Thứ rau được ví như thuốc bổ, nhưng tuyệt đối đừng đụng đến nếu bạn nằm trong danh sách này

Ngải cứu (tên khoa học: Artemisia vulgaris) là loại rau thảo mộc quen thuộc trong đời sống người Việt. Trong Đông y, ngải cứu có tính ấm, vị đắng, có tác dụng cầm máu, bổ máu, giảm đau, chữa đau đầu, đau bụng kinh, cảm lạnh… Nhờ đặc tính kháng khuẩn, kháng viêm tự nhiên, ngải cứu thường được sử dụng trong các món ăn bài thuốc như trứng gà hấp ngải cứu, gà hầm ngải cứu, hoặc sắc nước uống.

Thế nhưng, không phải ai cũng có thể tùy tiện sử dụng loại cây này. Dưới đây là những trường hợp được giới chuyên môn cảnh báo “tuyệt đối không nên ăn ngải cứu” nếu không muốn rước họa vào thân.

Phụ nữ mang thai 3 tháng đầu: Cảnh báo nguy cơ sảy thai
Theo lương y Đỗ Thị Hòa (Hội Đông y Việt Nam), ngải cứu có khả năng kích thích tử cung co bóp mạnh. Điều này cực kỳ nguy hiểm trong 3 tháng đầu thai kỳ – thời điểm phôi thai còn chưa ổn định. Sử dụng ngải cứu trong giai đoạn này có thể làm tăng nguy cơ sảy thai hoặc sinh non.

Mặc dù có nhiều bài thuốc sử dụng ngải cứu để an thai nhưng cần phải có chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa. Tuyệt đối không nên tự ý dùng theo kinh nghiệm dân gian trong giai đoạn đầu thai kỳ.

Người bị rối loạn tiêu hóa, viêm đại tràng cấp
Ngải cứu có tính nhuận tràng nhẹ, giúp kích thích nhu động ruột. Tuy nhiên, đối với người đang bị tiêu chảy, viêm đại tràng cấp tính, việc sử dụng ngải cứu có thể khiến tình trạng trở nên trầm trọng hơn. Các hoạt chất trong ngải cứu sẽ kích thích niêm mạc ruột, dễ gây đau bụng, buồn nôn, thậm chí làm rối loạn hệ vi sinh đường ruột.

Người mắc bệnh về gan
Gan là cơ quan chuyển hóa các hoạt chất có trong thực phẩm và thảo dược. Với người đang bị viêm gan hoặc có chỉ số men gan cao, việc sử dụng ngải cứu thường xuyên có thể gây gánh nặng cho gan, làm tăng men gan và dẫn đến tổn thương tế bào gan.

Một số nghiên cứu còn chỉ ra rằng việc sử dụng ngải cứu với liều cao hoặc kéo dài có thể ảnh hưởng đến chức năng gan, gây độc cho gan ở người đang mắc bệnh.

Người có bệnh lý về thận
Thận là cơ quan lọc và bài tiết chất thải, bao gồm các hợp chất từ thực phẩm và dược liệu. Một số thành phần trong ngải cứu nếu sử dụng với liều lượng lớn có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến chức năng thận. Đặc biệt ở người đã có tiền sử suy thận, ngải cứu có thể làm tăng nguy cơ tổn thương thêm cho thận, gây mệt mỏi, tiểu đêm nhiều, phù chân…

Người dị ứng với thực vật họ cúc
Ngải cứu thuộc họ cúc (Asteraceae), cùng nhóm với cúc vạn thọ, hoa hướng dương, bồ công anh... Những người có tiền sử dị ứng với nhóm thực vật này có thể gặp phải phản ứng khi ăn ngải cứu: nổi mẩn ngứa, sưng mặt, ngứa họng, khó thở, và trong trường hợp nặng có thể gây sốc phản vệ – một tình trạng y tế khẩn cấp.

Người đang dùng thuốc điều trị tim mạch
Một số thành phần trong ngải cứu có thể tương tác với thuốc tim mạch như thuốc điều chỉnh nhịp tim, thuốc huyết áp… Điều này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc hoặc gây rối loạn nhịp tim. Do đó, người có bệnh lý tim mạch cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng ngải cứu dù chỉ là trong bữa ăn thông thường.

Lưu ý khi sử dụng ngải cứu đúng cách
Ngải cứu tuy có nhiều công dụng tốt nhưng phải sử dụng đúng liều lượng, đúng thời điểm.

Không dùng quá 3 lần/tuần, mỗi lần không quá 10–15g lá tươi.

Không dùng liên tục nhiều tuần liền, cần có thời gian nghỉ giữa các đợt sử dụng.

Nếu có biểu hiện bất thường sau khi ăn ngải cứu như chóng mặt, buồn nôn, dị ứng, nên ngưng sử dụng ngay và đi khám.

Ngải cứu không phải “thần dược” cho tất cả mọi người. Trong khi nhiều người có thể hưởng lợi từ loại rau dân dã này để giảm đau, bồi bổ sức khỏe, thì với một số đối tượng – ngải cứu có thể tiềm ẩn những rủi ro khó lường. Việc hiểu đúng, dùng đúng sẽ giúp phát huy hiệu quả mà không gây hại cho sức khỏe.