Thứ có giá trị hàng trăm tỷ đồng đang mở đường dưới lòng đất cho tuyến đường sắt Nhổn - ga Hà Nội

Công nghệ TBM hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ đào hầm metro số 3

Dự án tuyến đường sắt đô thị Nhổn – Ga Hà Nội (metro số 3) tiếp tục ghi nhận bước tiến đáng chú ý trong giai đoạn thi công hầm. Theo Ban Quản lý Đường sắt đô thị Hà Nội (MRB), robot đào hầm TBM số 1 mang biệt danh “thần tốc” đã hoàn thành 2.028 mét hầm ngầm, nối từ ga S9 – Kim Mã đến ga S11 – Văn Miếu tính đến ngày 28/7/2025. Đây được xem là cột mốc kỹ thuật quan trọng trong lộ trình đưa tuyến metro số 3 vào khai thác.

Bộ đôi robot TBM (Tunnel Boring Machine) số 1 và số 2, do hãng Herrenknecht (Đức) sản xuất riêng cho dự án, có chiều dài hơn 100 mét, trọng lượng khoảng 850 tấn. Theo MRB, giá mỗi robot dao động từ 10–15 triệu USD trên thị trường quốc tế. Cả hai máy đều được thiết kế riêng để thích ứng với điều kiện địa chất đặc thù của Hà Nội, nơi tuyến hầm có độ sâu từ 10–28 mét, trong đó vị trí sâu nhất nằm tại nút thoát hiểm ngã ba Núi Trúc.

Gói thầu CP03 (đào và lắp đặt hầm metro) do liên danh Hyundai – Ghella đảm nhận, với sự tham gia của FECON trong vai trò nhà thầu phụ chịu trách nhiệm lắp ráp và vận hành robot TBM. Theo ông Nguyễn Quốc Bảo – Phó Tổng Giám đốc FECON, công nghệ TBM hiện là giải pháp thi công hầm hiện đại hàng đầu thế giới, lần đầu được triển khai ở quy mô lớn tại Việt Nam.

Robot TBM số 1 hoạt động theo nguyên lý cân bằng áp lực đất (Earth Pressure Balance – EPB). Cơ chế này giúp giữ ổn định bề mặt đào bằng cách duy trì áp lực cân bằng giữa phần đất đã đào và phần chưa đào, ngăn sạt lở và hạn chế ảnh hưởng đến công trình lân cận. Hệ thống cảm biến bên trong robot cho phép kiểm soát áp lực đất theo thời gian thực.

Bên cạnh khả năng đào hầm, robot còn thực hiện đồng thời việc lắp đặt các vòng vỏ hầm phía sau đuôi máy. Mỗi vòng vỏ gồm 6 miếng ghép được robot lắp đặt hoàn chỉnh trong khoảng 30–35 phút. Chu trình đào và lắp diễn ra khép kín, đảm bảo tiến độ thi công ổn định, hạn chế tối đa rủi ro kỹ thuật.

Đường sắt đô thị số 3 và kỳ vọng chuyển đổi giao thông thủ đô

Tuyến đường sắt đô thị số 3 có tổng chiều dài 12,5 km, trong đó 8,5 km là đoạn trên cao (từ Nhổn đến Cầu Giấy) và 4 km là đoạn đi ngầm (từ Cầu Giấy đến Ga Hà Nội). Tàu từ ga S8 – Thủ Lệ sẽ đi vào đoạn ngầm, đi qua các ga S9 (Kim Mã), S10 (Cát Linh), S11 (Văn Miếu) và S12 (Ga Hà Nội).

Hai robot TBM số 1 (“thần tốc”) và số 2 (“táo bạo”) được kỳ vọng sẽ hoàn thành toàn bộ đoạn hầm dài 4 km trong vòng 16 tháng. Từng mét đào hầm là kết quả của sự phối hợp giữa chuyên gia trong nước và quốc tế, cùng hệ thống giám sát công nghệ hiện đại.

Việc ứng dụng công nghệ TBM vào thi công đường sắt ngầm ở Hà Nội giúp giảm thiểu tối đa tác động đến môi trường đô thị như tiếng ồn, rung chấn và ảnh hưởng đến nhà dân. Đặc biệt, với điều kiện nền đất yếu và nước ngầm dày đặc, công nghệ đào hầm tiên tiến này được xem là giải pháp khả thi nhất hiện nay.

Trong bối cảnh Hà Nội đang hướng tới mục tiêu phát triển đô thị bền vững, các tuyến đường sắt đô thị giữ vai trò then chốt trong việc giảm ùn tắc giao thông, khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng, góp phần cải thiện chất lượng không khí và giảm phát thải nhà kính.