Nông dân Sơn La trồng giống quả lạ Tây Bắc, nhẹ nhàng mang về hàng trăm triệu đồng mỗi năm

Cây thảo quả mang lại sinh kế mới cho nông dân vùng cao

Mỗi độ cuối tháng 8, con đường dẫn vào bản Tảo Ván (xã Chiềng Hoa, tỉnh Sơn La) lại trở nên nhộn nhịp. Từng tốp nông dân nối nhau gùi những gùi quả thảo quả đỏ au, hương thơm lan khắp núi rừng. Đây là thời điểm bận rộn nhất trong năm, bởi mùa thu hoạch thảo quả chín rộ chỉ kéo dài vài tuần, buộc bà con phải tranh thủ thu hái để kịp bán cho thương lái.

Anh Mùa A Cu, một trong những người tiên phong đưa thảo quả về trồng ở bản Tảo Ván từ năm 2011, cho biết hiện gia đình anh có hơn 5ha, trong đó 3ha đã cho thu hoạch, mang lại thu nhập bình quân khoảng 300 triệu đồng mỗi năm. Nhờ loại cây này, gia đình anh có điều kiện xây dựng nhà cửa khang trang, con cái được học hành đầy đủ. Cũng từ mô hình này, nhiều hộ trong bản đã mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, góp phần hình thành vùng sản xuất tập trung.

Theo anh Mùa A Súa - Bí thư Chi bộ bản Tảo Ván, hiện cả bản có gần 30ha thảo quả, mỗi năm thu khoảng 40 tấn quả tươi, trở thành nguồn thu chính của các hộ. Trên phạm vi toàn xã Chiềng Hoa, diện tích thảo quả đã đạt 168ha, trong đó hơn 100ha cho thu hoạch, sản lượng năm nay ước khoảng 360 tấn, doanh thu gần 8 tỉ đồng. Chủ tịch UBND xã, ông Cứ A Dạng, nhận định khí hậu mát mẻ và rừng tự nhiên rộng lớn là điều kiện thuận lợi để cây thảo quả phát triển, giúp nông dân thoát nghèo, từng bước ổn định cuộc sống.

Từ thử nghiệm đến cây trồng chủ lực giúp nông dân làm giàu

Không chỉ ở Chiềng Hoa, xã Xím Vàng (Sơn La) cũng được xem là “thủ phủ” thảo quả với hơn 300ha, sản lượng hơn 470 tấn mỗi năm. Ông Giàng A Chu, người đưa giống từ Lào Cai về trồng từ năm 2006, hiện thu nhập trên 200 triệu đồng/năm nhờ hơn 3ha thảo quả. Ông cho biết đã vận động bà con mở rộng diện tích, vừa mang lại lợi ích kinh tế, vừa giữ rừng. Hiện nay, 90% số hộ trong xã trồng thảo quả, hộ ít cũng đạt 30 – 40 triệu đồng/năm, hộ nhiều có thể thu 150 – 300 triệu đồng.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Sơn La, toàn tỉnh có hơn 450ha thảo quả dưới tán rừng, tập trung tại các xã Chiềng Hoa, Co Mạ, Chiềng Muôn, Xím Vàng, Tà Xùa… Trong số đó, hơn 300ha đã cho thu hoạch, sản lượng gần 1.000 tấn quả tươi mỗi năm. Thảo quả được thương lái thu mua tận nơi với giá dao động 120.000 – 150.000 đồng/kg quả khô, hoặc 20.000 – 25.000 đồng/kg quả tươi. Bình quân mỗi ha có thể mang về 40 – 80 triệu đồng, thậm chí cao hơn vào những năm giá ổn định.

Đáng chú ý, một số địa phương đang xây dựng sản phẩm thảo quả sấy khô đạt chuẩn OCOP 3 sao cấp tỉnh, đồng thời đặt mục tiêu đến năm 2030 mở rộng thêm 100ha. Đây là bước đi nhằm nâng cao giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường tiêu thụ và khẳng định thương hiệu thảo quả Sơn La.

Từ một loại cây dược liệu được đưa về trồng thử nghiệm, đến nay, thảo quả đã trở thành cây trồng chủ lực, giúp hàng trăm hộ nông dân vùng cao Sơn La có cơ hội cải thiện thu nhập, thoát nghèo và vươn lên làm giàu. Sự phát triển này không chỉ tạo sinh kế ổn định, mà còn góp phần quan trọng trong việc giữ rừng, bảo vệ môi trường và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững tại địa phương.