Chỉ trong vòng 5 năm, Guyana – quốc gia có dân số chỉ bằng 1/10 Hà Nội đã trở thành một trong những "tay chơi" lớn trên thị trường dầu mỏ toàn cầu. Sau khi ExxonMobil và các đối tác Hess Corp, CNOOC phát hiện trữ lượng dầu khổng lồ ngoài khơi, quốc gia Nam Mỹ này đã nhanh chóng tận dụng lợi thế tài nguyên để vươn lên.
Hiện nay, Guyana đang xuất khẩu hơn 600.000 thùng dầu/ngày và con số này được kỳ vọng sẽ tăng lên 1,3 triệu thùng/ngày vào năm 2030. Điều này đồng nghĩa với việc sản lượng dầu của Guyana sẽ gấp đôi trong vòng 5 năm tới, đưa quốc gia này vào nhóm những nhà xuất khẩu dầu hàng đầu khu vực Nam Mỹ.
Theo ExxonMobil, Guyana hiện là nước sản xuất dầu bình quân đầu người lớn thứ ba thế giới, chỉ sau Kuwait và Qatar. Với tiềm năng khai thác ngày càng gia tăng, nền kinh tế Guyana đang chứng kiến mức tăng trưởng bùng nổ, biến đất nước này trở thành một trong những nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới.
Châu Âu "khát dầu", Guyana trở thành nguồn cung quan trọng
Một trong những lý do khiến ngành dầu mỏ Guyana phát triển mạnh mẽ chính là nhu cầu ngày càng cao từ châu Âu. Hơn 60% lượng dầu xuất khẩu của Guyana được chuyển đến các nhà máy lọc dầu châu Âu, nơi nguồn cung từ Nga bị hạn chế do các lệnh trừng phạt.
Theo báo cáo từ OilNOW, vào tháng 1/2025, 75% lượng dầu xuất khẩu của Guyana đã cập bến châu Âu, tăng mạnh so với mức 66% vào năm 2024. Châu Âu đặc biệt ưa chuộng các loại dầu nhẹ và ngọt của Guyana như Liza, Unity Gold và Payara Gold, vì chất lượng cao hơn so với dầu thô của Mexico hay Colombia.
Một thương nhân dầu mỏ giấu tên chia sẻ với Reuters: "Dầu thô Guyana đang trở thành mặt hàng chiến lược của châu Âu. Vị trí địa lý gần gũi, chất lượng dầu tốt và khả năng tiếp cận dễ dàng đã giúp dầu Guyana ngày càng được ưa chuộng."
Khi châu Âu ngày càng xa rời dầu Nga, Guyana đang lấp đầy khoảng trống bằng nguồn cung ổn định, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng cho khu vực.
GDP tăng gần 5 lần trong 5 năm – Tăng trưởng ‘thần tốc’ nhờ dầu mỏ
Trước khi phát hiện mỏ dầu, Guyana là một trong những nền kinh tế nhỏ nhất Nam Mỹ. Tuy nhiên, từ khi bắt đầu xuất khẩu dầu vào năm 2019, đất nước này đã chứng kiến mức tăng trưởng kỷ lục.
Năm 2024, GDP Guyana tăng 43,6%, đánh dấu năm thứ 5 liên tiếp tăng trưởng ở mức hai con số.
Năm 2025, tốc độ tăng trưởng dự kiến vẫn duy trì ở mức cao, nhờ nguồn thu từ xuất khẩu dầu thô.
Tổng giá trị nền kinh tế Guyana đã tăng gần 5 lần chỉ sau 5 năm, đưa quốc gia này vào danh sách những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất thế giới.
Việc khai thác dầu không chỉ giúp GDP tăng mạnh mà còn giúp chính phủ Guyana có thêm nguồn lực để đầu tư vào hạ tầng, giáo dục và y tế.
Không dừng lại ở dầu thô, Guyana đang có tham vọng mở rộng ngành năng lượng sang khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG). ExxonMobil đang xem xét các dự án khí đốt quy mô lớn, với sản lượng dự kiến lên tới 1,5 tỷ feet khối khí đốt/ngày và 290.000 thùng khí ngưng tụ/ngày.
Các dự án này sẽ giúp Guyana không chỉ trở thành cường quốc dầu mỏ mà còn là nhà cung cấp LNG tiềm năng trong tương lai. Theo Alistair Routledge, Chủ tịch ExxonMobil Guyana, "Quốc gia này sẽ là một nhân tố quan trọng trong thị trường năng lượng toàn cầu trong những năm tới."
Tương lai của Guyana – Cường quốc dầu mỏ mới nổi?
Việc tăng cường khai thác dầu và mở rộng xuất khẩu giúp Guyana ngày càng có tiếng nói hơn trong ngành năng lượng thế giới. Với kế hoạch nâng sản lượng lên 1,7 triệu thùng/ngày trong tương lai, quốc gia nhỏ bé này có thể trở thành một trong những nhà cung cấp dầu mỏ quan trọng nhất khu vực Nam Mỹ.
Tuy nhiên, sự phụ thuộc quá lớn vào dầu mỏ cũng đặt ra những thách thức:
Biến động giá dầu có thể ảnh hưởng đến nguồn thu ngân sách của chính phủ.
Nguy cơ lệ thuộc vào ngành dầu khí, khi nền kinh tế chưa phát triển đủ mạnh ở các lĩnh vực khác.
Sức ép từ các chính sách môi trường, khi thế giới đang dần chuyển dịch sang năng lượng tái tạo.
Dù vậy, với chiến lược phát triển đúng đắn, Guyana có thể tận dụng "cơn sốt dầu mỏ" để tạo đà phát triển bền vững, biến quốc gia nhỏ bé này thành một trong những trung tâm năng lượng của thế giới.
Sự bùng nổ dầu mỏ đã giúp Guyana lột xác, từ một nền kinh tế nhỏ bé trở thành một trong những thị trường năng lượng phát triển nhanh nhất. Xuất khẩu dầu thô không chỉ giúp GDP tăng gần 5 lần sau 5 năm mà còn giúp nước này trở thành nguồn cung dầu quan trọng cho châu Âu. Với tham vọng nâng sản lượng lên 1,7 triệu thùng/ngày và mở rộng sang LNG, Guyana đang trên đà trở thành một cường quốc dầu khí mới nổi.
Linh Linh