Hệ lụy pháp lý khi cho người khác mượn mã số thuế cá nhân kinh doanh
Việc cho người khác mượn mã số thuế cá nhân để giao dịch kinh doanh tưởng như đơn giản nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro pháp lý.
Trong hoạt động kinh doanh hiện nay, không ít trường hợp cá nhân vì muốn hỗ trợ người quen hoặc né tránh thủ tục đăng ký kinh doanh đã cho người khác “mượn” mã số thuế của mình để mua bán, xuất hóa đơn, giao dịch thương mại. Tuy nhiên, hành vi tưởng chừng đơn giản này lại tiềm ẩn rủi ro pháp lý lớn và có thể bị xử phạt theo quy định hiện hành.
Theo Điều 5 Thông tư 105/2020/TT-BTC, mã số thuế là định danh duy nhất của người nộp thuế, được cơ quan thuế cấp để sử dụng trong suốt quá trình kê khai, nộp thuế và các giao dịch tài chính khác. Mỗi cá nhân, tổ chức chỉ được cấp một mã số thuế duy nhất. Việc cho người khác sử dụng mã số thuế không đúng đối tượng là hành vi vi phạm quy định về quản lý thuế. Tuy nhiên, kể từ ngày 01/7/2025, số định danh cá nhân sẽ được sử dụng thay cho mã số thuế của hộ gia đình, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, cá nhân theo quy định tại Khoản 7 Điều 35 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 và Điều 7 Thông tư 86/2024/TT-BTC.
Căn cứ điểm đ khoản 4 Điều 7 Nghị định 125/2020/NĐ-CP, hành vi sử dụng mã số thuế của người khác để thực hiện nghĩa vụ thuế hoặc cho người khác sử dụng mã số thuế của mình trái pháp luật sẽ bị xử phạt từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng. Ngoài ra, cá nhân vi phạm còn có thể bị thu hồi mã số thuế, truy thu thuế và xử lý vi phạm hành chính khác nếu phát sinh hậu quả nghiêm trọng hơn, như kê khai sai, trốn thuế, gian lận thuế.
Không chỉ vậy, việc cho mượn mã số thuế còn khiến người đứng tên phải chịu trách nhiệm liên đới với các nghĩa vụ tài chính phát sinh từ hành vi của người sử dụng trái phép. Trường hợp phát sinh nợ thuế, hóa đơn sai phạm, hoặc liên quan đến hành vi buôn bán hóa đơn, người cho mượn mã số thuế có thể bị xử lý hình sự nếu đủ dấu hiệu cấu thành tội phạm theo quy định của Bộ luật Hình sự.
Từ góc độ quản lý nhà nước, việc cá nhân cho người khác mượn mã số thuế làm suy yếu hiệu lực kiểm soát thuế, gây thất thoát ngân sách và làm phát sinh các giao dịch không minh bạch. Do đó, cơ quan thuế thường xuyên phối hợp với công an, quản lý thị trường, cơ quan đăng ký kinh doanh để rà soát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm.
Mã số thuế là tài sản pháp lý cá nhân, gắn với quyền và nghĩa vụ tài chính của người nộp thuế. Việc cho người khác sử dụng mã số thuế không chỉ là hành vi vi phạm, mà còn tiềm ẩn rủi ro pháp lý đáng kể. Người nộp thuế cần tuyệt đối không tiếp tay, cho mượn hay đứng tên hộ nhằm tránh những hậu quả không đáng có trong quản lý thuế và pháp lý lâu dài.