Phục hồi sức mạnh hàng không mùa COVID: Cần sự giúp sức từ các gói cứu trợ

Cập nhật: 10:24 | 20/11/2020 Theo dõi KTCK trên

Bước vào quý III/2020, sự gia tăng về số chuyến bay nội địa đã giúp ngành hàng không Việt sôi động trở lại. Nhưng dịch bệnh COVID-19 trở lại vào cuối tháng 7 đã “bẻ gãy” đà hồi phục vừa mới chớm đó. Ngành hàng không một lần nữa bị kẹp giữa hai gọng kìm: Thị trường quốc tế đóng cửa và dịch COVID-19 đợt 2 bùng phát trong nước.

Phục hồi sức mạnh hàng không mùa COVID: Cần sự giúp sức từ các gói cứu trợ
Nguồn: Cục Thống kê Hàng không Việt Nam

Hoạt động kinh doanh cốt lõi có sự cải thiện

Giai đoạn từ tháng 7 - 9/2020, tổng số chuyến bay khai thác ghi nhận thêm một quý giảm mạnh, giảm gần 46% so với cùng kỳ xuống mức gần 47.000 chuyến, do bị kiềm tỏa bởi dịch COVID-19 đợt 2. Tuy vậy, con số này tăng hơn 28% so với quý II/2020.

Chịu trận đầu tiên vẫn là những hãng vận tải hàng không khi phải hủy hoặc hoãn lại các chuyến bay đã lên lịch trình trước đó. Do vậy, hai hãng bay Vietnam Airlines (HVN) và Vietjet (VJC) lỗ gộp lần lượt là 3.201 tỷ đồng và 612 tỷ đồng mặc dù sản lượng khai thác có phần cải thiện hơn so với quý II, thậm chí có thời điểm vượt mức trước dịch.

Lý giải cho kết quả ảm đạm, Vietnam Airlines cho biết các hãng hàng không trong nước tăng tải ồ ạt, đồng thời thực hiện nhiều chương trình kích cầu (giảm giá vé), trong khi thị trường hàng không quốc tế chưa được khai thác trở lại. Chính điều này đã kéo giảm hiệu quả hoạt động của Vietnam Airlines Group (bao gồm Vietnam Airlines, Pacific Airlines và VASCO).

Bên cạnh đó, các hãng kinh doanh dịch vụ hàng không như Dịch vụ Hàng không Taseco (AST), Dịch vụ Sân bay Quốc tế (CIA) và Dịch vụ Hàng không Sân bay Đà Nẵng (MAS) cũng đều báo lỗ do tình trạng dịch bệnh tái bùng phát tại Đà Nẵng. Đối với CIA và AST, đòn giáng còn đến từ tình trạng đóng cửa thị trường quốc tế.

Trong khi các doanh nghiệp vận tải hàng không lỗ nặng thì các ông lớn dịch vụ hàng hóa chịu ảnh hưởng ít hơn do không phải tiếp xúc với hành khách như những công ty dịch vụ hàng không và vận tải hàng không. Bởi lẽ đó, các dịch vụ liên quan đến hàng hóa không bị tác động quá nhiều bởi lệnh phong tỏa và giãn cách. Kết quả là Dịch vụ Hàng hóa Sài Gòn (SCS) và Dịch vụ Hàng hóa Nội Bài (NCT) ghi nhận kết quả giảm lần lượt 12% và 6% so với cùng kỳ - giảm yếu nhất trong nhóm hàng không.

Phục hồi sức mạnh hàng không mùa COVID: Cần sự giúp sức từ các gói cứu trợ
Biến động lợi nhuận gộp của nhóm doanh nghiệp hàng không

Nhìn chung, hoạt động kinh doanh cốt lõi của các doanh nghiệp hàng không dù có cải thiện so với quý trước đó, nhưng vẫn chưa đủ để xua tan vẻ ảm đạm của ngành hàng không.

Phân hóa về doanh thu tài chính

Quý III/2020, nhiều doanh nghiệp chứng kiến doanh thu tài chính tăng mạnh như SCS (105%), NCS (20%), AST (16%) và CIA (165%) và từ đó phần nào cải thiện bức tranh kinh doanh quý 3/2020.

Đáng chú ý, ACV thoát lỗ ròng nhờ ghi nhận doanh thu tài chính gần 580 tỷ đồng trong đó chủ yếu đến từ khoản lãi từ 33.000 tỷ đồng tiền gửi ngân hàng.

Trong khi đó, điều ngược lại đang diễn ra với hai hãng hàng không lớn nhất Việt Nam. Vietjet đành ngậm ngùi báo lỗ hơn 971 tỷ đồng trong quý 3 khi không còn lực đỡ mạnh từ các khoản doanh thu bất thường như quý II – giai đoạn hãng hàng không chi phí thấp ghi nhận lãi 1.063 tỷ đồng nhờ doanh thu tài chính và thu nhập khác.

Tương tự, Vietnam Airlines ghi nhận doanh thu tài chính giảm 56% so với cùng kỳ, xuống 131,9 tỷ đồng. Quý III/2020, hãng hàng không với biểu tượng sen vàng báo lỗ 3.912 tỷ đồng, nối tiếp mức lỗ 3.945 tỷ đồng của quý trước đó.

Trong số 11 doanh nghiệp hàng không niêm yết trên sàn, có 6 doanh nghiệp báo lỗ. Đáng chú ý, SCS và NCT báo lãi ròng giảm không quá mạnh, tương ứng 10% và 8%. Trong khi đó, SAS giảm lãi ròng 36% nhưng bớt nghiêm trọng hơn mức giảm 79% của quý II/2020.

Cấp bách "cứu" ngành hàng không vượt COVID

Phục hồi sức mạnh hàng không mùa COVID: Cần sự giúp sức từ các gói cứu trợ

Mới đây, Bộ KH-ĐT vừa gửi văn bản tới các bộ, ngành lấy ý kiến góp ý về dự thảo gói hỗ trợ lần 2 cho các đối tượng gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 (gói kích thích kinh tế lần 2).

Theo đánh giá của Bộ KH-ĐT, đại dịch COVID-19 đã khiến các doanh nghiệp hàng không giảm sâu doanh thu, thiếu hụt dòng tiền và có thể gây mất khả năng thanh toán, phá sản. Nếu không có biện pháp đặc thù thì hệ lụy xảy ra có thể rất lớn, ảnh hưởng đến toàn bộ cấu trúc, cạnh tranh của ngành hàng không, hàng ngàn người lao động mất việc làm và sẽ tốn nguồn lực, chi phí rất lớn để phục hồi lại trạng thái trước dịch bệnh. Do đó, Bộ này đề xuất Chính phủ xây dựng chính sách đặc thù để tháo gỡ khó khăn cho các DN hàng không bị ảnh hưởng nghiêm trọng do đại dịch COVID-19.

Cụ thể, bảo lãnh các khoản vay cho các doanh nghiệp hàng không; nghiên cứu cơ chế cho Tổng công ty kinh doanh và đầu tư vốn nhà nước (SCIC) được phép đầu tư vào các doanh nghiệp hàng không theo hướng cho phép thực hiện quy chế đặc thù để đảm bảo tách bạch kết quả hoạt động đầu tư này với kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh chung của doanh nghiệp đồng thời giảm 70% mức thuế bảo vệ môi trường năm 2021 đối với nhiên liệu bay; áp dụng mức giá tối thiểu 0 đồng đối với các dịch vụ chuyên ngành hàng không thuộc danh mục nhà nước quy định khung giá và tiếp tục gia hạn thời gian giảm 50% giá cất/hạ cánh, giá dịch vụ điều hành bay đi/đến cho các chuyến bay nội địa.

Ước tính nguồn lực khoảng 11.000 tỷ đồng đối với các khoản vay bảo lãnh của Chính phủ sẽ hỗ trợ dòng tiền và thanh khoản cho các doanh nghiệp, tránh việc các doanh nghiệp phải tuyên bố phá sản, gây ra tác động bất ổn cho kinh tế - xã hội.

Quốc hội nhấn nút "giải cứu" Vietnam Airlines

Để giải quyết những khó khăn chồng chất tại Vietnam Airlines, chiều ngày 11/11, Quốc hội đã thông qua các phương án giải cứu doanh nghiệp này.

Theo đó, Quốc hội cho phép Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thực hiện tái cấp vốn và gia hạn không quá 2 lần cho tổ chức tín dụng (không bao gồm các tổ chức tín dụng đang được kiểm soát đặc biệt) để cho Vietnam Airlines vay bổ sung vốn phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Ngoài ra, còn cho phép Vietnam Airlines chào bán thêm cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu để tăng vốn điều lệ khi đáp ứng quy định của Luật Chứng khoán. Ở đây, Vietnam Airlines được miễn trừ điều kiện hoạt động kinh doanh phải có lãi năm liền trước khi chào bán.

Bên cạnh đó, Chính phủ giao Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn Nhà nước (SCIC) thay mặt Chính phủ đầu tư mua cổ phiếu tại Vietnam Airlines thuộc quyền mua cổ phần của cổ đông Nhà nước theo phương thức chuyển giao quyền mua. Đồng thời cho phép xác định việc đầu tư nêu trên thuộc dự án nhóm A.

Trước đó, theo kiến nghị của Vietnam Airlines, Chính phủ với vai trò chủ sở hữu phần vốn nhà nước hỗ trợ “tái cấp vốn” với quy mô 12.000 tỷ đồng trong đó cho vay tối thiểu 4,000 tỷ đồng trong ba năm lãi suất ưu đãi. Phát hành cổ phiếu cho cổ đông hiện hữu để tăng vốn đối với phần còn lại 8.000 tỷ đồng, cổ đông nhà nước có thể giao một đơn vị mua cổ phần này, có thể là Tổng Công ty Đầu tư và Kinh doanh Vốn nhà nước - SCIC.

Đề xuất xây cầu, hầm chui ở sân bay Tân Sơn Nhất

Sở Giao thông Vận tải đề nghị Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất nghiên cứu xây cầu đi bộ hoặc hầm chui trước ...

Vietstar Airlines xin nghiên cứu đầu tư mở rộng sân bay Tuy Hòa

Công ty cổ phần Hàng không lưỡng dụng Ngôi sao Việt xin được lập quy hoạch chi tiết và trực tiếp bỏ vốn đầu tư ...

Quốc hội thông qua phương án “giải cứu” Vietnam Airlines

Chiều ngày 17/11/2020, trong phiên họp bế mạc, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV. Trong đó, ...

Đức Hậu