàng, nông sản "nhảy múa" trong quý I/2025: Điều gì đang xảy ra?

Năm 2025, những chính sách thương mại mới của Mỹ, Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU) đang khiến hoạt động xuất nhập khẩu biến động mạnh. Thuế quan gia tăng, các biện pháp kiểm soát thương mại chặt chẽ hơn, và cuộc chiến kinh tế giữa các cường quốc khiến nhiều doanh nghiệp phải tìm cách thích nghi hoặc đối mặt với rủi ro lớn.

Tác động của chính sách thuế: Giá hàng hóa biến động mạnh

Thuế nhập khẩu và thuế xuất khẩu luôn là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến giá hàng hóa. Khi một quốc gia tăng thuế nhập khẩu, giá thành sản phẩm đầu vào tăng, đẩy chi phí sản xuất lên cao. Ngược lại, nếu chính phủ hỗ trợ bằng cách giảm thuế xuất khẩu, các doanh nghiệp có thể cạnh tranh tốt hơn trên thị trường quốc tế.

Chẳng hạn, Mỹ đã tăng thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng thép và nhôm từ Trung Quốc, khiến chi phí sản xuất của các doanh nghiệp sử dụng nguyên liệu này đội lên đáng kể. Điều này làm giá thành sản phẩm cuối cùng tăng, ảnh hưởng đến người tiêu dùng và cả chuỗi cung ứng toàn cầu.

Tại châu Âu, EU áp dụng chính sách thuế carbon (CBAM) từ năm 2024, yêu cầu các mặt hàng nhập khẩu như xi măng, thép, nhôm phải chịu thuế dựa trên lượng khí thải CO2 trong quá trình sản xuất. Điều này khiến nhiều doanh nghiệp xuất khẩu từ châu Á đối diện với mức thuế cao hơn, buộc họ phải tìm cách giảm phát thải hoặc thay đổi chiến lược sản xuất.

Chiến tranh thương mại: "Cuộc chơi" không có hồi kết

Các chính sách thương mại không chỉ mang tính nội bộ từng quốc gia mà còn là công cụ trong cuộc chiến kinh tế giữa các cường quốc. Chiến tranh thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc kéo dài nhiều năm qua vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt, và năm 2025 tiếp tục chứng kiến những động thái mới.

Mỹ gần đây đã xem xét áp đặt các hạn chế thương mại với một số sản phẩm công nghệ cao từ Trung Quốc, nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Đáp trả, Trung Quốc cũng nâng thuế đối với một số mặt hàng nông sản nhập khẩu từ Mỹ, gây khó khăn cho ngành nông nghiệp nước này.

Những chính sách thuế và hàng rào thương mại này không chỉ ảnh hưởng đến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới mà còn tác động đến nhiều quốc gia khác. Các doanh nghiệp xuất nhập khẩu đang phải tìm cách thích nghi, điều chỉnh nguồn cung ứng và tìm kiếm thị trường thay thế để giảm thiểu rủi ro.

Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp Việt Nam

Việt Nam, với vai trò là một trong những trung tâm sản xuất và xuất khẩu lớn của khu vực, cũng không nằm ngoài vòng xoáy ảnh hưởng từ các chính sách thuế và thương mại toàn cầu. Khi Mỹ và châu Âu siết chặt thuế nhập khẩu với Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp quốc tế đã chuyển hướng sang Việt Nam như một lựa chọn thay thế.

Điều này tạo ra cơ hội lớn cho các ngành hàng như dệt may, điện tử, gỗ và nông sản khi đơn hàng xuất khẩu có xu hướng tăng. Tuy nhiên, đi kèm với cơ hội là thách thức không nhỏ. Các tiêu chuẩn thương mại ngày càng khắt khe, yêu cầu doanh nghiệp phải đáp ứng các quy định về xuất xứ, môi trường và lao động.

Chính sách thuế tại Việt Nam cũng có những thay đổi đáng kể để bảo vệ thị trường trong nước. Việc tăng thuế nhập khẩu đối với một số mặt hàng tiêu dùng như ô tô, rượu bia và hàng xa xỉ đã ảnh hưởng đến doanh nghiệp nhập khẩu, khiến họ phải điều chỉnh chiến lược kinh doanh.

Trong bối cảnh chính sách thuế và thương mại ngày càng phức tạp, doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần chủ động thích nghi để giảm thiểu rủi ro. Một số giải pháp có thể giúp doanh nghiệp vượt qua thách thức này bao gồm:

Đa dạng hóa thị trường: Không phụ thuộc vào một thị trường duy nhất giúp doanh nghiệp giảm thiểu tác động từ chiến tranh thương mại hoặc thay đổi chính sách thuế đột ngột.

Tận dụng các hiệp định thương mại: Việt Nam đã tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) như CPTPP, EVFTA, RCEP… giúp doanh nghiệp hưởng lợi từ thuế suất ưu đãi.

Đầu tư vào công nghệ và tuân thủ tiêu chuẩn quốc tế: Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao từ các thị trường khó tính, doanh nghiệp cần nâng cấp chuỗi cung ứng, đảm bảo nguồn gốc xuất xứ và đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường.

Theo dõi chính sách thuế và thương mại thường xuyên: Cập nhật thông tin về thuế suất và quy định mới giúp doanh nghiệp có chiến lược kinh doanh kịp thời và hiệu quả.