Sáp nhập Tuyên Quang – Hà Giang: Không chọn tên cũ 'Hà Tuyên' bởi một lý do đặc biệt khiến ai cũng đồng ý

Lịch sử lặp lại: Từ Hà Tuyên xưa đến tỉnh Tuyên Quang mới

Theo Nghị quyết 60 của Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII, tỉnh Tuyên Quang và tỉnh Hà Giang sẽ được hợp nhất, tái lập một thực thể hành chính mới dưới tên gọi tỉnh Tuyên Quang. Trung tâm hành chính sẽ đặt tại thành phố Tuyên Quang – địa phương từng là “Thủ đô kháng chiến” của cả nước. Sau sáp nhập, tỉnh mới sẽ có diện tích hơn 13.795 km², quy mô dân số 1,86 triệu người và 363 đơn vị hành chính cấp xã.

Việc hợp nhất hai tỉnh không chỉ là bước đi phù hợp với xu hướng tinh gọn bộ máy hành chính mà còn đánh dấu một bước ngoặt lịch sử. Trước đó, từ năm 1976 đến 1991, hai địa phương từng chung một đơn vị hành chính với tên gọi tỉnh Hà Tuyên. Nay, sau hơn 30 năm chia tách, việc tái sáp nhập được đánh giá là "trở về lịch sử, hướng tới tương lai", tạo nền tảng cho phát triển kinh tế - xã hội bền vững, hiệu quả hơn.

Tuyên Quang được chọn làm trung tâm: Lý do từ thực tiễn

Tên gọi tỉnh mới Tuyên Quang được xác lập theo danh mục Nghị quyết số 60, đồng thời dựa trên yếu tố lịch sử, địa chính trị và văn hóa. Là nơi từng gắn với nhiều sự kiện trọng đại, nơi Chủ tịch Hồ Chí Minh và Trung ương Đảng đặt đại bản doanh trong kháng chiến chống Pháp, Tuyên Quang mang tính biểu tượng cho tinh thần độc lập và ý chí dân tộc.

Việc đặt trung tâm hành chính tại thành phố Tuyên Quang là quyết định có cơ sở. Về địa lý, đây là vị trí trung tâm giữa hai tỉnh, có khả năng kết nối vùng thuận lợi, đặc biệt với tuyến cao tốc Tuyên Quang – Hà Giang và Tuyên Quang – Phú Thọ đang và sẽ đưa vào khai thác. Về hạ tầng, Tuyên Quang hiện đã có hệ thống trụ sở hành chính, y tế, giáo dục, dịch vụ và đô thị hiện đại, giúp tiết kiệm chi phí, thời gian khi tổ chức lại bộ máy chính quyền.

Toàn cảnh kinh tế: Cơ hội và thách thức sau sáp nhập

Tuyên Quang: Vượt khó và tăng tốc

Năm 2024, Tuyên Quang chịu ảnh hưởng nặng nề từ thiên tai, thiệt hại gần 2.000 tỷ đồng do bão số 3 – bằng 50% thu ngân sách tỉnh. Dù vậy, tỉnh đã đạt tăng trưởng GRDP 9,02%, cao nhất trong 10 năm qua và thuộc top 12 tỉnh tăng trưởng cao nhất cả nước. Thu ngân sách đạt hơn 4.300 tỷ đồng, hoàn thành trước một năm so với mục tiêu Đại hội Đảng bộ tỉnh đề ra.

Về hạ tầng, từ năm 2021 đến nay, tỉnh đã đầu tư hơn 50.000 tỷ đồng cho các công trình giao thông kết nối liên vùng, trong đó nổi bật là tuyến cao tốc Tuyên Quang – Phú Thọ, các dự án cầu, trục phát triển đô thị kết nối các huyện.

Hà Giang: Chuyển động tích cực, dư địa còn lớn

Tỉnh Hà Giang cũng đang trên đà phục hồi. GRDP năm 2024 đạt 35.822,8 tỷ đồng, tăng trưởng 6,05%, cao hơn mức 2,85% của năm 2023 nhưng chưa đạt mục tiêu. GRDP bình quân đầu người đạt 39,3 triệu đồng/năm, tăng 3,7 triệu đồng so với năm trước.

Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng: dịch vụ chiếm hơn 41%, nông – lâm – ngư nghiệp giảm dần, công nghiệp – xây dựng tăng lên. Giá trị sản xuất công nghiệp tăng 5,06% (giá so sánh) và 8,63% (giá thực tế) so với năm 2023, cho thấy tiềm năng công nghiệp địa phương đang được khai thác hiệu quả hơn.

Kết nối hai nền tảng – Động lực mới cho miền núi phía Bắc

Sáp nhập không chỉ là hợp nhất địa giới hành chính mà còn mở ra không gian phát triển kinh tế – xã hội rộng lớn, bền vững và hiệu quả hơn. Việc kết hợp tiềm năng tài nguyên, lợi thế nông – lâm nghiệp của Hà Giang với nền tảng hạ tầng, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Tuyên Quang sẽ tạo ra sức mạnh cộng hưởng.

Tỉnh Tuyên Quang (mới) sau sáp nhập có thể trở thành trung tâm hành chính – kinh tế quan trọng của khu vực miền núi phía Bắc. Hệ thống giao thông kết nối vùng, hạ tầng hiện đại và nguồn lao động trẻ, dồi dào là những yếu tố tạo thuận lợi cho việc thu hút đầu tư, phát triển công nghiệp chế biến, dịch vụ và du lịch sinh thái, văn hóa.