Phong cách sống người Nam Định có gì đặc biệt mà ai từng gặp cũng nhớ mãi không quên?
Nam Định không chỉ là miền đất sản sinh nhiều trạng nguyên mà còn là nơi có phong cách sống kỹ lưỡng, trọng học vấn và gìn giữ tinh hoa ẩm thực truyền đời.
Từ cửa Khổng sân Trình: Nếp sống kỹ lưỡng của miền đất học
Nam Định – vùng đất ven sông Hồng, nơi xưa kia từng là trung tâm văn hóa, giáo dục trọng yếu của miền Bắc, nổi bật với danh xưng “đất học”. Đây là nơi từng sản sinh ra hàng chục trạng nguyên, tiến sĩ, tú tài dưới thời phong kiến và vẫn giữ truyền thống hiếu học đến tận ngày nay.
Không khó để bắt gặp tại đây những gia đình ba, bốn đời làm nghề giáo, hay những người con quê hương luôn đặt việc học lên hàng đầu như một lẽ sống. Từ thành phố đến làng quê, việc rèn chữ, dạy con, chọn thầy được xem là nghiêm túc và bài bản.
Chính vì thế, phong cách sống của người Nam Định cũng chịu ảnh hưởng sâu sắc từ tinh thần Nho học: trọng nề nếp, lễ nghĩa, cẩn trọng trong lời ăn tiếng nói. Họ không ồn ào, không phô trương, nhưng lại đặc biệt kỹ trong cách cư xử bởi sống có trước có sau, có trên có dưới.
Ở Nam Định, “sống có chữ” không chỉ là có học thức mà còn là biết cư xử, giữ thể diện, và biết cách tạo giá trị lâu dài cho cộng đồng.
Một món ăn đặc sản cùng hình thành nên nếp sống
Một trong những biểu tượng nổi bật của phong cách sống người Nam Định là… tô phở. Phở bò Nam Định không cầu kỳ như phở Hà Nội, cũng không ngọt sắc như phở miền Nam – nó mộc mạc, trong veo và chuẩn xác như tinh thần của người quê học.
Từ nước dùng hầm xương đến lát thịt bò thái mỏng, từ sợi phở làm từ gạo tám quê nhà đến chút hành hoa đúng độ, tất cả đều vừa đủ. Không thừa, không thiếu, không gắt mà cũng không nhạt - đó là sự tiết chế, cũng là tinh thần “giản mà tinh” của người đất học.
Không chỉ phở, những bữa cơm truyền thống của người Nam Định cũng phản ánh sự chỉn chu: cơm trắng nấu kỹ, thức ăn bày gọn, món mặn, món nhạt đủ cả, dưa góp đúng mùa, canh xanh rau mới hái. Một bữa ăn không chỉ để no, mà để dạy con trẻ cách ăn, cách nói, cách giữ nề nếp gia phong.
Cách người Nam Định ăn cũng giống như cách họ sống: không cần nói nhiều, chỉ cần đúng và đủ.
Phong cách sống thầm lặng, vững chãi giữa thời đại mới
Trong nhịp sống hiện đại hối hả, người Nam Định vẫn giữ cho mình một nhịp điệu riêng: không vội vàng, không ồn ào nhưng bền bỉ và chắc chắn. Họ có thể thành công âm thầm, góp sức âm thầm nhưng luôn khiến người khác nể trọng. Đi đến đâu cũng thấy người Nam Định: trong giảng đường, xưởng máy, viện nghiên cứu, doanh nghiệp… đều là những người làm hết mình, ít khoe mình.
Phong cách sống Nam Định chính là sự kết hợp giữa tự trọng và kiệm lời, giữa âm thầm và kiên định. Họ sống vì gia đình, vì gốc rễ. Dù xa quê bao nhiêu, họ vẫn trở về mỗi dịp lễ Tết, gìn giữ nếp cũ, ngồi bên bữa cơm giản dị với bát canh rau, đĩa cà, nghe ông bà nhắc nhở: “Sống sao cho phải đạo”.
Giữ nếp xưa giữa phố thị
Nam Định hôm nay đã hiện đại hơn với những khu đô thị mới, những người trẻ hội nhập nhanh nhạy. Nhưng giữa dòng chảy ấy, vẫn còn đó những con ngõ nhỏ, những quán phở xưa, những gia đình bền bỉ với nghề dệt, nghề bánh, nghề khắc chữ. Chính điều ấy làm nên sức bền của phong cách sống Nam Định: vừa thích nghi vừa giữ gốc, vừa đổi mới vừa không đánh rơi giá trị cốt lõi.
Trong xã hội biến động, phong cách sống Nam Định nhắc nhở ta về sự sâu sắc, tiết chế và quan trọng nhất: sống để lưu giữ điều tử tế nhất của con người.
Người Nam Định đã và đang gìn giữ một phong cách sống hiếm thấy: giản dị mà tinh tế, lặng lẽ mà vững vàng, khiêm nhường mà đáng kính. Đó chính là một phần hồn cốt của văn hóa Việt.