TFP, đầu tư và lao động - Chìa khóa GDP 8% của Việt Nam
(KTCK) - Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% cho năm 2025, thể hiện quyết tâm bứt phá tăng trưởng kinh tế. Tại tọa đàm 12/3, AFA Capital nhấn mạnh ba động lực, bao gồm: TFP (55% GDP 2030), vốn đầu tư (4,20 triệu tỷ đồng), và chất lượng lao động. Đầu tư công, tiêu dùng nội địa cũng thúc đẩy tăng trưởng. Chính sách quyết liệt giúp Việt Nam tránh hụt hơi, cạnh tranh toàn cầu.
Tại tọa đàm “Bứt phá tăng trưởng 2025: Động lực từ đâu?” tổ chức chiều 12/3 tại Hà Nội, ông Nguyễn Minh Tuấn, Tổng Giám đốc AFA Capital, chỉ ra ba trụ cột cần “bơm tăng lực” để duy trì đà phát triển bền vững: Tổng yếu tố năng suất (TFP), vốn đầu tư và lao động. Nếu không hành động quyết liệt, nền kinh tế có nguy cơ giảm tốc.
Tổng yếu tố năng suất (TFP): Chìa khóa cạnh tranh dài hạn
TFP – thước đo hiệu quả sử dụng lao động, vốn và công nghệ – là động lực then chốt cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam. Theo AFA Capital, tỷ lệ đóng góp của TFP vào GDP đã tăng từ 37,5% (2011-2015) lên 43,8% (2022) và 44,8% (2023). Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị đặt mục tiêu nâng TFP lên 55% giai đoạn 2025-2030.
Ông Tuấn nhấn mạnh: “Việt Nam cần cải cách thể chế, cải thiện môi trường kinh doanh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại”. Chuyển đổi số, tự động hóa và trí tuệ nhân tạo (AI) là các giải pháp trọng tâm để nâng cao năng suất lao động, tăng sức cạnh tranh quốc gia và giảm chi phí sản xuất.
Vốn đầu tư: Dòng chảy tăng trưởng kinh tế
Để đạt mục tiêu 8%, vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước, khu vực tư nhân và FDI cần được tối ưu. Năm 2025, tổng vốn đầu tư toàn xã hội dự kiến đạt 4,20 triệu tỷ đồng (tăng 13%), gồm 875 nghìn tỷ đồng vốn công (tăng 28%), 2,30 triệu tỷ đồng vốn tư nhân (tăng 7,7%) và 28 tỷ USD FDI (tăng 9,4%).
Ông Tuấn nhận định: “Tháo gỡ rào cản, cải thiện môi trường kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp tư nhân là chìa khóa duy trì đà tăng trưởng”. Chính phủ cần đẩy nhanh giải ngân vốn công, đơn giản hóa thủ tục và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn, tránh lãng phí vào các lĩnh vực kém hiệu quả. Đồng thời, tận dụng dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu để thu hút FDI chất lượng cao vào công nghệ cao, công nghiệp xanh và kinh tế số.
Lao động: Chất lượng quyết định tương lai
Lợi thế lao động của Việt Nam đang bị thách thức bởi chất lượng thấp. Thu nhập bình quân giờ lao động chỉ 6,4 USD, thua kém nhiều nước Đông Nam Á. Khoảng 70% lao động tập trung ở nông thôn, trong khi lao động trình độ cao chỉ chiếm 12%.
Lợi thế lao động của Việt Nam đang bị thách thức bởi chất lượng thấp. Thu nhập bình quân giờ lao động chỉ 6,4 USD, thua kém nhiều nước Đông Nam Á. Khoảng 70% lao động tập trung ở nông thôn, trong khi lao động trình độ cao chỉ chiếm 12%.
Ông Tuấn cảnh báo: “Nếu không nâng cao chất lượng lao động, Việt Nam khó cải thiện năng suất và thu hút đầu tư giá trị cao”. Giải pháp bao gồm đào tạo nghề, nâng trình độ chuyên môn, khuyến khích doanh nghiệp đào tạo nội bộ, thu hút nhân tài quốc tế và giữ chân lao động tay nghề cao.
Đầu tư công và tiêu dùng nội địa: Động lực bổ sung
Ngoài ba trụ cột trên, đầu tư công và tiêu dùng nội địa là yếu tố quan trọng thúc đẩy GDP 2025. AFA Capital dự báo tiêu dùng nội địa cần tăng trên 12% (tương đương 40% so với 2024). Công nghiệp - xây dựng phải tăng 9,5%, chế biến chế tạo trên 9,7%, dịch vụ trên 8,1%, và nông, lâm, thủy sản trên 3,9%.
Ông Tuấn cho biết: “Đây là thách thức lớn vì Việt Nam chưa từng đạt mức tăng trưởng này trong thập kỷ qua”. Điều này đòi hỏi phối hợp chính sách tài khóa, tiền tệ, tăng trưởng tín dụng hợp lý, cải thiện môi trường kinh doanh và phát triển ngành mũi nhọn.
Nhìn chung, mục tiêu GDP 8% năm 2025 là tham vọng nhưng khả thi nếu Việt Nam hành động quyết liệt. Cải thiện TFP, tối ưu đầu tư và nâng chất lượng lao động sẽ quyết định thành công. Ông Tuấn khẳng định: “Với chính sách phù hợp, Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá, tránh nguy cơ hụt hơi trong cuộc đua kinh tế toàn cầu”.