Nước sạch Sông Đà (VCW) bị phạt vì “quên” lập hóa đơn với hàng biếu tặng

Ngày 30/10/2025, Cục Thuế tỉnh Phú Thọ đã ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty CP Đầu tư Nước sạch Sông Đà (UPCoM: VCW) sau khi phát hiện hàng loạt sai phạm trong kê khai và lập hóa đơn thuế.

Theo kết luận của cơ quan thuế, VCW đã có hành vi kê khai sai nhưng không làm thiếu số thuế phải nộp; đồng thời không lập hóa đơn đối với hàng hóa, dịch vụ dùng cho mục đích khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu hoặc biếu, tặng, trả thay lương cho người lao động. Đây là lỗi khá phổ biến trong doanh nghiệp, song lại có thể dẫn đến nhiều hệ quả về thuế nếu không được xử lý đúng quy định.

Với các vi phạm trên, Cục Thuế Phú Thọ đã ra quyết định xử phạt hành chính 14 triệu đồng đối với VCW. Cùng với đó, công ty buộc phải điều chỉnh giảm thuế giá trị gia tăng (GTGT) hơn 4,8 tỷ đồng của dự án đầu tư chưa được hoàn chuyển kỳ sau đến hết tháng 4/2025, và giảm 53 triệu đồng tiền thuế GTGT còn được khấu trừ trong hoạt động sản xuất kinh doanh.

Ngoài ra, doanh nghiệp cũng không được tính gần 187 triệu đồng vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) cho năm 2024. Trường hợp phát sinh thêm tiền thuế phải nộp, VCW sẽ phải nộp bổ sung cùng tiền chậm nộp theo quy định.

Từ vụ việc của VCW, cơ quan thuế tiếp tục nhấn mạnh tầm quan trọng của việc lập hóa đơn đúng quy định trong mọi giao dịch, kể cả khi doanh nghiệp không thu tiền.

Theo khoản 1 Điều 4 Nghị định 123/2020/NĐ-CP, khi bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ, bao gồm cả các trường hợp biếu, tặng, khuyến mại, quảng cáo, hàng mẫu, trả thay lương hay tiêu dùng nội bộ, người bán phải lập hóa đơn và ghi đầy đủ nội dung theo quy định.

Cụ thể, hóa đơn cần thể hiện rõ tên, địa chỉ, mã số thuế của người bán và người mua, tên hàng hóa, đơn vị tính, số lượng, đơn giá, thuế suất GTGT, tổng giá trị thanh toán, cùng thời điểm lập hóa đơn. Đối với hóa đơn điện tử, người bán phải đảm bảo đúng định dạng chuẩn dữ liệu theo quy định của cơ quan thuế, có mã của cơ quan thuế và chữ ký số hợp lệ.

Việc “quên” hoặc cố tình không lập hóa đơn khi biếu tặng hàng hóa, dịch vụ, dù không phát sinh doanh thu nhưng vẫn bị xem là vi phạm nghĩa vụ kê khai thuế, bởi đó là cơ sở để xác định giá trị đầu ra, chi phí đầu vào và thuế GTGT phát sinh. Ngoài nguy cơ bị xử phạt hành chính, hành vi này còn khiến doanh nghiệp mất quyền khấu trừ thuế, thậm chí bị loại chi phí khi tính thuế TNDN.

Từ đó, các doanh nghiệp cần chủ động rà soát lại toàn bộ quy trình xuất hàng, khuyến mại, biếu tặng hoặc trả thưởng, đảm bảo mỗi giao dịch đều có chứng từ và hóa đơn hợp lệ. Đồng thời, nên tăng cường ứng dụng hóa đơn điện tử, giúp kiểm soát tự động các giao dịch phát sinh, tránh rủi ro bị cơ quan thuế truy thu.

Trường hợp của VCW là lời cảnh báo thực tế cho nhiều doanh nghiệp, đặc biệt trong giai đoạn cuối năm khi các chương trình khuyến mại, tặng quà, chăm sóc khách hàng gia tăng mạnh. Dù giá trị nhỏ hay lớn, mọi hàng hóa – dịch vụ đưa ra khỏi kho vì mục đích biếu, tặng, khuyến mại đều phải có hóa đơn, để đảm bảo tính minh bạch và tuân thủ pháp luật thuế.