Nông dân Thanh Hóa U70 trở thành "đại gia" nhờ thứ đặc sản sông Mã

Nông dân và hành trình đưa cá Dốc từ sông Mã về bản

Tại xã Trung Sơn (Thanh Hóa), người dân thường nhắc đến ông Hà Văn Khường (63 tuổi) với câu chuyện đặc biệt gắn liền cùng loài cá Dốc. Ông được biết đến như người nông dân đầu tiên trong bản mạnh dạn mang giống cá này từ sông Mã về nuôi, mở ra hướng phát triển kinh tế mới cho bản làng.

Xuất thân trong một gia đình nghèo khó, cuộc sống của ông Khường những năm 1990 chỉ dựa vào vài sào nương rẫy. Thu nhập bấp bênh khiến gia đình luôn trong cảnh thiếu trước hụt sau. Để cải thiện, ông từng thử nuôi cá trắm trong ao nhưng không mang lại hiệu quả. Bước ngoặt đến vào năm 1994, khi ông nghe lời kể từ người già trong làng về loài cá Dốc – loại cá đặc sản có thịt thơm, ăn được cả vảy và giá trị kinh tế cao.

Quyết định tìm cơ hội, ông đi bộ hơn 5km ra sông Mã, chờ mùa cạn để bắt được cá. Lần đầu tiên, ông đem về 30 con, nhưng hơn một nửa bị chết. Chỉ còn lại 14 con được thả vào ao cạnh nhà, nguồn nước dẫn từ suối vào. Không có kiến thức nuôi trồng thủy sản, ông tự mày mò cách chăm sóc, thậm chí dùng lòng đỏ trứng gà làm thức ăn cho cá con. Sự kiên trì này đã mang lại kết quả khi đàn cá bắt đầu sinh sản, tạo nền tảng cho những bước phát triển sau này.

Đến năm 2008, mô hình đã đem lại hơn 150 triệu đồng tiền bán cá giống. Chỉ trong vài năm tiếp theo, thu nhập tăng nhanh, năm 2010 đạt gần 600 triệu đồng. Hiện nay, trại cá của ông có 14 ao nuôi, được quy hoạch rõ ràng, chia thành ao nuôi cá bố mẹ, cá giống và cá thịt.

Mỗi năm, nguồn thu dao động từ 400 đến 800 triệu đồng, tùy nhu cầu thị trường. Cá giống được bán với giá khoảng 3.000 đồng/con, còn cá thịt đạt 150.000 đồng/kg. Không chỉ nuôi để bán, ông còn thường xuyên cung cấp giống cho bà con địa phương theo hình thức trả chậm, giúp nhiều hộ dân khác có cơ hội phát triển.

Tác động đến cộng đồng và triển vọng của mô hình cá Dốc

Theo ông Phạm Bá Ảnh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Trung Sơn, mô hình nuôi cá Dốc của ông Khường đã có tác động rõ rệt đến kinh tế địa phương. Không chỉ tạo ra nguồn thu ổn định cho gia đình, ông còn chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ giống và vốn cho nhiều hộ trong bản. Nhờ đó, nhiều gia đình đã thoát nghèo, có thu nhập ổn định hơn từ nghề nuôi cá.

Cá Dốc có đặc điểm ưa nước sạch, mát và có thể sinh sản quanh năm. Một con mẹ có thể đẻ khoảng 8.000 cá con mỗi lần. Trước đây, loài cá này phát triển chậm, mất tới 3 năm để đạt 1kg nếu chỉ nuôi bằng cỏ và lá cây. Tuy nhiên, nhờ áp dụng thức ăn phối hợp, thời gian này đã rút ngắn còn khoảng một năm. Đây là điểm mới giúp nghề nuôi cá Dốc trở nên bền vững và có tính thương mại cao hơn.

Đặc biệt, đàn cá bố mẹ của ông Khường có tuổi đời hơn 30 năm, vẫn duy trì khả năng sinh sản đều đặn. Điều này cho thấy vòng đời dài của cá Dốc, tạo lợi thế lâu dài cho người nuôi.

Ngoài cá Dốc, ông Khường còn có kế hoạch thử nghiệm nuôi thêm ốc nhồi để tăng thu nhập. Mô hình này không chỉ đem lại lợi ích cá nhân mà còn góp phần hình thành câu lạc bộ nuôi cá Dốc tại địa phương. Với uy tín và kinh nghiệm, ông được bầu làm trưởng câu lạc bộ, đóng vai trò định hướng phát triển chung cho nhiều hộ nuôi khác.

Câu chuyện của ông Hà Văn Khường là một ví dụ tiêu biểu về khả năng thích nghi và sáng tạo trong sản xuất nông nghiệp. Từ những ngày khó khăn, ông đã tìm thấy hướng đi phù hợp dựa trên lợi thế địa phương, tạo nên bước chuyển quan trọng trong kinh tế nông thôn miền núi Thanh Hóa.