Thực hư việc xe điện “miễn nhiễm” thủy kích, bài học sống còn cho tài xế khi đi vào đường ngập nước

Cơ chế vận hành của xe xăng/dầu và xe điện khác biệt thế nào?

Để hiểu rõ sự khác biệt khi di chuyển trong môi trường ngập nước, trước hết cần nhìn vào cơ chế hoạt động của hai loại xe phổ biến nhất hiện nay: Ô tô động cơ đốt trong và ô tô điện.

Với xe động cơ đốt trong, nhiên liệu (xăng hoặc dầu) được hòa trộn với không khí, sau đó nén trong buồng đốt và đốt cháy để sinh công. Toàn bộ quá trình gồm bốn kỳ: Nạp – nén – nổ – xả, diễn ra liên tục nhờ sự vận hành của pít-tông, trục khuỷu và hệ thống van. Do đặc điểm này, xe xăng dầu cần có đường hút gió để nạp không khí, và đây chính là “điểm yếu” chí mạng trong điều kiện ngập nước.

Khi mực nước dâng cao vượt quá cổ hút gió, nước có thể tràn vào buồng đốt, khiến pít-tông không thể nén được. Hiện tượng này gọi là thủy kích, thường dẫn đến cong tay biên, gãy trục cơ hoặc hỏng toàn bộ động cơ – một trong những hư hỏng nặng nề và tốn kém nhất.

Ngược lại, ô tô điện vận hành bằng mô-tơ điện và bộ pin lithium-ion. Hệ thống này không cần không khí để đốt cháy nhiên liệu, cũng không có pít-tông hay cổ hút gió. Các mô-tơ điện được thiết kế dạng khép kín, còn pin thường đạt chuẩn chống nước IP67 hoặc IP68, nghĩa là có thể chịu được ngâm trong nước ở độ sâu khoảng 1 mét trong vòng 30 phút.

Chính vì vậy, xe điện về lý thuyết không thể gặp thủy kích. Đây là lý do nhiều người tin rằng xe điện có thể “miễn nhiễm” khi băng qua vùng ngập.

Xe điện không thủy kích, nhưng có thực sự an toàn khi đi vào đường ngập nước?

Cần nhấn mạnh rằng các tiêu chuẩn chống nước IP67 hay IP68 chỉ đảm bảo trong điều kiện thí nghiệm lý tưởng. Thực tế vận hành khắc nghiệt phức tạp hơn nhiều. Sau thời gian sử dụng, khả năng chống nước của pin và mô-tơ điện có thể suy giảm do hao mòn, va đập hoặc chất lượng lắp ráp khác nhau giữa các hãng sản xuất. Điều này có nghĩa, dù không bị thủy kích nhưng xe điện vẫn tiềm ẩn nguy cơ cháy chập, hỏng pin hoặc ảnh hưởng đến bộ điều khiển điện tử khi ngập sâu.

Không dừng lại ở đó, việc điều khiển xe điện trong môi trường ngập nước còn kéo theo nhiều rủi ro khác. Khi nước tràn qua nắp ca-pô hoặc len vào khoang nội thất, hệ thống điều hòa, ghế ngồi, dây điện và cảm biến đều có thể bị hỏng hóc. Thậm chí, tình trạng ẩm mốc kéo dài còn để lại mùi khó chịu và giảm tuổi thọ các thiết bị điện tử trong xe.

Một yếu tố khác cần lưu ý là an toàn vận hành. Khi đường bị ngập, lực cản nước lớn khiến xe khó di chuyển, dễ trượt bánh, mất lái, hoặc không kịp xử lý khi gặp vật cản bất ngờ. Nguy hiểm hơn, ở những khu vực có nắp cống, hố ga bị che lấp, việc lao xe vào vùng nước sâu có thể dẫn tới tai nạn nghiêm trọng. Nhiều tài xế còn lầm tưởng xe điện có thể “bơi” trong nước, nhưng thực tế điều này vô cùng nguy hiểm.

Xét trên phương diện kỹ thuật, xe động cơ xăng dầu dễ gặp rủi ro thủy kích, một hỏng hóc nặng và khó khắc phục. Bởi vậy, chỉ cần nước dâng quá nửa bánh hoặc ngang cổ hút gió, tài xế đã đối diện nguy cơ “chết máy” tức thì. Trong khi đó, xe điện loại bỏ nguy cơ này, giúp vượt qua vùng nước nông an toàn hơn.

Tuy nhiên, xe điện lại có điểm yếu riêng. Nếu mực nước quá cao, đặc biệt vượt qua phần chứa pin, nguy cơ hư hỏng không chỉ tốn kém mà còn nguy hiểm do pin lithium-ion khi chập điện có thể phát nổ hoặc cháy. Do đó, không thể kết luận rằng xe điện an toàn tuyệt đối trong môi trường ngập nước. Cả hai loại xe đều có giới hạn chịu đựng riêng, và tài xế cần nắm rõ để tránh thiệt hại.

Kinh nghiệm cho tài xế khi gặp đường ngập nước

Các chuyên gia khuyến cáo, thay vì so sánh “ai tốt hơn”, điều quan trọng nhất là người lái phải nắm được kinh nghiệm xử lý khi gặp đường ngập. Một số lưu ý cơ bản gồm:

Đánh giá độ sâu nước: Nếu nước ngập quá nửa bánh xe, đặc biệt với xe xăng dầu, nên tuyệt đối tránh. Với xe điện, không nên để nước vượt quá vị trí pin.

Giữ số thấp, ga đều: Khi buộc phải đi qua, hãy đi ở số 1 hoặc số 2 (với xe số sàn), hoặc chế độ số thấp (với xe tự động), giữ tốc độ ổn định để tránh nước tràn mạnh vào các khe hở.

Không dừng giữa vùng ngập: Nếu dừng lại, lực nước sẽ tác động khiến xe khó di chuyển tiếp.

Tránh tạo sóng nước lớn: Làn sóng từ xe khác có thể dội vào khoang máy hoặc khoang pin, làm tăng nguy cơ hư hỏng.

Không cố khởi động lại nếu xe chết máy: Với xe xăng dầu, việc cố đề nổ khi nước đã vào động cơ có thể phá hỏng toàn bộ máy. Với xe điện, nguy cơ chập mạch tăng cao. Trong trường hợp này, nên gọi cứu hộ ngay.

Kiểm tra xe sau khi vượt nước: Rà phanh nhiều lần để làm khô má phanh, đồng thời kiểm tra hệ thống điện, dầu máy, lọc gió (với xe xăng dầu) hoặc pin (với xe điện).

Trang bị bảo hiểm phù hợp: Bảo hiểm thủy kích cho xe xăng dầu và bảo hiểm pin cho xe điện là giải pháp giúp giảm thiểu thiệt hại tài chính.

Hình ảnh, video những chiếc xe điện “dũng mãnh” lướt qua vùng ngập nước có thể khiến nhiều người tin rằng loại phương tiện này miễn nhiễm với rủi ro. Thực tế, xe điện chỉ loại bỏ được thủy kích – một trong những vấn đề đặc thù của xe động cơ xăng dầu, nhưng không đồng nghĩa với việc an toàn tuyệt đối. Nước ngập vẫn là mối đe dọa lớn, gây hỏng hóc pin, hệ thống điện, và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông.

Dù sử dụng xe điện hay xe xăng dầu, tài xế cũng cần ghi nhớ nguyên tắc cơ bản: Không nên liều mình đi vào vùng ngập sâu, bởi sự an toàn của người lái và hành khách luôn quan trọng hơn mọi thử thách với phương tiện. Những kinh nghiệm và bài học được rút ra từ thực tế sẽ là “chìa khóa” giúp mỗi chuyến đi an toàn hơn, ngay cả khi thời tiết hay đường sá không thuận lợi.