Tàu chiến dài 252m, mang hơn 300 đơn vị vũ khí, 20 quả tên lửa hành trình, sẵn sàng tung đòn ở bất kỳ vùng biển chiến lược nào
Đây là là lớp tàu chiến tuần dương hạt nhân lớn nhất thế giới, được thiết kế với sức mạnh vượt trội về hỏa lực và khả năng tác chiến độc lập.
Thiết kế khổng lồ mang dấu ấn chiến lược toàn cầu
Kirov-class (Project 1144 “Orlan”) là một trong những lớp tàu chiến mặt nước lớn nhất và mạnh mẽ nhất thế giới. Với chiều dài lên tới 252 mét và lượng giãn nước hơn 24.000 tấn, những tàu này lớn tương đương tàu sân bay hạng nhẹ và vượt trội về kích thước so với các tàu tuần dương thông thường.
Điểm nổi bật nhất của Kirov-class là hệ thống động lực hạt nhân kép, sử dụng hai lò phản ứng KN-3 kết hợp turbine khí, cho phép tàu đạt tốc độ 32 hải lý/giờ và hoạt động liên tục trong thời gian dài mà không cần tiếp nhiên liệu. Thiết kế này phù hợp với chiến lược tấn công tầm xa và triển khai sức mạnh tại các vùng biển xa như Bắc Cực, Đại Tây Dương và Thái Bình Dương.
Hỏa lực toàn diện – Biểu tượng của “pháo đài nổi”
Kirov-class được ví như “pháo đài di động” trên biển với khả năng mang theo hơn 300 đơn vị vũ khí. Vũ khí chủ lực là 20 tên lửa hành trình P-700 Granit (NATO gọi là SS-N-19 Shipwreck), có tầm bắn 600 km, tốc độ siêu thanh và đầu đạn lớn, được thiết kế để tấn công tàu sân bay hoặc mục tiêu kiên cố.
Về phòng thủ, tàu được trang bị hệ thống S-300F Fort, tương đương phiên bản hải quân của hệ thống phòng không tầm xa nổi tiếng S-300 trên bộ, cùng với các tổ hợp tầm gần như Osa-MA, pháo AK-130, và hệ thống CIWS Kashtan – đảm bảo bảo vệ đa tầng trước tên lửa hành trình, máy bay tấn công thấp và mối đe dọa cận chiến.
Khả năng tác chiến chống ngầm cũng không kém phần nổi bật nhờ trực thăng Ka-27, hệ thống rocket chống ngầm RBU-1000 và ngư lôi dẫn đường. Với hệ thống cảm biến và vũ khí toàn diện, Kirov-class có thể hoạt động độc lập hoặc dẫn dắt đội hình tàu mặt nước như một trung tâm chỉ huy trên biển.
Từ di sản Liên Xô đến vai trò chiến lược hiện nay
Tổng cộng, Liên Xô đã hoàn thành bốn tàu lớp Kirov:
- Kirov (sau đổi tên là Đô đốc Ushakov)
- Frunze (Đô đốc Lazarev)
- Kalinin (Đô đốc Nakhimov)
- Pyotr Velikiy – tàu duy nhất còn hoạt động đến nay
Sau khi Liên Xô tan rã, chi phí bảo trì và vận hành các tàu hạt nhân cỡ lớn trở thành gánh nặng. Hai tàu (Ushakov và Lazarev) hiện đã dừng hoạt động và chờ tháo dỡ. Tàu Nakhimov đang được nâng cấp toàn diện tại xưởng Sevmash, dự kiến sẽ mang theo tên lửa hành trình siêu thanh Zircon, đưa nó trở thành một trong những tàu chiến mặt nước mạnh nhất thế giới.
Hiện nay, Pyotr Velikiy đóng vai trò soái hạm của Hạm đội Phương Bắc, vẫn duy trì khả năng răn đe chiến lược của Hải quân Nga tại các khu vực nhạy cảm như Bắc Cực – nơi Nga đang tăng cường hiện diện quân sự trong bối cảnh cạnh tranh với NATO và Mỹ.
Thách thức thời đại mới và giá trị kế thừa
Trong thời đại mà các hạm đội hải quân đang ưu tiên thiết kế tàng hình, tích hợp trí tuệ nhân tạo và tác chiến mạng lưới, Kirov-class có thể bị coi là "người khổng lồ lạc thời". Tuy nhiên, những ưu thế về hỏa lực mạnh, tầm hoạt động xa và khả năng chống chịu vẫn khiến lớp tàu này giữ vai trò nhất định trong chiến lược quân sự hiện đại của Nga.
Việc tiếp tục duy trì Pyotr Velikiy và đầu tư hiện đại hóa Nakhimov cho thấy Nga vẫn tin rằng “quyền lực hỏa lực mặt nước” là công cụ răn đe hiệu quả, bên cạnh các phương tiện hiện đại khác. Kirov-class không chỉ mang giá trị quân sự, mà còn là một biểu tượng lịch sử của thời kỳ đối đầu chiến lược, khi hải quân là công cụ then chốt để thể hiện sức mạnh siêu cường.