Nông dân Thanh Hóa 8 năm gieo hy vọng với giống quả đặc sản, giờ hái trái ngọt hàng ngàn đơn mỗi tháng

Nông dân xứ Thanh biến bưởi Diễn thành chuỗi sản phẩm hữu cơ độc đáo

Không học qua trường lớp chính quy, người nông dân Nguyễn Xuân Khải ở xã Quý Lộc, tỉnh Thanh Hóa đã có 17 năm bền bỉ gắn bó với cây bưởi Diễn, xây dựng mô hình canh tác hữu cơ khép kín và bước đầu thành công với chuỗi sản phẩm chế biến từ hoa, vỏ và ruột quả bưởi.

Trên mảnh đất hoang hóa từng là bãi chăn trâu cắt cỏ, anh Khải đã “đánh cược” với ước mơ lập nghiệp bằng cách thuê 10 ha đất vào năm 2004, khi nhiều người còn chưa tin vào khả năng nông nghiệp quy mô lớn. Sau nhiều thử nghiệm thất bại với dâu tằm, thanh hao hay mía đường, năm 2008 anh quyết định trồng 3.000 gốc bưởi Diễn.

Tuy nhiên, khác với cách làm thông thường, anh Khải theo đuổi triết lý nông nghiệp hữu cơ: không thuốc hóa học, không phân bón vô cơ. Anh nghiên cứu chế phẩm từ quế, sả, vỏ bưởi, bồ hòn, ớt… để xua côn trùng, đồng thời nhập phân bón hữu cơ từ Mỹ chiết xuất từ cá và tảo biển nhằm bảo vệ hệ vi sinh vật trong đất.

“Tôi gọi nó là vệ sĩ cây trồng, giúp cây phát triển tự nhiên, bảo vệ môi trường và giữ gìn sức khỏe người tiêu dùng”, anh Khải chia sẻ.

Đặc biệt, anh không để bưởi ra quả trong 8 năm đầu để dưỡng cây, dù nhiều hộ trồng bưởi khác đã cho thu hái từ năm thứ ba. Dẫu có thời điểm trong túi không còn nổi 200.000 đồng, anh vẫn kiên định với hướng đi dài hạn. Quả ngọt đến vào năm thứ 9, nhưng chưa kịp vui thì thị trường bưởi Diễn rơi vào khủng hoảng vì cung vượt cầu và ảnh hưởng từ dịch Covid-19.

Nông dân chế biến bưởi thành mỹ phẩm, định hướng liên kết bền vững

Khi nhiều nông dân chặt bỏ bưởi chuyển sang cây trồng khác, anh Khải một lần nữa chứng minh tư duy khác biệt. Anh bắt tay chế biến các sản phẩm từ bưởi: tinh dầu, bột hoa bưởi, dầu gội đầu, rượu chưng cất từ ruột quả... Từ 60% số cây chuyên thu hoa thay vì nuôi quả, anh mở ra một hướng đi biến cây bưởi Diễn thành nguồn nguyên liệu thay vì chỉ chờ trái bán tươi.

Mỗi tháng, trang trại của anh Khải bán ra gần 1.000 đơn hàng khắp các tỉnh. Các sản phẩm hữu cơ từ bưởi nhận được sự đón nhận nhờ nguồn gốc rõ ràng, thân thiện với môi trường và an toàn cho người dùng. Đây chính là giá trị bền vững mà mô hình sản xuất nông nghiệp truyền thống khó đạt được nếu chỉ nhìn vào hiệu quả ngắn hạn.

Anh Khải đang chuẩn bị kế hoạch liên kết với các trang trại khác, xây dựng vùng nguyên liệu sạch đạt tiêu chuẩn hữu cơ. Điều kiện đặt ra là các đối tác phải sử dụng phân và thuốc sinh học do anh cung cấp, tuân thủ quy trình không hóa chất để đảm bảo chất lượng đồng nhất. Nếu thành công, đây có thể là một hình mẫu phát triển nông nghiệp sinh thái gắn với công nghiệp chế biến tại chỗ.

Anh Nguyễn Văn Tường – Trưởng phòng Kinh tế xã Quý Lộc nhận xét: “Anh Khải là một trong những nông dân có tư duy đổi mới, không chỉ dám nghĩ, dám làm mà còn hướng đến giá trị cộng đồng và sự phát triển bền vững. Địa phương cũng đang phối hợp để hỗ trợ mở rộng mô hình và kết nối thị trường tiêu thụ”.

Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến nông sản sạch và truy xuất nguồn gốc, mô hình như của anh Khải là lời khẳng định rõ ràng rằng: nông dân hôm nay không chỉ là người trồng cây mà còn là nhà sáng tạo, doanh nhân xanh và người giữ gìn môi sinh.