Quy hoạch điện VIII thúc đẩy điện gió ngoài khơi, PVS chiếm thế thượng phong

PVN đủ năng lực thi công chân đế tuabin

Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) vừa công bố báo cáo cập nhật triển vọng ngành điện gió ngoài khơi với nhận định tích cực, nhấn mạnh Tổng Công ty CP Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam (HNX: PVS) đang đứng trước cơ hội lớn để lấn sân sang lĩnh vực xây lắp điện gió ngoài khơi, trong bối cảnh mức độ cạnh tranh khu vực còn tương đối thấp và nhiều hạng mục thi công tương đồng với cơ khí dầu khí – lĩnh vực mà PVS vốn là doanh nghiệp đầu ngành.

Quy hoạch điện VIII thúc đẩy điện gió ngoài khơi, PVS chiếm thế thượng phong

Theo báo cáo tháng 6/2024 của Hội đồng Năng lượng gió toàn cầu (GWEC), khu vực châu Á – Thái Bình Dương được dự báo sẽ dẫn đầu thế giới về công suất điện gió ngoài khơi, đạt khoảng 172 GW vào năm 2030, tương đương 57,6% công suất toàn cầu. So với châu Âu (111 GW – 37,2%) và Bắc Mỹ (15,2 GW), tốc độ tăng trưởng kép tại khu vực này đạt 21,2%/năm, mở ra tiềm năng phát triển mạnh mẽ cho các doanh nghiệp trong chuỗi giá trị.

Điện gió ngoài khơi là ngành công nghiệp có chuỗi giá trị dài, từ khảo sát địa chất, thiết kế, đấu thầu, chế tạo móng cột trụ, rải cáp ngầm cho tới lắp đặt tuabin và vận hành thương mại. Đặc biệt, quá trình thi công điện gió có nhiều điểm tương đồng với thi công công trình dầu khí, đặc biệt ở khâu chế tạo và lắp đặt ngoài khơi – đây là thế mạnh của các đơn vị như PVS và Tập đoàn Công nghiệp năng lượng Quốc gia (Petrovietnam, PVN).

Theo GWEC, một dự án điện gió ngoài khơi thường mất từ 6-8 năm để hoàn thành, trong đó giai đoạn khảo sát gió chiếm 1-2 năm, thiết kế và đấu thầu kéo dài thêm 1-2 năm và thi công – lắp đặt thường mất 2-4 năm. Sau khi đi vào vận hành, tuabin có tuổi thọ khoảng 20–30 năm và yêu cầu bảo trì định kỳ mỗi 10 năm để thay thế các bộ phận như hộp số, cánh quạt, nhằm đảm bảo an toàn và hiệu suất vận hành.

Chi phí đầu tư cho mỗi dự án điện gió ngoài khơi dao động từ 2–5 tỷ USD, tùy thuộc quy mô và điều kiện địa lý. Mức đầu tư này thường cao hơn so với công trình dầu khí do đòi hỏi kỹ thuật và công nghệ cao hơn, nhất là ở các hạng mục tuabin, cáp điện ngầm và trạm biến áp ngoài khơi – hiện vẫn do các nhà sản xuất quốc tế độc quyền công nghệ.

Dù vậy, phần lớn các hạng mục còn lại như thiết kế, chế tạo móng trụ, thi công hạ tầng vẫn tương đồng với ngành cơ khí dầu khí ngoài khơi – lĩnh vực mà PVN và PVS có kinh nghiệm hàng chục năm. Đáng chú ý, các chân đế tuabin gió hiện nặng khoảng 800–1.200 tấn, trong khi các chân đế giàn khoan dầu khí do PVN thi công có thể lên đến 15.000–20.000 tấn. Điều này cho thấy năng lực thi công hiện tại của PVN hoàn toàn có thể đáp ứng yêu cầu xây dựng phần móng và hạ tầng của các tuabin điện gió ngoài khơi.

Cơ hội lớn mở ra cho PVS lấn sân lĩnh vực điện gió ngoài khơi

Chứng khoán Rồng Việt nhấn mạnh, Tổng Công ty CP Dịch vụ Kỹ thuật Dầu khí Việt Nam đang đứng trước thời cơ vàng để chuyển mình trở thành doanh nghiệp xây lắp hàng đầu trong ngành điện gió ngoài khơi – lĩnh vực đang phát triển mạnh mẽ tại khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và đặc biệt là Việt Nam. Dù chưa từng đảm nhiệm trọn vẹn một dự án điện gió ngoài khơi, PVS đã có bước khởi đầu bằng việc tham gia thi công các hạng mục như chân đế và trạm biến áp trong các dự án tại Đài Loan như Formosa, Greater Changhua 2b & 4 hay Fengmiao.

Theo VDSC, chiến lược hợp tác liên doanh với các đối tác nước ngoài để học hỏi kinh nghiệm triển khai dự án toàn diện sẽ là bước đệm để PVS từng bước làm chủ công nghệ, tiến tới đảm nhiệm độc lập các gói thầu quan trọng trong tương lai. Công ty được kỳ vọng sẽ nhanh chóng vươn lên thành nhà thầu tiêu biểu trong khu vực nhờ ba lợi thế nổi bật: (1) sở hữu căn cứ cảng Hạ Lưu Vũng Tàu rộng 200 ha – cảng chế tạo lớn nhất khu vực, (2) bề dày kinh nghiệm thi công cơ khí dầu khí với nhiều điểm tương đồng về kỹ thuật và tổ chức thi công, và (3) năng lực triển khai thực tế đã được minh chứng qua các dự án quốc tế.

Đặc biệt, tháng 8/2024, PVS đã trúng gói thầu khảo sát gió, thủy văn và địa chất cho một dự án điện gió quy mô lớn với công suất dự kiến lên tới 2,3 GW, chuyên cung cấp điện tái tạo cho Singapore qua hệ thống cáp ngầm cao thế dưới biển. Giá trị gói thầu xây lắp M&C của PVS trong giai đoạn 2025–2028 được VDSC dự phóng lên tới 1,2 tỷ USD. Dự án dự kiến vận hành thương mại vào năm 2030, đóng góp vào mục tiêu nhập khẩu 4 GW điện sạch của Singapore đến năm 2035. Với kỳ vọng dòng tiền lớn sẽ đổ về từ sau năm 2030, đây sẽ là động lực tăng trưởng bền vững cho PVS trong dài hạn.

Việt Nam hiện là một trong 5 quốc gia dẫn đầu phát triển điện gió ngoài khơi tại châu Á – Thái Bình Dương. Tính đến đầu năm 2025, công suất điện gió ngoài khơi của Việt Nam chiếm khoảng 11,7% tổng công suất khu vực; nếu loại trừ Trung Quốc, tỷ lệ này vọt lên tới 23,5%. Với các dự án tiêu biểu như Thăng Long Wind (3,4 GW) của Enterprize Energy và La Gàn (3,5 GW) do Copenhagen Infrastructure Partners đầu tư, tiềm năng tăng trưởng trong ngành này được đánh giá còn rất lớn.

Theo định hướng từ Quy hoạch điện VIII, Việt Nam đặt mục tiêu đạt 6 GW điện gió ngoài khơi vào năm 2030 và 15 GW vào năm 2035. Chính sách nhất quán, cam kết không lùi tiến độ các dự án điện gió ngoài khơi, cùng với sự ủng hộ về mặt pháp lý và cơ chế đầu tư sẽ là bàn đạp cho các doanh nghiệp nội địa như PVS bứt phá.

Trong bối cảnh xu hướng chuyển dịch năng lượng tái tạo ngày càng rõ nét, VDSC cho rằng PVS đang có cơ hội vàng để trở thành nhà thầu xây lắp chủ lực của Việt Nam trong ngành điện gió ngoài khơi, đồng thời khẳng định vị thế là đơn vị tiêu biểu của cả khu vực trong làn sóng năng lượng xanh toàn cầu.