Tàu thủy giá trị hàng tỷ đô la, nặng hơn 14.000 tấn, biết tàng hình, mang tới 80 quả tên lửa để tiêu diệt bất kỳ đối thủ nào

Chiếc tàu thủy tàng hình như “bóng ma trên biển”

USS Zumwalt (DDG-1000) – tàu khu trục thế hệ mới của Hải quân Hoa Kỳ đã thu hút sự chú ý đặc biệt của giới quân sự toàn cầu từ khi hạ thủy vào năm 2013. Khác hẳn mọi chiến hạm từng có trước đó, Zumwalt sở hữu thiết kế kiểu tumblehome với mũi tàu nhô cao, phần thân trên thu hẹp, kết hợp với thượng tầng góc cạnh phẳng nhằm giảm thiểu phản xạ radar. Nhờ đó, con tàu có thể “ẩn mình” trên màn hình radar như một tàu cá nhỏ, dù trọng tải lên tới hơn 14.500 tấn - tương đương một tuần dương hạm.

Đây không chỉ là một bước đột phá trong thiết kế tàu thủy, mà còn phản ánh cách tiếp cận mới của Hải quân Mỹ: ưu tiên khả năng tàng hình và công nghệ cảm biến, thay vì chỉ tăng cường hỏa lực hay vỏ giáp như các lớp tàu truyền thống.

Công nghệ hóa toàn diện, nhưng chưa hoàn hảo

Zumwalt được phát triển với mục tiêu trở thành nền tảng thử nghiệm công nghệ quân sự thế kỷ 21. Hệ thống động cơ điện toàn phần (Integrated Power System – IPS) là điểm nổi bật, giúp tàu chuyển hóa toàn bộ năng lượng thành điện để vận hành chân vịt, radar, cảm biến và cả vũ khí trong tương lai như pháo điện từ (railgun) hoặc laser.

Công suất tối đa của hệ thống lên tới 78 megawatt, đủ để cung cấp điện cho cả một thị trấn nhỏ. Đây là tiền đề cho việc tích hợp các hệ thống vũ khí phi truyền thống vốn đòi hỏi nguồn điện lớn và khả năng xử lý dữ liệu cao.

Tuy nhiên, trong khi thiết kế điện và động lực tiến xa, hệ thống vũ khí của Zumwalt lại gặp trở ngại. Hai khẩu pháo chính AGS cỡ 155mm được thiết kế để sử dụng loại đạn dẫn đường LRLAP có tầm bắn đến 110 km, nhưng chi phí mỗi quả đạn bị đội lên gần 800.000 USD khiến dự án bị hủy bỏ. Kể từ đó, pháo chính của tàu gần như không còn sử dụng được, làm mất đi một chức năng chiến thuật quan trọng.

Dù vậy, Zumwalt vẫn được trang bị 80 ống phóng thẳng đứng Mk.57 VLS, cho phép triển khai nhiều loại tên lửa: từ Tomahawk đến SM-2, SM-6 và ESSM. Khác biệt nằm ở việc bố trí các ống phóng dọc hai bên thân tàu, tăng tính an toàn trong trường hợp bị tấn công trúng.

Thay đổi chiến lược và vai trò trong tương lai

Ban đầu, Hải quân Mỹ dự kiến đóng 32 chiếc Zumwalt. Nhưng do chi phí phát triển vượt dự toán, kế hoạch giảm xuống chỉ còn ba tàu với tổng đầu tư hơn 23 tỷ USD, trong đó hơn một nửa là chi phí nghiên cứu và thử nghiệm.

Sự thay đổi học thuyết quân sự buộc Hải quân Mỹ điều chỉnh vai trò cho lớp tàu này: từ yểm trợ đổ bộ và tấn công mặt đất sang mang vũ khí siêu vượt âm. Năm 2023, Hải quân công bố kế hoạch tích hợp hệ thống Conventional Prompt Strike (CPS), giúp Zumwalt có thể phóng tên lửa siêu vượt âm LRHW từ tàu mặt nước đầu tiên trên thế giới. Theo kế hoạch, vào năm 2025, Zumwalt sẽ chính thức đảm nhiệm vai trò này, đưa Hải quân Mỹ vào thế chủ động trong răn đe chiến lược toàn cầu.

Điểm đáng chú ý là hệ thống tự động hóa của Zumwalt cho phép con tàu vận hành chỉ với 140 người, chưa đến một nửa so với các tàu khu trục lớp Arleigh Burke (khoảng 300 người). Từ động cơ đến kiểm soát hỏa lực, mọi hoạt động được số hóa và kiểm soát qua phần mềm trung tâm chạy trên nền tảng Windows, kết nối mạng nội bộ bảo mật cao.

Zumwalt là biểu tượng cho nỗ lực đổi mới và đầu tư vào công nghệ của Hải quân Mỹ. Tuy nhiên, đây cũng là minh chứng cho những giới hạn khi áp dụng công nghệ quá sớm vào các nền tảng chưa hoàn thiện. Dù chưa từng tham chiến, nhưng các cải tiến trong thiết kế thân tàu, động lực học và cơ chế tự động hóa đã ảnh hưởng sâu rộng tới định hướng phát triển tàu chiến tương lai.