Nuôi loài ăn tre nứa, sống trong hang, nông dân Thái Nguyên tìm ra bí quyết làm giàu mới

Nông dân Thái Nguyên và sự chuyển đổi sinh kế từ mô hình nuôi dúi

Trong nhiều năm qua, nông dân miền núi Thái Nguyên chủ yếu dựa vào cây lúa, ngô và một số loại gia súc quen thuộc như trâu, bò, lợn. Tuy nhiên, biến động giá nông sản, chi phí thức ăn tăng cao và quy mô đất canh tác hạn chế khiến nhiều hộ phải tìm kiếm sinh kế mới. Một trong những hướng đi nổi bật là chăn nuôi dúi, loài gặm nhấm từng sống chủ yếu trong tự nhiên, nay trở thành đặc sản mang lại giá trị kinh tế.

Theo tìm hiểu, mô hình nuôi dúi có ưu điểm là vốn đầu tư ban đầu thấp, không đòi hỏi diện tích chuồng trại lớn và tận dụng được nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương. Thức ăn chính như tre, nứa, mía, sắn vốn dễ kiếm ở vùng núi. Ngoài ra, dúi sinh sản quanh năm, sức đề kháng tương đối tốt, ít mắc bệnh hơn nhiều loại vật nuôi khác. Điều này giúp nông dân dễ tiếp cận, kể cả những hộ chưa có nhiều kinh nghiệm chăn nuôi.

Tại xã Trần Phú, ông Nông Văn Vinh là một trong những hộ tiên phong. Năm 2023, ông bắt đầu nuôi thử nghiệm 10 cặp dúi. Sau một năm, đàn phát triển mạnh, hiện đã đạt 200 con. Ông bán cả dúi giống và dúi thương phẩm cho thị trường trong tỉnh và các địa phương lân cận như Hà Nội, Bắc Ninh, Hải Phòng.

Ông Vinh cho biết: “Thị trường tiêu thụ khá rộng, nhiều người đặt hàng thường xuyên. Hiện chuồng trại của gia đình có thể nuôi tối đa 300 con, nên tôi tiếp tục nhân đàn.”

Kỹ thuật, kinh nghiệm và sự hỗ trợ dành cho nông dân

Không chỉ dừng ở quy mô nhỏ lẻ, nhiều hộ đã mở rộng đàn lên hàng trăm con, thậm chí gần 1.000 con. Tại xã Yên Phong, thống kê cho thấy có hơn 200 hộ nuôi dúi quy mô trên 50 con. Hai hộ nuôi lớn nhất đã xây dựng đàn gần 1.000 con, cung cấp ổn định cho thị trường.

Anh Hứa Văn Thượng ở xã Na Rì cho biết: "Ban đầu tôi không có kinh nghiệm, nhưng qua thời gian học hỏi và thực hành, giờ đã biết cách nhận diện bệnh, xử lý và chăm sóc đàn. Tôi cũng đầu tư chuồng trại kiên cố, hệ thống làm mát, sưởi ấm và thiết bị đo nhiệt độ, độ ẩm để đảm bảo môi trường nuôi ổn định. Nhờ những cải tiến này, đàn dúi sinh sản đều, mỗi lứa từ 1–6 con".

Dù có ưu thế, nuôi dúi vẫn tồn tại thách thức. Dúi nhạy cảm với nhiệt độ, dễ mắc bệnh khi thời tiết thay đổi hoặc thức ăn kém chất lượng. Người nuôi phải chú ý vệ sinh chuồng trại, chuẩn bị thuốc men dự phòng và nắm vững kỹ thuật. Thêm vào đó, thị trường tiêu thụ tuy đang mở rộng nhưng vẫn phụ thuộc nhiều vào phân khúc đặc sản, cần có chiến lược phát triển dài hạn.

Giá dúi hiện ổn định: dúi giống khoảng 1,2–1,5 triệu đồng/cặp, dúi thương phẩm dao động 400–550 nghìn đồng/kg, tùy loại. Với mức giá này, nhiều hộ đạt lợi nhuận khá, nhất là khi quy mô đàn lớn. Một số hộ đã thoát nghèo, thậm chí vươn lên làm giàu nhờ mô hình này.

Chính quyền địa phương và Hội Nông dân cũng đóng vai trò quan trọng. Tại xã Yên Phong, từ nguồn Quỹ hỗ trợ nông dân các cấp, đã có 35 hộ được giải ngân vốn vay để mở rộng chăn nuôi. Ngoài ra, xã còn triển khai hai dự án từ chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ hộ nghèo và cận nghèo tiếp cận mô hình.

Bà Nguyễn Thị Bích Thu, Chủ tịch Hội Nông dân xã Yên Phong cho biết: “Từ năm 2013, một số hộ đã nuôi thử nghiệm. Khi thấy hiệu quả, bà con nhân rộng. Giờ đây, nuôi dúi là một hướng đi quan trọng trong phát triển kinh tế địa phương”.