Thuế thép vào Mỹ tăng vọt, Hòa Phát, Hoa Sen... bị ảnh hưởng thế nào?
Mỹ thông báo nâng thuế thép nhập khẩu lên 50%, điều này gây lo ngại về tác động lan tỏa tới thị trường toàn cầu. Dù xuất khẩu sang Mỹ chiếm tỷ trọng nhỏ, các doanh nghiệp thép Việt vẫn đối mặt áp lực từ cạnh tranh và xu hướng bảo hộ.
Trong một động thái bất ngờ nhưng không hoàn toàn ngoài dự đoán, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 30/5 tuyên bố sẽ nâng mức thuế nhập khẩu đối với sản phẩm thép lên 50%. Phát biểu trong một cuộc vận động tranh cử tại bang Pennsylvania, ông Trump nhấn mạnh động thái này nhằm bảo vệ ngành công nghiệp thép nội địa. Mức thuế mới dự kiến sẽ có hiệu lực ngay trong tuần tới.
Tuyên bố này đánh dấu lần điều chỉnh mạnh tay tiếp theo sau khi ông Trump trở lại Nhà Trắng vào tháng 1/2025. Trước đó, kể từ tháng 3, chính quyền Mỹ đã áp thuế 25% đối với phần lớn sản phẩm thép và nhôm nhập khẩu, căn cứ theo Điều 232 của Luật An ninh Quốc gia. Danh mục hàng hóa bị áp thuế trải rộng từ kim loại thô cho tới sản phẩm chế biến như bồn rửa inox, bếp gas, bản lề cửa hay chảo nhôm.
Theo dữ liệu từ Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ, tổng giá trị nhập khẩu của 289 danh mục hàng hóa thuộc diện chịu thuế trong năm 2024 đạt tới 147,3 tỷ USD. Trong đó, nhôm chiếm khoảng 2/3, còn thép chiếm phần còn lại.
Tác động tới Việt Nam được đánh giá là có chọn lọc. Trong bối cảnh các thị trường lớn thắt chặt thương mại, xuất khẩu thép của Việt Nam đang gặp khó. Dữ liệu từ Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA) cho thấy, trong quý I/2025, sản lượng thép thành phẩm trong nước đạt 7,5 triệu tấn, tăng 5,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, lượng thép xuất khẩu lại giảm mạnh 37,2%, chỉ còn 1,4 triệu tấn.
Với doanh nghiệp đầu ngành như Hòa Phát (HoSE: HPG), tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ vẫn rất khiêm tốn, chưa đến 1% tổng sản lượng. Doanh nghiệp này từ lâu đã lựa chọn thị trường nội địa làm trọng tâm, chiếm tới hơn 80% tổng tiêu thụ. Bên cạnh đó, Hòa Phát vẫn duy trì hoạt động xuất khẩu ổn định sang hơn 40 quốc gia khác, giúp đa dạng hóa rủi ro thị trường.
Một trường hợp khác là Hoa Sen Group (HoSE: HSG), đơn vị hàng đầu trong lĩnh vực tôn mạ. Thực tế, hoạt động xuất khẩu của Hoa Sen sang thị trường Mỹ đã chững lại kể từ tháng 9/2024 sau khi Bộ Thương mại Mỹ khởi động điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm tôn mạ từ Việt Nam. Trong bối cảnh đó, tập đoàn đã chủ động mở rộng sang hơn 90 thị trường, tránh phụ thuộc vào riêng thị trường Mỹ.
Với phần lớn doanh nghiệp ngành thép, Mỹ không phải là thị trường xuất khẩu chính. Tuy nhiên, các biện pháp thuế quan mới vẫn có thể tạo ra hệ luỵ lan tỏa, ảnh hưởng tới giá thép toàn cầu, đồng thời gây áp lực gián tiếp lên các doanh nghiệp Việt thông qua cạnh tranh từ các nước bị Mỹ đóng cửa thị trường và tìm hướng dịch chuyển dòng hàng hoá sang Đông Nam Á.
Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp trong nước phải tiếp tục mở rộng thị trường, nâng cao giá trị gia tăng sản phẩm và tối ưu hóa chi phí sản xuất nếu muốn giữ vững vị thế trong bối cảnh thương mại toàn cầu nhiều biến động.