Vì sao cha mẹ thời nay thích khoe con trên mạng?
Trong thời đại mạng xã hội lên ngôi, việc cha mẹ chia sẻ hình ảnh, thành tích hay khoảnh khắc đời thường của con cái đã trở nên phổ biến như một phần không thể thiếu của cuộc sống số.
Khi mạng xã hội trở thành nhật ký trưởng thành của con
Chỉ cần mở Facebook hay Instagram vào mỗi buổi sáng, người ta có thể dễ dàng bắt gặp những bức ảnh về bé A mới vào lớp 1, bé B đạt giải nhì vẽ tranh cấp quận hay bé C biểu diễn piano trên sân khấu trường. Đi kèm với đó là những dòng trạng thái tràn đầy tự hào: "Con mẹ giỏi quá!", "Đi thi mà như đi chơi, mẹ hồi hộp hơn con!"
Việc chia sẻ hình ảnh, video, câu chuyện liên quan đến con trẻ đã trở thành một phần của đời sống online. Các khoảnh khắc chào đời, tập đi, biết nói, lần đầu đi học... đều có thể trở thành bài đăng. Nhưng phía sau những chia sẻ tưởng vô hại đó, là cái gì?
Trong một xã hội mà danh tính cá nhân ngày càng được xác lập qua những thể hiện trên mạng, việc khoe con thường không chỉ đ\u1a1n thuần là sự yêu thương, mà còn mang theo mong muốn được nhận diện, được đánh giá cao. Nó như một cách gián tiếp để cha mẹ khẳng định: "Tôi là người làm cha làm mẹ tốt."
Các thành tích của con trẻ như đi học lớp song ngữ, đọc sách lứa tuổi, vẽ tranh đạt giải... thường được chia sẻ như một bằng chứng rằng bố mẹ đang đầu tư đúng hướng. Khi người khác khen: "Con bạn giỏi quá!", cảm giác tôn vinh không chỉ đến với trẻ mà chính là cha mẹ.
Khi những lợi khen, sự tán dương đổ dồn vào trẻ, chính trẻ lại có thể phải gánh lấy những áp lực không tên. Chúc cháu biểu diễn hay, thắng giải cao nhưng liệu con có được quyền từ chối nếu không thích? Liệu con có biết mình đang bị chia sẻ hình ảnh, video đến hàng nghìn người xem?
Trẻ em không phải lúc nào cũng hiểu được tác động của một bức ảnh trên mạng. Nhưng chính những ánh mắt, áp lực ngầm từ gia đình và xã hội có thể khiến trẻ dễ sinh ra sự lo lắng: "Liệu con có đáng được khoe?", "Liệu nếu con không đạt giỏi nữa, bố mẹ có thất vọng không?"
Tự do hay so sánh?
Từ góc nhìn xã hội học, việc khoe con còn là một hình thức thể hiện văn hóa khoe, nổ rộ trong bối cảnh xã hội đô thiện hóa nhanh, nơi mỗi người đều phải "chứng tỏ" cho giá trị bản thân.
Trong trường đua không đích danh, bé A đi học trường quốc tế, bé B chơi đàn, bé C thi bé ngoan... tất cả đều trở thành tiêu chuẩn ngầm. Và sự khoe con khi được lặp lại, dặn dần sinh ra tâm lý so sánh, đố kị.
Khoe con không xấu. Đó có thể là cách để cha mẹ thể hiện tình cảm, là câu nối với người thân, là lâu đài lưu giữ kỷ niệm. Nhưng nó chỉ thật sự ý nghĩa khi đặt trong giới hạn tôn trọng:
Hãy để con có quyền biết mình đang được chia sẻ.
Hãy đặt câu hỏi: "Chia sẻ này vì con hay vì mình?"
Và hãy dùng mạng xã hội để gắn kết, không phải để ganh đua.