Sau sáp nhập Thái Nguyên – Bắc Kạn, có một thứ phải được đặt lên hàng đầu
Việc sáp nhập Thái Nguyên và Bắc Kạn không chỉ đặt ra yêu cầu cải cách hành chính, mà còn là cơ hội để quy hoạch lại điều kiện quan trọng này.
Hạ tầng xã hội đô thị – yêu cầu cấp thiết sau sáp nhập
Theo kế hoạch, hai tỉnh Thái Nguyên và Bắc Kạn sẽ sáp nhập để hình thành một đơn vị hành chính mới với quy mô dân số gần 1,8 triệu người và diện tích tự nhiên trên 8.375km². Trung tâm chính trị – hành chính đặt tại thành phố Thái Nguyên. Việc sáp nhập kỳ vọng tạo điều kiện thuận lợi cho công tác lãnh đạo, điều hành, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động của bộ máy công quyền. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội lớn, quá trình sáp nhập cũng đặt ra nhiều thách thức trong việc quy hoạch hạ tầng xã hội đô thị, đặc biệt là tại các địa bàn trung tâm và vùng giáp ranh.

Hạ tầng xã hội đô thị được hiểu là toàn bộ hệ thống công trình phục vụ nhu cầu sống, làm việc, học tập và sinh hoạt của người dân cũng như vận hành bộ máy hành chính – từ công trình giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, đến các dịch vụ thương mại, hành chính công, cây xanh và không gian công cộng. Việc tổ chức, quy hoạch hệ thống này một cách đồng bộ là yếu tố then chốt quyết định chất lượng không gian sống sau sáp nhập.
Thực tế cho thấy, các đô thị như TP. Thái Nguyên và TP. Bắc Kạn hiện vẫn còn thiếu nhiều công trình xã hội quy mô lớn. Người dân kỳ vọng, sau sáp nhập, tỉnh mới sẽ có chính sách đầu tư mạnh mẽ hơn, khắc phục tình trạng thiếu hụt công viên cây xanh, trung tâm văn hóa, thể dục thể thao, bệnh viện và trường học hiện đại. Ngoài ra, việc bố trí lại trụ sở cơ quan hành chính công cũng cần tính toán phù hợp để tránh gây bất tiện cho người dân vùng xa trung tâm.
Đảm bảo liên kết không gian và quản lý quy hoạch
Một trong những yêu cầu đặt ra sau sáp nhập là cần tạo sự liên kết hợp lý trong không gian đô thị giữa các khu vực hiện hữu và khu vực mới. Các chuyên gia quy hoạch nhấn mạnh rằng, nếu không có tầm nhìn dài hạn và quy hoạch đồng bộ, rất dễ rơi vào tình trạng phát triển đô thị “manh mún, thiếu bản sắc”. Vì vậy, công tác quy hoạch phải “đi trước một bước”, làm cơ sở định hướng cho đầu tư phát triển hạ tầng xã hội đô thị.

Tại TP. Thái Nguyên – trung tâm hành chính mới của tỉnh sau sáp nhập, hệ thống hạ tầng giao thông, đặc biệt là giao thông tĩnh như bãi đỗ xe, cần được ưu tiên quy hoạch hợp lý. Hiện nay, với tốc độ tăng trưởng phương tiện cá nhân nhanh chóng, thành phố có nguy cơ quá tải nếu không tính toán sớm các giải pháp bãi đỗ xe tập trung, kể cả bãi đỗ xe ngầm.
Một cán bộ hưu trí tại phường Hoàng Văn Thụ bày tỏ mong muốn: “Chúng tôi hy vọng quy hoạch sau sáp nhập sẽ tính toán tổng thể hơn, không chỉ đáp ứng hiện tại mà còn hướng tới tương lai, đặc biệt với những công trình thiết yếu như bệnh viện, trường học, công viên”. Trong khi đó, người dân tại Bắc Kạn cũng đề nghị chú trọng đầu tư vào cơ sở y tế, giáo dục – những lĩnh vực hiện đang thiếu hụt đáng kể.
Công tác quản lý quy hoạch cũng được xem là nhiệm vụ trọng tâm. Để tránh tình trạng người dân tự ý cơi nới, xây dựng tại các khu vực đã có quy hoạch, chính quyền các cấp cần tăng cường tuyên truyền, kiểm tra, giám sát. Việc quy hoạch phải bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà quản lý, đơn vị tư vấn thiết kế và chính quyền cơ sở – từ đó hạn chế mâu thuẫn, đảm bảo công bằng và hiệu quả sử dụng không gian đô thị.
Hướng tới quy hoạch phát triển bền vững
Quá trình phát triển hạ tầng xã hội đô thị sau sáp nhập không chỉ là nhiệm vụ kỹ thuật, mà còn gắn liền với chiến lược phát triển kinh tế – xã hội toàn diện. Do đó, các đồ án quy hoạch cần chú trọng nâng cao chất lượng thiết kế đô thị, khai thác đặc điểm môi trường tự nhiên đặc thù của mỗi vùng, giữ gìn bản sắc và tạo dựng hình ảnh đô thị mới mang tính nhận diện rõ nét.
Một hướng đi được nhiều chuyên gia kiến nghị là khi hình thành các khu đô thị mới, cần ưu tiên bố trí đầy đủ không gian công cộng, cây xanh, công trình công cộng trước khi phát triển nhà ở. Điều này không chỉ nâng cao chất lượng sống mà còn tạo sức hút cho đầu tư, thúc đẩy kinh tế địa phương.
Việc sáp nhập là bước đi lớn, nhưng để hiện thực hóa mục tiêu phát triển đô thị văn minh, đồng bộ, hiệu quả thì cần có chiến lược quy hoạch rõ ràng, được triển khai quyết liệt, đồng thời bảo đảm sự tham gia rộng rãi của người dân và cộng đồng. Khi đó, không gian đô thị mới của Thái Nguyên – Bắc Kạn sau sáp nhập mới thực sự trở thành nơi đáng sống, đáng đầu tư.