Thất bại không khuất phục người nông dân Thanh Hóa, mỗi năm thu về vài tỷ đồng nhờ giống cá "thân ngắn, đầu vuông"
Sau nhiều lần thất bại, người nông dân Thanh Hóa đã tìm thấy hướng đi mới.
Từ thất bại đến bước ngoặt của người nông dân dám đổi mới
Giữa vùng đồng bằng Thanh Hóa, trang trại của anh Bùi Sỹ Bằng ở thôn Dục Tú, xã Lưu Vệ đang trở thành điểm sáng trong phong trào phát triển kinh tế nông nghiệp. Trên khu đất rộng hơn 1,7 ha, những ao cá rô đầu vuông trải dài mát rượi dưới nắng đầu thu, phản chiếu hành trình bền bỉ của người nông dân dám thay đổi để vươn lên.
Hai mươi năm trước, khi phong trào làm trang trại rộ lên, anh Bằng cũng bắt đầu khởi nghiệp với đàn lợn, gà, cá trắm, cá chép. Nhưng dịch bệnh, thiên tai liên tiếp khiến anh trắng tay. Có năm mất hết, nhiều người khuyên bỏ nghề nhưng anh Bằng vẫn kiên định với mô hình của mình.
Cơ duyên đến vào năm 2020, khi anh ra Bắc Ninh thăm bạn và biết đến mô hình nuôi cá rô đầu vuông – giống cá thân ngắn, đầu to, thịt chắc và ít bệnh. Dù chưa ai ở địa phương thử nghiệm, anh vẫn mạnh dạn đầu tư hai ao nuôi thử.
“Ai cũng bảo liều, nhưng tôi nghĩ không thử thì không biết được”, anh chia sẻ.
Năm đầu, thị trường còn dè dặt với loại cá mới. Song anh kiên trì, tích lũy kinh nghiệm, học kỹ thuật, cải tạo ao hồ, điều chỉnh nguồn nước. Đến năm 2022, khi cá rô đầu vuông bắt đầu được người tiêu dùng ưa chuộng, anh chuyển toàn bộ diện tích 1,7 ha sang nuôi chuyên loại cá này.
Giờ đây, đàn cá của anh khỏe mạnh, sinh sản nhanh, cứ 20 ngày lại đẻ một lứa, cho phép chủ động nguồn giống. Mỗi mét vuông có thể nuôi từ 50–60 con mà cá vẫn phát triển tốt.
“Cá chỉ sợ nắng gắt, dễ bị bệnh gan. Mùa hè tôi che lưới, giữ nước mát, duy trì vi sinh tự nhiên. Nuôi cá là phải biết nghe nước, nhìn màu nước mà đoán chuyện”, anh nói.
Theo anh Bằng, nghề này 40% là kỹ thuật, 60% là kinh nghiệm và thời tiết. Anh không dùng thuốc diệt tảo, chỉ tạo môi trường tự nhiên ổn định. Những con cá chết được tận dụng làm thức ăn cho cá trê, hạn chế lãng phí và bảo vệ môi trường. Chính sự tỉ mẩn ấy giúp anh duy trì chất lượng nước ổn định quanh năm.
Mô hình hiệu quả lan tỏa giữa vùng quê đổi mới
Hiện trang trại của anh Bằng xuất bán khoảng 200 tấn cá mỗi năm, giá dao động 32.000–50.000 đồng/kg. Sau khi trừ chi phí, lợi nhuận đạt từ 7.000 đến 18.000 đồng/kg (tức khoảng từ 1,4 tỷ đến 3,6 tỷ đồng/năm), mang lại thu nhập ổn định và việc làm cho 4 lao động địa phương, mỗi người thu nhập từ 7–9 triệu đồng/tháng. Anh còn chủ động kết nối thương lái ở Hà Nội, đưa cá đến các nhà hàng, quán ăn, nơi món bánh canh cá rô ngày càng được ưa chuộng.
“Giờ thì yên tâm rồi, chỉ cần nước sạch, cá khỏe là không lo đầu ra nữa”, anh nói thêm.
Ông Nguyễn Văn Thắng, chuyên viên Phòng Kinh tế xã Lưu Vệ, nhận xét: “Trước đây bà con chủ yếu nuôi cá trắm, cá chép, hiệu quả thấp. Từ khi anh Bằng chuyển sang nuôi cá rô đầu vuông, thấy rõ thu nhập tăng, nhiều hộ đến học hỏi mô hình”.
Chính quyền địa phương hiện đang hỗ trợ cải tạo ao hồ, khuyến khích bà con chuyển đổi sang nuôi công nghiệp theo hướng bền vững.
Khi hoàng hôn buông xuống, ánh nắng cuối ngày hắt xuống mặt ao lấp loáng, anh Bằng đứng nhìn đàn cá quẫy nước, nụ cười hiền hiện rõ trên khuôn mặt rám nắng. Sau nhiều năm thất bại, cuối cùng người nông dân ấy đã tìm được hướng đi bền vững – vừa làm giàu cho gia đình, vừa truyền cảm hứng đổi mới cho cả vùng quê. Anh bảo nhỏ, như nói với chính mình: “Nuôi cá cũng như làm người, phải kiên trì và biết lắng nghe. Có thất bại mới hiểu giá trị của một mẻ nước trong”.