Thị phần tăng vọt, quốc gia ASEAN này đang “ăn nên làm ra” nhờ sầu riêng tại Trung Quốc

Sầu riêng chín cây – lợi thế đặc biệt giúp Malaysia tăng tốc

Không phải Thái Lan hay Việt Nam – hai quốc gia vốn nổi bật trong ngành xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc mà Malaysia mới là cái tên đang ghi dấu ấn mạnh mẽ trong đầu năm 2025.

Theo báo SCMP, xuất khẩu sầu riêng của Malaysia sang Trung Quốc đã ghi nhận mức tăng trưởng đột biến kể từ đầu năm, với dự báo có thể tăng thêm 30% trong năm nay. Điều này đến từ một lợi thế rõ rệt: sầu riêng chín tự nhiên trên cây, sau đó được thu hoạch và vận chuyển bằng đường hàng không trong vòng 48 giờ, giúp trái cây giữ được độ tươi ngon, đúng chuẩn mà người tiêu dùng Trung Quốc cao cấp ưa chuộng.

Guo Min – Phó Giám đốc tiếp thị tại công ty phân phối trái cây tươi Joy Wing Mau cho biết: “Sầu riêng tươi Malaysia được khách hàng Trung Quốc đón nhận nồng nhiệt nhờ hương vị đặc trưng, độ tươi vượt trội và hậu cần giao hàng nhanh chóng”.

Thị trường trái cây nhập khẩu Trung Quốc hiện đang trong giai đoạn phục hồi và tăng trưởng mạnh, tạo cơ hội vàng cho các nhà xuất khẩu từ Malaysia – quốc gia đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ vùng trồng, hậu cần đến khâu tiếp thị sản phẩm.

Trung Quốc mở cửa, Malaysia đẩy mạnh thâm nhập thị trường

Theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp và An ninh lương thực Malaysia, chỉ riêng từ tháng 8 đến tháng 12 năm ngoái, nước này đã xuất khẩu lượng sầu riêng tươi trị giá hơn 5,6 triệu USD sang Trung Quốc – một bước tiến lớn trong chiến lược nông sản.

Đây cũng là giai đoạn quan trọng khi Bắc Kinh đang thể hiện vai trò đối tác thương mại chiến lược với Đông Nam Á. Sau chuyến thăm đầu tiên của Chủ tịch Tập Cận Bình tới Malaysia sau hơn một thập kỷ, mối quan hệ hai bên càng được thúc đẩy. Việc sầu riêng Malaysia tăng mạnh tại Trung Quốc không chỉ đơn thuần là kết quả của chất lượng sản phẩm, mà còn gắn liền với bối cảnh thuận lợi về ngoại giao và chính sách mở cửa thương mại.

Vivian Wang – Giám đốc tiếp thị tại Dole Asia Holdings nhận định: “Sầu riêng tươi là một trong những mặt hàng có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong phân khúc trái cây nhập khẩu vào Trung Quốc. Đây là thời điểm then chốt để nông dân Malaysia nắm bắt cơ hội”.

Cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa các quốc gia Đông Nam Á

Thái Lan vẫn là nhà cung cấp sầu riêng số một tại Trung Quốc trong năm ngoái, với thị phần 57%, trị giá gần 7 tỷ USD. Việt Nam giữ vị trí thứ hai với 38% thị phần, tiếp theo là Philippines và Malaysia, cùng đạt doanh số khoảng 38,2 triệu USD.

Tuy nhiên, với tốc độ tăng trưởng thị phần gấp 10 lần và chiến lược "chín cây - giao nhanh", Malaysia đang trở thành đối thủ đáng gờm, có thể cạnh tranh sòng phẳng với các tên tuổi lớn trong khu vực.

Theo ông Jiang Jianli – Giám đốc hậu cần của Goodfarmer Fresh Fruit Trading: “Người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng quan tâm đến chất lượng và tính tự nhiên của sản phẩm. Những loại trái cây tốt cho sức khỏe, đảm bảo nguồn gốc rõ ràng luôn được săn đón, và sầu riêng chín tự nhiên của Malaysia đang đi đúng hướng”.

Sự kiện xúc tiến thương mại CIIE – nơi các nhà cung cấp Malaysia kết nối trực tiếp với đối tác Trung Quốc cũng đóng vai trò không nhỏ trong việc thúc đẩy sự hiện diện của quốc gia này tại thị trường đông dân nhất thế giới. Năm ngoái, hơn 80 tỷ USD giá trị giao dịch được ký kết tại hội chợ này, trong đó các mặt hàng nông sản và thực phẩm là điểm sáng.

Cơ hội và bài học cho Việt Nam

Dù Việt Nam vẫn giữ vị trí thứ hai trong xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc, nhưng tốc độ tăng trưởng của Malaysia cho thấy sự dịch chuyển thị trường có thể xảy ra nhanh chóng nếu không có chiến lược linh hoạt.

Malaysia đã tận dụng lợi thế chín cây, khai thác hiệu quả phân khúc cao cấp và chú trọng hậu cần hàng không để đưa sản phẩm đến tay người tiêu dùng Trung Quốc nhanh nhất có thể. Trong khi đó, sầu riêng Việt Nam vẫn chủ yếu xuất khẩu theo đường tiểu ngạch hoặc đông lạnh, chưa có nhiều sản phẩm đạt tiêu chuẩn cao cấp như hữu cơ, chín cây.

Việc học hỏi cách làm của Malaysia – từ khâu chuẩn hóa chất lượng, liên kết sản xuất theo vùng, đến vận chuyển nhanh và kết nối thị trường – có thể là hướng đi dài hạn cho ngành trái cây Việt Nam trong bối cảnh cạnh tranh khu vực ngày càng gay gắt.