Nông dân Quảng Trị chặt bỏ cao su già, chuyển sang trồng giống trái chuẩn VietGAP để làm giàu

Nông dân Quảng Trị chuyển hướng trồng cam VietGAP

Năm 2019, ông Lê Văn Minh ở khóm 4 (xã Bến Quan, tỉnh Quảng Trị) đã quyết định chặt bỏ 1,7 ha cao su già cỗi, ngã đổ để chuyển sang trồng các giống cam Vân Du và Xã Đoài lòng vàng. Để tiết kiệm nước và công lao động, ông đầu tư hệ thống béc tưới tự động cho toàn bộ vườn.

Khác với tập quán canh tác truyền thống, ông Minh không sử dụng phân hóa học hay thuốc bảo vệ thực vật hóa học. Thay vào đó, ông tự ủ phân hữu cơ, kết hợp phân vi sinh để nuôi dưỡng cây. Cỏ trong vườn được cắt định kỳ, tận dụng làm lớp phủ giữ ẩm, tăng độ mùn cho đất. Đây là cách làm phù hợp với tiêu chuẩn VietGAP, giúp bảo vệ sức khỏe người sản xuất và cung cấp sản phẩm an toàn cho người tiêu dùng.

Một giải pháp đáng chú ý là việc ông Minh đầu tư hệ thống tháp thu ruồi vàng – loại dịch hại nguy hiểm với cây có múi. Thiết bị sử dụng bóng đèn nhập ngoại đặt trên cao để thu hút và tiêu diệt ruồi vàng. Nhờ vậy, tỷ lệ quả rụng và hư hỏng giảm đáng kể, chất lượng cam được cải thiện.

Theo chia sẻ của ông Minh, cam trồng theo tiêu chuẩn VietGAP có mẫu mã không thật sự bắt mắt như cam trồng thông thường, nhưng bù lại quả ngọt, đậm vị. Với 1,7 ha vườn cam, gia đình ông thu hoạch khoảng 8-10 tấn quả mỗi năm. Ông kỳ vọng sản lượng sẽ tăng khi cây bước vào giai đoạn ổn định. Quan trọng hơn, đất đai được cải tạo, tăng độ phì nhiêu và kéo dài tuổi thọ vườn cây.

Bài toán thị trường và hướng đi tương lai

Tuy nhiên, khó khăn lớn nhất hiện nay là thị trường đầu ra. Mặc dù đã có chứng nhận VietGAP, sản phẩm cam Bến Quan chủ yếu vẫn bán lẻ qua tư thương, giá cả chưa ổn định. Điều này khiến nhiều nông dân còn đắn đo khi đầu tư mô hình trồng cam VietGAP.

Hợp tác xã Cam Bến Quan hiện có 11 hộ tham gia với gần 10 ha diện tích, toàn bộ đã được chứng nhận VietGAP. Dù vậy, sản phẩm vẫn chưa vào được hệ thống siêu thị hay chuỗi cửa hàng nông sản an toàn. Đây là hạn chế lớn trong việc xây dựng thương hiệu và mở rộng sản xuất.

Ông Lê Đức Huy, Chủ tịch Hội Nông dân xã Bến Quan, cho biết mô hình của ông Minh đã tạo sức lan tỏa, thu hút nhiều hộ dân đến tham quan, học hỏi. Theo ông Huy, điều kiện đất đai, khí hậu của địa phương phù hợp cho cây có múi, diện tích trồng cam có thể mở rộng từ đất trồng keo và cao su. Vấn đề then chốt vẫn là tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm.

Trong thời gian tới, xã Bến Quan dự kiến thành lập Chi hội nông dân nghề nghiệp chuyên về cây cam, từng bước hình thành vùng hàng hóa tập trung, xây dựng thương hiệu cam Bến Quan. Khi có thương hiệu và thị trường tiêu thụ rõ ràng, nông dân sẽ mạnh dạn đầu tư, tạo động lực cho phát triển nông nghiệp bền vững.

Những nỗ lực chuyển đổi sang sản xuất VietGAP cho thấy tư duy mới của người nông dân Quảng Trị: chú trọng chất lượng, an toàn và tính bền vững. Dù còn không ít khó khăn, mô hình này nếu được hỗ trợ và kết nối thị trường hiệu quả có thể trở thành hướng đi dài hạn, góp phần thay đổi diện mạo nông thôn và nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.