Tàu chiến mang 32 tên lửa, pháo 57mm và radar SPY-6 siêu xịn, ẩn mình, như "lưỡi dao" dễ dàng đánh úp kẻ địch

Thiết kế kế thừa, sức mạnh tối ưu hóa cho tương lai

Lớp tàu chiến Constellation là bước đi mới của Hải quân Mỹ trong bối cảnh cục diện an ninh hàng hải toàn cầu đang thay đổi nhanh chóng. Được khởi động từ năm 2020, dự án này nhằm khắc phục các điểm yếu của tàu tác chiến ven bờ (LCS) và bổ sung vào khoảng trống giữa các tàu khu trục lớn như Arleigh Burke và những đơn vị nhỏ hơn.

Không đi theo hướng phát triển hoàn toàn từ đầu, Constellation dựa trên thiết kế của tàu hộ vệ đa nhiệm FREMM – dòng tàu đã được chứng minh tính hiệu quả tại Pháp và Ý. Tuy nhiên, khi bước vào tay các kỹ sư Mỹ, con tàu được "Mỹ hóa" triệt để với loạt tinh chỉnh nhằm thích ứng với hệ thống tác chiến mạng trung tâm và các tiêu chuẩn kỹ thuật nội địa.

Tàu có chiều dài 151 mét, rộng 20 mét và lượng giãn nước đạt 7.300 tấn, con số vượt trội so với các tàu hộ vệ thông thường. Được thi công tại nhà máy Marinette thuộc sở hữu của Fincantieri Marinette Marine – công ty con của tập đoàn đóng tàu Fincantieri (Ý), Constellation là sản phẩm hợp tác xuyên Đại Tây Dương đầy tính chiến lược.

Hỏa lực linh hoạt trên khung thân gọn nhẹ

Vũ khí trang bị trên Constellation cho thấy con tàu không đơn thuần là hộ vệ hỗ trợ mà hoàn toàn có thể đảm nhiệm vai trò chiến đấu độc lập. Nổi bật nhất là hệ thống 32 ống phóng thẳng đứng Mk 41 VLS, có thể mang nhiều loại tên lửa từ phòng không SM-2, ESSM đến tên lửa hành trình Tomahawk hoặc chống ngầm VL-ASROC.

Ngoài ra, tàu còn tích hợp tên lửa chống hạm NSM với tầm bắn trên 180 km, có khả năng bay bám biển và tự dẫn đến mục tiêu. Pháo hạm Mk 110 cỡ 57mm, hệ thống phòng thủ tầm gần Phalanx CIWS và súng máy điều khiển từ xa hoàn thiện năng lực phòng vệ cự ly gần – đặc biệt hiệu quả trong môi trường tác chiến ven bờ.

Về tác chiến dưới mặt nước, Constellation trang bị sonar kéo dài và sonar thân tàu giúp phát hiện tàu ngầm ở khoảng cách lớn. Tàu cũng được thiết kế để triển khai trực thăng MH-60R – loại máy bay săn ngầm chủ lực hiện nay của Mỹ – cùng UAV MQ-8C Fire Scout nhằm mở rộng phạm vi giám sát và tác chiến.

Định hình lực lượng hải quân linh hoạt – bài học từ quá khứ

Sự ra đời của Constellation được đánh giá là phản ứng chiến lược sau thất bại của chương trình LCS, vốn từng được kỳ vọng sẽ cách mạng hóa tác chiến ven bờ nhưng lại không đáp ứng được yêu cầu trong các cuộc xung đột cường độ cao. LCS quá nhẹ, thiếu hỏa lực và không bền vững trong các môi trường có nguy cơ đối đầu lớn.

Trong khi đó, Constellation được phát triển như một “bước lùi chiến lược” nhằm tạo đà cho thế hệ tàu chiến hiệu quả hơn. Nó vừa đủ lớn để đảm nhiệm nhiều vai trò tác chiến, vừa đủ nhỏ để tiết kiệm chi phí vận hành và triển khai linh hoạt tại các điểm nóng như biển Đông, eo biển Hormuz hay Địa Trung Hải.

Tàu đầu tiên – USS Constellation (FFG-62) được khởi công năm 2022 và dự kiến đưa vào hoạt động từ 2026. Hai tàu tiếp theo, USS Congress (FFG-63) và USS Chesapeake (FFG-64), đang trong giai đoạn thi công, với tổng số dự kiến ban đầu là 20 chiếc và có thể mở rộng lên 40 tùy theo hiệu quả thực tế.

Radar chính của Constellation là SPY-6(V)3 – phiên bản rút gọn của radar mảng pha tiên tiến đang được triển khai trên Arleigh Burke Flight III. Đây là công nghệ then chốt giúp tàu phát hiện sớm các mục tiêu tàng hình, tên lửa hành trình hoặc máy bay không người lái tấn công.

Constellation không chỉ là phương tiện vận tải tên lửa, mà là một nền tảng cảm biến, kiểm soát và hỗ trợ chiến đấu đa chiều. Với tư duy thiết kế đặt hiệu quả lên trên quy mô, lớp tàu này cho thấy Mỹ đã rút ra bài học từ việc chạy theo "siêu tàu" và đang dần quay lại với cách tiếp cận thực tế hơn.