Nhiều điểm mới về bảo hiểm thất nghiệp người lao động cần biết
Luật Việc làm 2025 bổ sung loạt quy định mới về bảo hiểm thất nghiệp, mở rộng đối tượng, thống nhất mức đóng và tăng linh hoạt trong điều hành chính sách.
Luật Việc làm (sửa đổi) năm 2025 đã bổ sung và điều chỉnh hàng loạt quy định liên quan đến bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), nhằm hoàn thiện khung pháp lý, tăng tính linh hoạt trong điều hành chính sách và bảo đảm quyền lợi của người lao động, người sử dụng lao động.
Theo khoản 1, Điều 33, mức đóng BHTN tối đa được quy định như sau: Người lao động đóng tối đa 1% tiền lương tháng, người sử dụng lao động đóng tối đa 1% quỹ tiền lương tháng của những lao động đang tham gia, và Nhà nước hỗ trợ tối đa 1% quỹ tiền lương tháng từ ngân sách trung ương. Quy định này giao Chính phủ quyền điều chỉnh linh hoạt thay vì ấn định cứng mức 1% như trước, giúp chính sách thích ứng với các biến động như thiên tai, dịch bệnh, khủng hoảng kinh tế hay khi quỹ BHTN có kết dư lớn.
Luật cũng mở rộng đối tượng tham gia và cách thức đóng BHTN. Cụ thể, người lao động hưởng lương theo sản phẩm hoặc khoán trong doanh nghiệp, tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, hộ kinh doanh hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm, ngư, diêm nghiệp sẽ được phép đăng ký với cơ quan bảo hiểm xã hội để đóng BHTN hằng tháng, ba tháng hoặc sáu tháng một lần. Thời hạn đóng chậm nhất là ngày cuối cùng của tháng kế tiếp sau chu kỳ đóng.
Khoản 4, Điều 33 bổ sung quy định người lao động không hưởng lương từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng sẽ không phải đóng BHTN của tháng đó. So với Luật Việc làm năm 2013, quy định này mở rộng hơn, bao quát thêm các trường hợp nghỉ việc không hưởng lương ngoài ốm đau, thai sản hay tạm hoãn hợp đồng.
Bên cạnh đó, Luật mới cũng quy định xử lý hành vi chậm đóng, trốn đóng BHTN (khoản 5, Điều 33). Theo đó, người sử dụng lao động có trách nhiệm đóng đủ BHTN; hành vi chậm hoặc trốn đóng sẽ bị xử lý theo quy định của Luật Bảo hiểm xã hội.
Khoản 6, Điều 33 bổ sung chính sách giảm tiền đóng BHTN cho người sử dụng lao động khi tuyển mới và sử dụng người lao động là người khuyết tật. Mức giảm áp dụng tối đa 12 tháng, nhằm khuyến khích doanh nghiệp tạo việc làm bền vững cho nhóm lao động yếu thế.
Ngoài ra, khoản 7, Điều 33 quy định trách nhiệm đền bù của người sử dụng lao động khi không đóng đủ BHTN cho người lao động. Trong trường hợp này, người sử dụng lao động phải trả khoản tiền tương ứng với chế độ BHTN mà người lao động được hưởng, nhằm đảm bảo quyền lợi không bị gián đoạn.
Điều 34 của Luật Việc làm năm 2025 bổ sung nhiều khoản như: Người lao động ngừng việc nhưng vẫn hưởng lương sẽ tiếp tục được đóng BHTN theo mức tiền lương thực nhận trong thời gian ngừng việc (khoản 1); Đồng thời, mức lương cao nhất làm căn cứ đóng BHTN được thống nhất, bỏ quy định tách biệt giữa khu vực công và tư, áp dụng chung bằng 20 lần mức lương tối thiểu tháng theo vùng do Chính phủ công bố (khoản 2).
Luật mới cũng xác định rõ trường hợp được tạm dừng đóng BHTN (khoản 3, Điều 34). Theo đó, người lao động bị tạm giam hoặc tạm đình chỉ công việc sẽ được tạm dừng đóng BHTN; nếu được truy lĩnh tiền lương sau đó thì phải đóng bù cho thời gian dừng đóng, thực hiện song song với truy đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc.
Tại khoản 4, Điều 34 nêu rõ việc truy thu, truy đóng BHTN sẽ được thực hiện đồng thời với truy thu bảo hiểm xã hội bắt buộc, nhằm đồng bộ hóa quy trình quản lý và tránh phát sinh thủ tục hành chính.