Nông dân Nghệ An lắp điều hòa nuôi thứ “nhỏ mà có võ”, hơn chục ngày đã có thể bán, thu về chục triệu đồng/vụ

Hành trình làm mới nghề cũ ở xã Thuận Sơn

Tại xã Thuận Sơn (huyện Đô Lương, Nghệ An), nghề trồng dâu nuôi tằm vốn từng mai một đang được khôi phục mạnh mẽ. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý không chỉ nằm ở việc nghề cũ sống lại, mà là cách thức làm nghề đã thay đổi toàn diện: Nông dân nuôi tằm trong phòng có điều hòa nhiệt độ.

Cánh đồng xóm Thuận Phú xanh rì bởi màu của các loại rau màu, trong đó cây dâu đã chiếm lại diện tích đáng kể sau nhiều năm vắng bóng. Theo bà Trần Thị Năm, một trong những người đầu tiên quay lại với nghề, trồng dâu và nuôi tằm từng là sinh kế chính của người dân Thuận Sơn. Tuy nhiên, thời gian trôi qua, nghề bị mai một, chỉ còn vài hộ duy trì. Đến nay, dưới sự định hướng của chính quyền địa phương và sự liên kết với doanh nghiệp, nghề cũ được làm mới với giống dâu mới, quy trình nuôi mới và mô hình tiêu thụ ổn định.

Nuôi tằm trong phòng lạnh: Giải pháp cho giống tằm thế hệ mới

Xóm Thuận Đông là nơi chứng kiến bước tiến công nghệ đáng kể trong ngành nuôi tằm khi một số hộ lắp đặt điều hòa nhiệt độ để nuôi tằm trong nhà. Ông Phan Bá Định, một hộ tiên phong, cho biết: “Giống tằm hiện nay phát triển tốt nhất trong môi trường ổn định ở mức 25-30 độ C. Vì vậy, tôi đầu tư một phòng riêng có máy lạnh để nuôi.”

Căn phòng nuôi nằm ngay bên cạnh phòng khách gia đình, được ông Định lắp thêm hệ thống nhiệt kế để kiểm soát điều kiện môi trường. 16 nong kén hiện đại với kích cỡ tiêu chuẩn được đặt trong phòng. Mỗi nong cho thu hoạch từ 2–2,5 kg kén, bán ra thị trường với giá 200.000 đồng/kg. Ngoài việc bán kén, ông còn có thể bán tằm con từ 3–6 ngày tuổi, tạo thêm nguồn thu nhập.

Một điểm đáng chú ý là chi phí đầu tư ban đầu không cao. Theo ông Định, số tiền giống cho 16 nong chỉ vài trăm ngàn đồng. Thêm vào đó, lượng lá dâu cần dùng ít hơn, công chăm sóc cũng không vất vả, tạo điều kiện thuận lợi để mở rộng mô hình trong dân.

Doanh nghiệp bao tiêu – Bệ đỡ cho người dân yên tâm sản xuất

Khác với mô hình truyền thống kéo tơ, bán nhộng, nay nông dân tập trung vào nuôi tằm con và bán kén non. Các doanh nghiệp bao tiêu cam kết thu mua không chỉ kén mà cả trứng và tằm con, từ đó giúp nông dân không phải lo đầu ra.

Bà Trần Thị Năm hiện đã trồng được 6/17 sào dâu theo kế hoạch và bắt đầu bán tằm con. Theo cam kết, trứng tằm sẽ nở sau 20 ngày, và sau khoảng 3–6 ngày nuôi sẽ được bán ra. Một số hộ thậm chí còn đầu tư mua trứng, sau đó vừa bán tằm con cho các hộ khác, vừa tiếp tục nuôi đến giai đoạn ươm kén.

Bí thư Đảng ủy xã Thuận Sơn, ông Nguyễn Văn Lợi, cho biết: “Chính quyền địa phương đã xây dựng kế hoạch khôi phục nghề trồng dâu nuôi tằm, cử cán bộ đi học hỏi kinh nghiệm tại các mô hình thành công để về hướng dẫn bà con.” Hiện xã đang triển khai trồng 20 ha dâu giống mới, trong đó đã có gần 7 ha hoàn thiện và đưa vào khai thác.

Hướng đến phát triển bền vững, khép kín

Việc khôi phục nghề truyền thống không chỉ mang ý nghĩa bảo tồn văn hóa, mà còn giúp người dân có hướng đi kinh tế ổn định, phù hợp với quy mô hộ gia đình. Nhờ mô hình nuôi tằm điều hòa và chuỗi liên kết với doanh nghiệp, nông dân có thể sản xuất quy mô nhỏ nhưng vẫn hiệu quả, kiểm soát được chất lượng và đầu ra.

Với 6 hộ nuôi tằm kiểu mới và hàng chục sào dâu đã được trồng, xã Thuận Sơn đang hướng tới việc xây dựng vùng chuyên canh dâu tằm hiện đại trong giai đoạn 2024–2029. Chính quyền cam kết hỗ trợ kỹ thuật, kết nối thị trường và tạo điều kiện để các hộ mở rộng quy mô, đảm bảo lợi ích kinh tế song song với tính ổn định nghề nghiệp lâu dài.