Thuế bất động sản chỉ nên nhắm vào đất hoang, nhà trống, không áp dự án phát triển

Kiên định nguyên tắc thuế bất động sản đánh vào sử dụng đất kém hiệu quả

Kết luận tại cuộc họp ngày 13/8 về Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi), Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng chính sách thuế bất động sản phải hướng đến đất bỏ hoang, dự án chậm tiến độ và nhà xây xong để trống, không áp dụng với các dự án sử dụng nhiều đất phục vụ phát triển.

Về thu hồi đất, ông nhấn mạnh cần bảo đảm quyền lợi của người dân, phân định rõ trường hợp Nhà nước thu hồi và trường hợp các bên tự thỏa thuận. Nếu mở rộng phạm vi thu hồi vì lợi ích quốc gia, công cộng thì cần thu hẹp ở lĩnh vực khác để bảo đảm cân bằng quyền lợi.

Trong công tác định giá đất, Phó Thủ tướng yêu cầu giữ nguyên nguyên tắc “một giá” do Nhà nước quyết định, áp dụng thống nhất cho mọi giao dịch. Việc điều chỉnh giá với các đối tượng chính sách nên giao cho địa phương để bảo đảm công bằng và hiệu quả. Ông cũng nhấn mạnh vai trò phân cấp rõ ràng từ Trung ương, tỉnh đến xã trong quản lý đất đai nhằm tránh chồng chéo và vướng mắc.

Liên quan đến cơ chế đấu giá, đấu thầu, Phó Thủ tướng chỉ ra cần phân biệt rạch ròi: đấu giá là bán quyền sử dụng đất cho người trả giá cao nhất, trong khi đấu thầu là lựa chọn nhà đầu tư đáp ứng hiệu quả tổng thể, có thể giá thấp hơn nhưng đạt yêu cầu. Dự thảo luật cần quy định tiêu chí rõ cho từng hình thức, với mục tiêu tăng trưởng kinh tế dựa trên hiệu quả đầu tư trên đất.

Gỡ vướng trong tiếp cận đất đai và quản lý giá đất

Phó Thủ tướng yêu cầu áp dụng bảng giá đất thống nhất, điều chỉnh theo dữ liệu thị trường nhưng không thay đổi hệ số giá đất nếu chưa có chính sách mới. Bên cạnh đó, cần bổ sung công cụ pháp lý xử lý dứt điểm các dự án bất động sản chậm triển khai để tránh lãng phí.

Báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, sau một năm thực hiện Luật Đất đai 2024, nhiều vướng mắc phát sinh như thời gian chuẩn bị dự án kéo dài, khó lựa chọn nhà đầu tư có năng lực, đặc biệt với dự án quy mô lớn, phức tạp. Ngoài ra, luật hiện chưa quy định rõ về thu hồi đất cho các dự án chỉnh trang đô thị, trung tâm tài chính quốc tế, khu thương mại tự do hay logistics, gây khó khăn trong tiếp cận mặt bằng.

Tình trạng “dự án treo” vẫn diễn ra khi một phần diện tích đất không thể thỏa thuận chuyển nhượng, làm chậm tiến độ và lãng phí nguồn lực. Quy định chỉ được thu hồi đất sau khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cũng chưa phù hợp với yêu cầu cấp bách của nhiều dự án.

Một bất cập khác là giá đất tại thị trường sơ cấp hiện vẫn phụ thuộc vào giá đất thứ cấp và đơn vị tư vấn, khiến giá không phản ánh đúng thực tế. Phương pháp định giá thặng dư gặp khó do biến động thị trường, làm chậm tiến độ tiếp cận đất đai và tăng chi phí đầu tư, ảnh hưởng tới khả năng cạnh tranh của địa phương.