Loại quả giá chỉ 10.000 đồng/kg hóa ra lại là kho vitamin C, âm thầm bảo vệ gan, đường huyết và giúp chống lại tế bào ung thư
Vị đắng khiến nhiều người e dè, nhưng loại quả rẻ tiền này lại chứa vitamin C "khủng" và nhiều hoạt chất giúp giải độc, ổn định đường huyết, ngừa ung thư.
Giản dị và quen thuộc, loại quả này thường thấy trên những giàn leo xanh mướt ở vùng quê Việt Nam. Dù mang vị đắng đặc trưng khiến nhiều người "chùn đũa" khi ăn lần đầu nhưng ít ai ngờ rằng chính hương vị ấy lại là biểu hiện của hàm lượng dược chất quý giá, đặc biệt là vitamin C và các chất chống oxy hóa.
Dù mang nhiều tên gọi như mướp đắng hay khổ qua, đây chính là một trong những "vị thuốc xanh" được cả Đông y và y học hiện đại đánh giá cao. Loại quả này rộ mùa từ tháng 3 đến tháng 3 đến tháng 8 âm lịch, có giá phổ biến từ 10.000–25.000 đồng/kg, dễ tìm ở bất kỳ khu chợ nào.
Dinh dưỡng "không phải dạng vừa": Giàu vitamin C gấp 14 lần dưa chuột
Điều khiến loại quả này nổi bật hơn nhiều rau quả khác chính là hàm lượng vitamin và khoáng chất đáng kinh ngạc. Theo phân tích dinh dưỡng:
Vitamin C: gấp 14 lần dưa chuột, gấp 21 lần bí đỏ. Chất chống oxy hóa này giúp tăng đề kháng, làm chậm lão hóa, cải thiện làn da và tăng cường hệ miễn dịch.
Kali: 256mg/100g, gần gấp đôi mướp thường, giúp điều hòa huyết áp và nhịp tim.
Chất xơ, saponin, alkaloid: hỗ trợ điều tiết đường huyết và chuyển hóa chất béo.
Chất chống oxy hóa flavonoid và polyphenol: bảo vệ tế bào khỏi tổn thương do gốc tự do, giảm nguy cơ viêm và ung thư.
Không chỉ là rau xanh đơn thuần, loại quả này chứa nhiều hợp chất hoạt tính sinh học, giúp biến nó thành một dạng "siêu thực phẩm tự nhiên" giá rẻ.
Từ món ăn truyền thống đến bài thuốc hỗ trợ sức khỏe
Bất chấp vị đắng, loại quả này vẫn được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực nhờ tác dụng làm mát, thanh nhiệt, giải độc gan. Một số món ăn phổ biến:
Canh nhồi thịt: Món ăn quốc dân vào mùa hè, vừa thanh mát vừa dễ tiêu.
Xào trứng: Hòa quyện giữa vị đắng và độ béo, giúp dễ ăn hơn cho người mới bắt đầu.
Gỏi tôm thịt: Khi được sơ chế và trộn gỏi, loại quả này giữ độ giòn, ăn mát, hợp khí hậu nóng bức.
Trà khô hoặc nước ép tươi: Dễ dùng, hỗ trợ kiểm soát đường huyết, thanh lọc cơ thể.
Không dừng lại ở nhà bếp, loại quả này còn được sử dụng như bài thuốc dân gian từ hàng trăm năm trước từ nước sắc giải cảm, bã đắp ngoài da, đến bột khô để uống mỗi sáng.
6 công dụng nổi bật đối với sức khỏe
Ổn định đường huyết, kiểm soát tiểu đường
Saponin và alkaloid trong loại quả này có khả năng giảm đường huyết, hoạt động gần giống insulin tự nhiên. Nhiều nghiên cứu trên người và động vật đã chỉ ra rằng dùng đều đặn có thể giúp duy trì đường huyết ổn định, hỗ trợ điều trị tiểu đường tuýp 2.
Hỗ trợ giảm cân và ngăn mỡ tích tụ
Chiết xuất từ quả có khả năng ức chế enzyme chuyển hóa đường thành chất béo, đồng thời giảm phản ứng viêm ở mô mỡ – nguyên nhân phổ biến gây tích mỡ nội tạng. Với người đang ăn kiêng hoặc cần kiểm soát cân nặng, đây là loại quả nên có mặt trong thực đơn.
Bảo vệ gan, thanh lọc cơ thể
Hàm lượng chất chống oxy hóa cao giúp bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương, giảm gốc tự do, ngăn ngừa tích tụ mỡ gan. Ăn loại quả này đúng cách giúp tăng cường chức năng gan, đặc biệt ở người thường xuyên dùng thuốc tây, uống rượu bia.
Cải thiện tiêu hóa, giảm táo bón
Không chỉ làm mát, quả này còn giúp kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, từ đó ngừa táo bón và hỗ trợ phòng bệnh trĩ. Rất thích hợp trong những ngày hè nắng nóng hoặc người ăn uống kém chất xơ.
Ngăn ngừa ung thư nhờ chất chống oxy hóa
Một số nghiên cứu bước đầu cho thấy loại quả này có khả năng ức chế sự phát triển của tế bào ung thư, đặc biệt ở gan, ruột và tuyến vú. Điều này đến từ flavonoid, polyphenol và vitamin C đều những chất giúp ngăn tổn thương DNA và chống viêm tế bào.
Kháng khuẩn, tẩy giun, hỗ trợ miễn dịch đường ruột
Các hợp chất tự nhiên trong loại quả này có thể làm suy yếu ký sinh trùng, kháng khuẩn nhẹ, giúp cải thiện sức khỏe đường ruột. Trà hoặc nước ép loại quả này cũng được dùng để làm dịu đường tiêu hóa sau bữa ăn nhiều dầu mỡ.
Lưu ý khi sử dụng
Dù mang lại nhiều lợi ích, loại quả này vẫn cần được sử dụng đúng cách:
Không ăn quá nhiều khi đói: dễ gây tụt đường huyết hoặc khó tiêu.
Phụ nữ có thai, người huyết áp thấp nên hạn chế vì có thể gây co thắt tử cung nhẹ.
Rửa sạch hoặc trụng sơ nếu dùng làm gỏi để loại bỏ ký sinh trùng tiềm ẩn.
Dùng hợp lý 2–3 lần/tuần, mỗi lần khoảng 100–150g là phù hợp.g 8 âm lịch, có giá phổ biến từ 10.000–25.000 đồng/kg, dễ tìm ở bất kỳ khu chợ nào.