Sạc xe điện cần giải quyết như thế nào? Đây là ví dụ có hiệu quả thực tế ngay bên cạnh chúng ta

Thành phố cấm xe xăng, xe điện bùng nổ

Đến năm 2025, khoảng 200 thành phố tại Trung Quốc đã chính thức cấm xe máy chạy bằng xăng. Thay vào đó, xe đạp và xe máy điện hai bánh trở thành phương tiện di chuyển phổ biến trên các tuyến phố. Sự chuyển dịch này không chỉ đến từ chính sách môi trường, mà còn nhờ chi phí vận hành thấp, tiện lợi và dễ tiếp cận.

Theo Daxue Consulting, tính đến cuối năm 2023, Trung Quốc có khoảng 420 triệu xe hai bánh chạy điện, một con số khổng lồ thể hiện xu hướng chuyển dịch mạnh mẽ trong giao thông đô thị. Trung bình, cứ 3 người dân thì có một người sở hữu xe điện hai bánh. Ở những đô thị lớn như Thượng Hải, tỷ lệ này còn cao hơn, đạt mức 1 xe cho 2,5 người.

Tuy nhiên, cùng với sự bùng nổ về số lượng xe là bài toán về hạ tầng sạc – một trong những yếu tố quyết định khả năng sử dụng lâu dài và an toàn của người dân.

Những mô hình sạc pin đa dạng theo từng thành phố

Tại Thành Đô, tỉnh Tứ Xuyên, người dùng dễ dàng bắt gặp các hộp sạc màu vàng gắn trên tường dọc phố. Đây là mô hình phổ biến tại các tiệm sửa xe và cửa hàng tiện lợi. Giá sạc khá rẻ khoảng 1 đến 1,5 nhân dân tệ cho 10 phút sạc. Hầu hết các điểm sạc sử dụng tiền xu và được đầu tư theo hai hình thức: cửa hàng tự mua với giá khoảng 1.100 nhân dân tệ (gần 4 triệu đồng), hoặc được lắp miễn phí bởi nhà sản xuất với mô hình chia sẻ doanh thu.

Tại đây, người dùng thường ngồi chờ trong lúc sạc, ít sử dụng thêm dịch vụ, trừ các khung giờ cao điểm. Dù vậy, sự tiện lợi đã khiến mô hình này lan rộng ở các khu dân cư, đặc biệt tại vùng trung tâm và khu vực có mật độ dân cư cao.

Ngược lại, ở Thâm Quyến – đặc khu kinh tế sôi động và cũng là trung tâm sản xuất xe điện lớn, mô hình phổ biến lại là các trạm sạc tập trung đặt trong khuôn viên các tòa nhà, văn phòng hoặc khu dân cư. Mỗi trạm có thể có tới 20 ổ cắm, phục vụ nhân viên hoặc người dân trong khu vực. Lợi thế của hình thức này là dễ kiểm soát an toàn, giảm thiểu rủi ro cháy nổ, vốn từng là mối lo ngại khi sạc xe trong nhà.

Ngoài ra, nhiều thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Đông đã ứng dụng nền tảng công nghệ như Alipay, WeChat để hỗ trợ thanh toán sạc điện, đồng thời phát triển ứng dụng riêng để người dùng tìm kiếm ổ sạc đang trống trong thời gian thực.

Đổi pin: Giải pháp “nạp năng lượng” nhanh cho xe điện

Bên cạnh sạc điện truyền thống, mô hình đổi pin đang nổi lên như một giải pháp tối ưu về thời gian, đặc biệt tại các thành phố lớn và các doanh nghiệp logistics. Thay vì chờ sạc 3-4 tiếng, người dùng chỉ cần 1–2 phút để đổi sang bộ pin mới đã được sạc sẵn tại các trạm.

Tại một số cửa hàng giao nhận, hệ thống đổi pin nội bộ được thiết lập nhằm đáp ứng yêu cầu vận hành liên tục. Pin phụ thường được mua từ thị trường thứ cấp, nơi “chợ đen” hoạt động khá sôi động do nhu cầu cao và nạn trộm cắp pin cũng tồn tại.

Một số người dùng, như các thợ sửa chữa di động, thường mang theo sạc cá nhân để tranh thủ sạc khi làm việc tại nhà khách hàng. Tuy nhiên, việc kéo dây điện ra ngoài văn phòng hay cửa hàng vẫn diễn ra phổ biến, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn do thời tiết và giao thông.

Trước thực trạng đó, các thành phố Trung Quốc như Bắc Kinh đã ban hành quy định bắt buộc: các dự án nhà ở thương mại mới phải trang bị trạm sạc cho ít nhất 40% chỗ đậu xe; với nhà ở xã hội, tỷ lệ dao động từ 18–30%. Vị trí trụ sạc, khoảng cách tiếp cận và hệ thống phòng cháy cũng được quy định cụ thể.