Thanh Hóa quy hoạch không gian phát triển toàn diện hậu sáp nhập, khơi dậy khát vọng thịnh vượng vùng Bắc Trung Bộ

Thanh Hóa đẩy mạnh quy hoạch không gian phát triển mới, hướng tới tầm nhìn 2045

Trong tiến trình phát triển hiện đại, quy hoạch luôn được xem là “bộ khung chiến lược” định hình không gian phát triển và tổ chức cuộc sống con người. Với Thanh Hóa, khi chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, công tác lập và điều chỉnh quy hoạch đô thị – nông thôn trở thành yêu cầu cấp thiết, không chỉ để đồng bộ hạ tầng mà còn nhằm khơi thông nguồn lực, tạo thế phát triển bền vững, hiện đại và đậm bản sắc.

Ngày 11/7/2025, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 177-KL/TW về việc tiếp tục xây dựng, tổ chức và hoạt động của đơn vị hành chính hai cấp, trong đó nhấn mạnh nhiệm vụ “rà soát, điều chỉnh quy hoạch cấp xã (mới)”. Ngay sau đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thanh Hóa đã ban hành Kết luận số 3955-KL/TU ngày 16/7/2025, yêu cầu các địa phương khẩn trương triển khai lập quy hoạch cấp xã mới, bảo đảm tính thống nhất với quy hoạch tỉnh và quy hoạch ngành.

Trên tinh thần đó, UBND tỉnh Thanh Hóa đã xây dựng kế hoạch tổng thể triển khai quy hoạch đô thị và nông thôn cho 166/166 xã, phường, thị trấn toàn tỉnh. Trong đó, có 21 phường, xã thuộc các đô thị trung tâm như Thanh Hóa, Sầm Sơn, Bỉm Sơn, Nghi Sơn; 23 xã thuộc khu vực đô thị mới Hoằng Hóa, Quảng Xương, Thọ Xuân và 74 xã lập quy hoạch hoàn toàn mới. Tất cả hướng tới mục tiêu bảo đảm tính liên kết, liên thông và bền vững trong phát triển không gian đô thị – nông thôn, phù hợp định hướng quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến 2045.

Trong tổng thể quy hoạch này, các đô thị trung tâm tiếp tục được điều chỉnh quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, nhằm mở rộng không gian phát triển, hình thành chuỗi đô thị vệ tinh liên hoàn, đóng vai trò lan tỏa động lực phát triển ra các vùng lân cận. Đáng chú ý, Khu Kinh tế Nghi Sơn tiếp tục được xác định là vùng động lực chiến lược phía Nam, với hàng loạt quy hoạch phân khu mới như Khu công nghiệp số 19, Khu đô thị số 17, Khu sinh thái ST-05, được tích hợp đồng bộ vào quy hoạch chung. Cách làm này giúp Thanh Hóa tận dụng tối đa lợi thế về biển, công nghiệp, logistics và du lịch, đúng như tinh thần chỉ đạo của Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Doãn Anh: “Phải coi không gian ven biển là trục động lực, là không gian sinh kế mở, chứ không chỉ là ranh giới hành chính”.

Động lực cho tầm nhìn phát triển Thanh Hóa đến 2045

Không chỉ tập trung vùng ven biển, Thanh Hóa còn chú trọng quy hoạch vùng miền núi, biên giới như Mường Lát, Quan Sơn, Lang Chánh, gắn phát triển kinh tế với bảo vệ rừng, gìn giữ an ninh biên giới và phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng. Từng vùng miền được xác định vai trò riêng trong bản đồ phát triển tổng thể, hướng tới mục tiêu phát triển hài hòa giữa đô thị và nông thôn, giữa miền xuôi và miền ngược.

Đến năm 2030, Thanh Hóa đặt mục tiêu tỷ lệ đô thị hóa đạt 50% (hiện đạt 40,55%) và 65% vào năm 2050, phản ánh tầm nhìn dài hạn trong quản lý phát triển không gian đô thị – nông thôn. Đây là một bước tiến mạnh mẽ, thể hiện định hướng quy hoạch gắn liền với cải thiện chất lượng sống của người dân.

Đặc biệt, lần đầu tiên tỉnh đề ra chuẩn mực cụ thể trong thiết kế trung tâm hành chính cấp xã, phường: tối thiểu 2ha cho trụ sở Đảng ủy, HĐND, UBND, MTTQ, 1ha cho công an xã và 0,5ha cho ban chỉ huy quân sự xã. Song song với đó, các khu trung tâm xã, phường được quy hoạch theo mô hình “trung tâm đa chức năng”, tích hợp hành chính – văn hóa – thể thao – thương mại – dịch vụ, nhằm phục vụ trực tiếp đời sống người dân. Quy hoạch khuyến khích bố trí công viên, quảng trường, thư viện, trung tâm thể thao, hình thành không gian công cộng mở, gắn kết cộng đồng và nâng cao bản sắc địa phương.

Theo các chuyên gia, Thanh Hóa đang tiếp cận quy hoạch không chỉ như một bản vẽ kỹ thuật, mà như một công cụ chính trị – kinh tế – xã hội, thể hiện năng lực quản trị, tầm nhìn lãnh đạo và khát vọng phát triển. “Một quy hoạch tốt mở ra cơ hội, một quy hoạch sai sẽ gây lãng phí và đánh mất lợi thế vốn có” – quan điểm này được tỉnh quán triệt trong từng đồ án với mục tiêu biến quy hoạch thành nền tảng cho đổi mới thể chế và phát triển không gian sống con người.

Những mục tiêu phát triển lớn mà Đại hội Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XX (2025–2030) đặt ra cũng phản ánh rõ định hướng đó: Duy trì tăng trưởng hai con số, chuyển mạnh mô hình tăng trưởng từ chiều rộng sang chiều sâu; Xây dựng Thanh Hóa trở thành trung tâm lớn về công nghiệp năng lượng, chế biến chế tạo, nông nghiệp giá trị cao, du lịch và logistics; Phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, duy trì chỉ số đổi mới sáng tạo (PII) và chuyển đổi số cấp tỉnh (DTI) trong nhóm 10 địa phương dẫn đầu cả nước; Nâng cao chất lượng giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao; phát triển dịch vụ y tế kỹ thuật cao, hướng tới trở thành trung tâm dịch vụ vùng Bắc Trung Bộ; Sử dụng hợp lý, tiết kiệm tài nguyên, bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, bảo đảm quốc phòng – an ninh, nâng cao đời sống nhân dân.

Với định hướng này, Thanh Hóa không chỉ đặt mục tiêu đến năm 2030 thuộc nhóm tỉnh dẫn đầu cả nước, mà còn đến năm 2045 trở thành tỉnh giàu đẹp, văn minh, hạnh phúc. Quy hoạch hôm nay chính là nền tảng để hiện thực hóa tầm nhìn ấy, một không gian phát triển hài hòa, hiện đại, kết nối và đậm bản sắc Việt Nam.