Tên lửa "độc lạ" dẫn đường bằng hồng ngoại, tầm bắn 5,2 km, tốc độ Mach 2, được ví như sát thủ tầm thấp

Từ pháo 30mm đến tên lửa dẫn đường hồng ngoại

Trước đây, các trực thăng tấn công Nga như Mi-28N “Night Hunter” chủ yếu sử dụng pháo máy 30mm để tiêu diệt mục tiêu bay thấp. Phương pháp này đòi hỏi kỹ năng điều khiển cao và tiêu hao nhiều đạn dược, trong khi hiệu quả với mục tiêu cơ động nhỏ như drone không thực sự tối ưu. Để khắc phục, Moscow đã lựa chọn phương án “bolt-on” – lắp ráp nhanh tên lửa Igla thông qua hệ thống Strelets, biến các trực thăng Mi-28N và Ka-52 thành “thợ săn drone” di động.

Theo hình ảnh được truyền thông Nga công bố tháng 10/2025, việc tích hợp này đánh dấu bước chuyển chiến lược từ vũ khí pháo sang tên lửa dẫn đường hồng ngoại (IR), nhằm tăng độ chính xác, tầm bắn và khả năng phản ứng trước các mối đe dọa tầm thấp.

Tên lửa Igla (SA-18 Grouse theo mã NATO) là hệ thống MANPADS (tên lửa phòng không vác vai) do Nga phát triển từ thập niên 1980, song phiên bản Igla-S hiện đại đã được tối ưu cho chiến tranh hiện đại, đặc biệt trong việc đối phó drone cỡ nhỏ. Công nghệ cốt lõi của Igla nằm ở đầu dò hồng ngoại hai kênh, có khả năng phát hiện và khóa mục tiêu theo tín hiệu nhiệt từ động cơ hoặc thân máy bay, đồng thời chống nhiễu pháo sáng (flares) hiệu quả.

Tên lửa Igla có tầm bắn 500–5.200 mét, hoạt động ở độ cao tối đa 3.500 mét, tốc độ bay đạt Mach 2 (khoảng 2.450 km/h) giúp tiếp cận mục tiêu chỉ trong vài giây. Trọng lượng nhẹ (10,8 kg) cho phép lắp đặt linh hoạt lên các nền tảng bay mà không ảnh hưởng đến khả năng cơ động. Khi trang bị cho trực thăng, Igla có thể phóng loạt (salvo fire) – phóng đồng thời hai hoặc nhiều tên lửa để tăng xác suất trúng mục tiêu.

Công nghệ biến trực thăng thành “pháo đài di động”

Để biến Igla từ vũ khí bộ binh thành hệ thống phòng không trên không, Nga sử dụng nền tảng phóng đa năng Strelets, được thiết kế cho nhiều phương tiện từ xe chiến đấu, tàu hải quân đến trực thăng. Hệ thống này gồm các module phóng chứa bốn ống tên lửa, được gắn nhanh lên thân trực thăng thông qua bộ giá lắp tiêu chuẩn (mount kits) mà không cần cải tạo lớn.

Khác với bản vác vai, Strelets có nguồn điện ngoài và đơn vị làm mát riêng, đảm bảo khả năng hoạt động liên tục mà không cần người vận hành trực tiếp. Hệ thống còn kết nối tự động với radar và cảm biến của trực thăng, cho phép phi công khóa và phóng tên lửa chỉ bằng vài thao tác đơn giản trong buồng lái.

Trên Mi-28N, Strelets được lắp ở bên hông thân máy bay, giữ nguyên trọng tâm và không ảnh hưởng đến khả năng cơ động. Radar Arbalet-M tích hợp trên Mi-28N giúp phát hiện mục tiêu bay thấp ở khoảng cách 20 km, hỗ trợ Igla xác định và khóa drone từ xa. Trong khi đó, Ka-52 “Alligator” với cấu hình rotor đồng trục độc đáo, có khoang lái đôi cho hai phi công, tối ưu khả năng phối hợp khi vận hành Strelets trong các nhiệm vụ phòng không.

Khi hoạt động ở chế độ chống drone, Strelets có thể đồng thời phóng loạt từ nhiều module, tạo nên “màn lưới tên lửa” dày đặc. Nhờ vậy, các trực thăng Nga có thể vừa di chuyển, vừa thực hiện chức năng phòng không tầm thấp.

Theo giới phân tích quân sự châu Âu, chiến lược tích hợp Igla lên trực thăng là bước đi mang tính thích ứng nhanh trước bối cảnh chiến trường hiện đại, nơi drone cảm tử và UAV trinh sát xuất hiện dày đặc. Dù không tạo ra đột phá về công nghệ, việc tái sử dụng các hệ thống có sẵn như Igla và Strelets giúp Nga giảm chi phí, tăng độ cơ động và mở rộng năng lực phòng không linh hoạt trên không trung.