Rời phố thị Sài Gòn, nông dân Quảng Nam về quê gầy dựng lại thứ truyền thống từ người bác, nay thành công mở thương hiệu, tiền về đều tay

Rời phố về quê, làm lại từ “giọt mắm”

Bỏ lại sau lưng hơn 10 năm gắn bó với công việc nhân viên kinh doanh tại TP.Hồ Chí Minh, năm 2014, anh Bùi Ngọc Phúc (SN 1984) quyết định trở về quê nhà xã Tam Quang, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam để theo đuổi nghề truyền thống: chế biến nước mắm.

Nghề mà anh Phúc tiếp nối là từ người bác trong gia đình – người nông dân đã gìn giữ bí quyết làm mắm truyền thống qua nhiều thế hệ. Thời điểm đó, nước mắm truyền thống chịu áp lực rất lớn từ nước mắm công nghiệp nhờ lợi thế nhanh, tiện, giá rẻ và phân phối rộng khắp. Nhưng anh Phúc tin rằng, muốn làm ăn lâu dài thì phải giữ lấy cái gốc, tức là trung thành với giá trị thủ công, sạch và không hóa chất.

Sau hơn 10 năm gầy dựng, thương hiệu nước mắm Phúc Diễn do anh xây dựng đã có mặt trên thị trường và được biết đến bởi chất lượng ổn định, quy trình sản xuất minh bạch và hương vị đặc trưng khó lẫn.

Làm mắm sạch từ cá biển địa phương

Tại cơ sở sản xuất Phúc Diễn, nguyên liệu làm mắm là cá cơm tươi được lựa chọn kỹ lưỡng ngay tại Cảng cá Tam Quang, kết hợp với muối biển sạch. “Cá phải còn tươi, không bể ruột, nếu không sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nước mắm”, anh Phúc nói.

Quá trình ủ cá kéo dài từ 6 tháng đến hơn một năm, tùy theo kích cỡ cá. Tất cả các công đoạn từ muối cá, ủ chượp đến chiết xuất đều được thực hiện hoàn toàn thủ công, không sử dụng bất kỳ phụ gia hay hóa chất nào.

Anh Phúc cho biết thêm, nước mắm Phúc Diễn không pha thêm đường phèn để làm dịu vị như một số sản phẩm khác. “Nhiều người tiêu dùng ngày nay mắc bệnh tiểu đường. Tôi giữ nguyên vị mắm để người dùng có thể tự pha loãng theo sở thích, chứ không can thiệp vào độ ngọt như ngày xưa ông bà từng làm”.

Hiện tại, cơ sở có hai loại sản phẩm: nước mắm từ cá nhỏ, giá 60.000 đồng/chai 500ml và nước mắm từ cá lớn, giá 75.000 đồng/chai 500ml. Loại thứ hai cho độ đạm cao hơn, từ 40–42 độ, có màu cánh gián đậm, hương thơm rõ và được khách hàng lựa chọn nhiều hơn. Tổng sản lượng mỗi năm khoảng 10 tấn cá nguyên liệu, cho ra khoảng 5.000 lít nước mắm thành phẩm.

Gặp khó về vốn và chứng nhận OCOP

Dù sản phẩm đã được thị trường đón nhận, nhưng anh Bùi Ngọc Phúc thừa nhận rằng khó khăn lớn nhất là thiếu vốn đầu tư. Cơ sở vẫn chưa có đủ điều kiện để nâng cấp hệ thống nhà xưởng, máy móc đóng gói và mở rộng quy mô sản xuất. Trước đó, Đoàn kinh tế Quốc phòng Quân khu V từng hỗ trợ 50 triệu đồng để phát triển sản phẩm, nhưng theo anh, để mở rộng thị trường và tham gia chuỗi siêu thị thì con số này vẫn còn khiêm tốn.

Một vướng mắc khác là chứng nhận OCOP – điều kiện gần như bắt buộc nếu muốn đưa sản phẩm vào hệ thống bán lẻ hiện đại. “Nhiều nhà phân phối yêu cầu có OCOP thì mới nhận hàng. Nhưng thực tế, chất lượng sản phẩm mới là yếu tố khiến khách hàng quay lại, chứ không chỉ là chứng nhận”, anh Phúc chia sẻ.

Tuy vậy, thay vì than phiền, người nông dân này tích cực tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, hội chợ và chia sẻ kinh nghiệm tại Hội khởi nghiệp sáng tạo huyện Núi Thành, nhằm lan tỏa tinh thần làm nghề tử tế và kết nối cộng đồng sản xuất địa phương.

Không chỉ làm nước mắm, cơ sở Phúc Diễn còn kinh doanh các sản phẩm đặc sản Kỳ Hà như cá chuồn khô, cá chuồn tẩm ướp sấy khô, rong biển, rong xoa, rong mứt. Tất cả đều được thu mua từ Tam Quang và Tam Hải, giúp tạo việc làm thời vụ cho người dân, đồng thời góp phần gia tăng giá trị từ nguồn nguyên liệu bản địa.