Sau sáp nhập, trụ sở UBND của quận giàu nhất TP.HCM sẽ trở thành nơi làm việc mới của một phường

Một trung tâm hành chính – văn hóa mới đang định hình

Quận 1, trung tâm hành chính – kinh tế – văn hóa lâu đời của TP.HCM đang bước vào giai đoạn chuyển mình rõ rệt khi thực hiện sáp nhập 10 phường hiện hữu thành 4 phường mới. Trong đó, phường Sài Gòn chính thức được thành lập, với trụ sở đặt tại số 45 – 47 Lê Duẩn, vốn là nơi làm việc của UBND Quận 1 hiện nay.

Phường Sài Gòn mới có diện tích 3,038 km², dân số khoảng 47.022 người. Địa giới hành chính bao gồm toàn bộ địa bàn phường Bến Nghé cũ, khu phố 1 của phường Nguyễn Thái Bình và một phần các khu phố 4, 5, 6, 8, 10 thuộc phường Đa Kao. Khu vực này được giới hạn bởi các tuyến đường lớn như Hoàng Sa, Nguyễn Đình Chiểu, Hai Bà Trưng, Nguyễn Thị Minh Khai, Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Võ Văn Kiệt, Tôn Đức Thắng và kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè.

UBND Quận 1 cho biết, việc đặt tên "Sài Gòn" cho phường mới là lựa chọn dựa trên yếu tố lịch sử và văn hóa, bởi đây là vùng đất từng mang tên gọi Sài Gòn trước khi chính thức trở thành TP.HCM từ năm 1976. Trong suốt hơn 300 năm phát triển, cái tên Sài Gòn đã trở thành một phần gắn bó trong tâm thức nhiều thế hệ người dân, hiện diện trong nghệ thuật, đời sống, thương hiệu và hình ảnh đô thị.

Không gian đô thị đặc biệt – giá trị lịch sử và sông nước giao hòa

Phường Sài Gòn không chỉ mang tên gọi biểu tượng mà còn tập trung hàng loạt công trình có giá trị lịch sử và văn hóa đặc biệt của TP.HCM. Tại đây hiện diện UBND TP.HCM, Nhà hát Thành phố, Bảo tàng TP.HCM, Bảo tàng Lịch sử, cùng nhiều cơ quan nhà nước và công trình kiến trúc cổ điển.

Khu vực cũng bao gồm các di tích nổi bật như xưởng Ba Son – nơi gắn với hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và phong trào công nhân thời kỳ đầu thế kỷ 20, hay Tòa Tổng lãnh sự Mỹ – từng là đại sứ quán trước năm 1975. Ngoài ra, phường này có hơn 3/4 chu vi giáp với hệ thống sông rạch gồm sông Sài Gòn, rạch Thị Nghè và rạch Tàu Hũ, tạo nên bản sắc sông nước đặc trưng mà ít khu vực trung tâm đô thị nào có được.

Không gian thương mại – dịch vụ tại đây cũng sôi động bậc nhất TP.HCM với các tuyến đường biểu tượng như Đồng Khởi, Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Hàm Nghi, Hai Bà Trưng. Trong đó, phố đi bộ Nguyễn Huệ hiện là không gian công cộng tiêu biểu, thu hút đông đảo người dân và du khách mỗi ngày.

Các phường mới khác sau sáp nhập

Bên cạnh phường Sài Gòn, Quận 1 còn hình thành thêm ba phường mới là Tân Định, Bến Thành và Cầu Ông Lãnh. Đây là một phần trong đề án sắp xếp đơn vị hành chính nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu quả hoạt động theo mô hình chính quyền đô thị hai cấp.

Phường Tân Định mới có diện tích 1,23 km², dân số khoảng 48.524 người. Địa bàn bao gồm toàn bộ phường Tân Định hiện hữu và một phần phường Đa Kao. Trụ sở đặt tại số 30 Phùng Khắc Khoan – vị trí hiện là trụ sở của phường Đa Kao.

Phường Bến Thành được hình thành từ việc sáp nhập các phường Bến Thành, Phạm Ngũ Lão, cùng một phần của phường Cầu Ông Lãnh và Nguyễn Thái Bình. Diện tích phường mới là 1,852 km², dân số khoảng 71.875 người. Trụ sở đặt tại số 92 Nguyễn Trãi.

Phường Cầu Ông Lãnh mới bao gồm các phường Nguyễn Cư Trinh, Cầu Kho, Cô Giang và phần còn lại của phường Cầu Ông Lãnh. Diện tích 1,6 km², dân số 78.734 người, trụ sở tại số 275 Nguyễn Trãi.

TP.HCM dự kiến từ ngày 12/6 sẽ bắt đầu vận hành thử mô hình chính quyền đô thị tại toàn bộ 102 đơn vị hành chính phường, xã mới. Đây là bước chuẩn bị cho giai đoạn chính thức triển khai từ ngày 1/7 tới, với mục tiêu xây dựng bộ máy hành chính tinh gọn, hiệu quả và sát với thực tiễn hơn.