5 nhóm người nên nói "không" với khoai lang, dù bạn rất thích đi nữa

Khoai lang từ lâu đã trở thành món ăn quen thuộc trong bữa cơm gia đình Việt. Với vị ngọt tự nhiên, dễ chế biến và giá thành phải chăng, loại củ này không chỉ giúp thay thế cơm trắng mà còn mang lại nhiều lợi ích đáng kể cho sức khỏe.

Theo thống kê dinh dưỡng, trong 200 gram khoai lang nướng còn vỏ có chứa: 180 kcal; 4 gram protein; 6,6 gram chất xơ; 769% lượng vitamin A cần thiết mỗi ngày; 65% vitamin C; cùng nhiều khoáng chất như kali, canxi, magie, mangan, và chất chống oxy hóa.

Đặc biệt, các giống khoai màu tím hoặc cam đậm chứa nhiều anthocyanin và beta-carotene là hai hợp chất giúp chống oxy hóa mạnh, có khả năng trung hòa gốc tự do, hỗ trợ phòng ngừa nhiều bệnh mạn tính, bao gồm ung thư và các bệnh về tim mạch.

Bên cạnh đó, khoai lang là nguồn cung cấp chất xơ dồi dào, giúp nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột và thúc đẩy nhu động ruột, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và phòng chống táo bón hiệu quả.

5 nhóm người không nên ăn nhiều khoai lang

Dù tốt và phổ biến, không phải ai cũng nên ăn khoai lang một cách thoải mái. Dưới đây là 5 nhóm người cần đặc biệt lưu ý:

1. Người bị bệnh thận: Cẩn trọng vì lượng kali cao

Khoai lang chứa hàm lượng kali khá cao. Với những người bị suy thận hoặc bệnh thận mạn tính, khả năng lọc và đào thải kali của cơ thể bị suy giảm. Việc ăn quá nhiều khoai lang có thể gây tăng kali máu, dẫn đến các triệu chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp tim, yếu cơ hoặc thậm chí ngừng tim nếu không được kiểm soát kịp thời.

Tuy vậy, người bệnh thận không nhất thiết phải kiêng hoàn toàn. Họ có thể ăn một lượng nhỏ khoai lang (100–150g/lần), dưới sự hướng dẫn của bác sĩ dinh dưỡng và kết hợp với chế độ ăn giảm kali tổng thể.

2. Người có hệ tiêu hóa yếu: Dễ bị đầy bụng, khó tiêu

Khoai lang chứa nhiều carbohydrate phức tạp và chất xơ hòa tan, khi vào đường ruột có thể lên men tạo khí. Với người có hệ tiêu hóa nhạy cảm, đặc biệt là những người mắc hội chứng ruột kích thích (IBS), viêm loét dạ dày hay hay đầy bụng, ăn nhiều khoai lang có thể gây trướng bụng, ợ hơi, hoặc cảm giác đầy dạ dày khó chịu.

Vì vậy, với nhóm đối tượng này, chỉ nên ăn khoai lang luộc với lượng nhỏ, không ăn vào lúc đói và tránh chế biến nhiều dầu mỡ.

3. Người mắc bệnh tiểu đường: Ăn đúng cách để kiểm soát đường huyết

Khoai lang có chỉ số đường huyết (GI) thấp hơn so với khoai tây, nên được nhiều người bệnh tiểu đường lựa chọn. Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là ăn khoai lang thoải mái. Dù là loại carb “tốt”, khoai lang vẫn chứa nhiều tinh bột, có thể làm tăng đường huyết nếu dùng quá mức.

Giải pháp là:

Ăn khoai lang với lượng vừa phải (100–150g mỗi lần),

Kết hợp cùng đạm (như trứng, thịt nạc) và rau xanh để giảm tốc độ hấp thu đường,

Tránh khoai chiên, nướng cháy hay tẩm nhiều gia vị ngọt.

4. Người có tiền sử trào ngược dạ dày: Không nên ăn lúc đói

Dù lành tính, khoai lang có thể kích thích tiết axit dạ dày nếu ăn khi bụng rỗng. Với người hay ợ nóng, trào ngược hoặc dạ dày yếu, ăn khoai lang lúc đói có thể gây cảm giác xót ruột, khó chịu và tăng nguy cơ viêm loét.

Tốt nhất nên ăn khoai lang sau bữa chính khoảng 2 tiếng, ăn chậm, nhai kỹ và tránh uống nhiều nước ngay sau đó.

5. Người đang giảm cân: Nên kiểm soát khẩu phần

Khoai lang là lựa chọn tuyệt vời trong chế độ ăn kiêng nhờ ít calo, giàu chất xơ và tạo cảm giác no lâu. Tuy nhiên, ăn quá nhiều khoai lang, đặc biệt khi chế biến với dầu mỡ (khoai lang chiên, nướng phô mai...) sẽ phản tác dụng, gây tăng cân.

Một khẩu phần vừa đủ cho người muốn kiểm soát cân nặng là khoảng 150–200g khoai luộc hoặc hấp mỗi ngày, không nên ăn liên tục quá 3 ngày/tuần để đảm bảo cân bằng dinh dưỡng.

Một số lưu ý khác khi ăn khoai lang

Không ăn khoai lang mốc: Do chứa độc tố aflatoxin có thể gây ngộ độc và hại gan.

Không ăn khoai lang sống: Dễ gây đầy bụng, khó tiêu và thậm chí tiêu chảy.

Tránh ăn khoai lang buổi tối muộn: Vì tinh bột tiêu hóa chậm, dễ gây đầy bụng, mất ngủ hoặc tích tụ năng lượng dư thừa.

Minh Phương