Nông dân Lào Cai bỏ ngô, bỏ sắn kém hiệu quả, đổi đời nhờ cây trồng bình dân, thu nhập tới 300 triệu/năm

Thu nhập ổn định từ cây chuối

Trong 8 tháng đầu năm 2025, xã Mường Khương (Lào Cai) đã thu hoạch gần 13.300 tấn chuối, đem lại giá trị hơn 93 tỷ đồng. Thành quả này không chỉ giúp cải thiện đời sống mà còn mở ra hướng thoát nghèo bền vững cho nhiều nông dân vùng cao. Với diện tích hơn 1.000 ha, cây chuối đã trở thành cây trồng chủ lực, thay thế dần các loại cây truyền thống như ngô, sắn vốn cho hiệu quả kinh tế thấp.

Ông Giàng Sử Hòa, một hộ gắn bó hơn 10 năm với cây chuối, cho biết gia đình ông đang trồng gần 4 ha với hơn 7.000 cây, thu nhập mỗi năm khoảng 250–300 triệu đồng sau khi trừ chi phí. Ngoài bán quả, nguồn thu còn đến từ phụ phẩm như lá chuối hay thân cây, phục vụ cho nhu cầu chế biến, gói bánh, làm thức ăn chăn nuôi. Ông Hòa nhấn mạnh, trồng chuối không quá vất vả, lại có thể kết hợp với chăn nuôi trâu, bò, gà, lợn để đa dạng nguồn thu, đảm bảo cuộc sống ổn định ngay tại địa phương.

Kinh nghiệm chăm sóc chuối của nông dân địa phương cho thấy sự kết hợp giữa phân vi sinh, phân chuồng ủ hoai và NPK giúp cây phát triển bền vững. Khi buồng chuối bắt đầu đậu quả, việc bọc túi bảo vệ là yếu tố quan trọng để hạn chế sâu bệnh, giữ chất lượng quả. Thị trường tiêu thụ chủ yếu là xuất khẩu sang Trung Quốc, một phần cung ứng cho thị trường trong nước. Giá chuối dao động 10–16 nghìn đồng/kg vào ngày thường và có thể tăng lên 25–30 nghìn đồng/kg vào dịp Tết, mang lại nguồn thu đáng kể cho bà con.

Anh Ly Vần Củi, một hộ dân tại thôn Cốc Ngù, đã chuyển đổi từ cây sắn sang trồng chuối từ năm 2023. Được hỗ trợ giống chuối tiêu hồng, sau hơn một năm chăm sóc, gia đình anh đã có thu hoạch đầu tiên với sản lượng khoảng 3 tấn, thu về 30 triệu đồng, dự kiến cả vụ đạt thêm 10 tấn. Sự thay đổi này cho thấy rõ hiệu quả kinh tế so với cây trồng cũ.

Chuỗi liên kết và triển vọng bền vững

Không chỉ dừng ở thu nhập cho từng hộ, phong trào trồng chuối đang tạo sự thay đổi diện mạo chung của Mường Khương. Anh Sùng Vần Hòa, một hộ trồng 4.000 gốc chuối, ước tính sẽ thu về gần 300 triệu đồng trong năm nay. Trước kia, chuối chỉ được trồng rải rác để phục vụ gia đình hoặc bán lẻ tại chợ địa phương với giá vài nghìn đồng mỗi nải. Nay, nhờ sự liên kết với doanh nghiệp thu mua, chuối được sản xuất theo quy trình bài bản, đảm bảo năng suất và chất lượng, đầu ra ổn định hơn.

Sự tham gia của doanh nghiệp không chỉ giúp tiêu thụ sản phẩm mà còn hướng dẫn nông dân kỹ thuật canh tác, từ khâu chọn giống đến thu hoạch và bảo quản. Nhờ đó, diện tích trồng chuối tăng nhanh, năng suất bình quân được cải thiện, tạo điều kiện để chuối Mường Khương mở rộng ra thị trường xuất khẩu.

Bên cạnh lợi ích kinh tế, việc phát triển cây chuối còn góp phần giữ chân lao động tại chỗ, hạn chế tình trạng di cư đi làm ăn xa. Bà con có thể “làm giàu tại nhà” khi biết tận dụng lợi thế khí hậu mát mẻ, đất đai phù hợp của vùng núi cao. Đồng thời, mô hình trồng chuối còn khuyến khích sự gắn kết cộng đồng thông qua các hợp tác xã, nhóm hộ liên kết, góp phần xây dựng chuỗi giá trị nông sản bền vững.

Thực tế cho thấy từ một cây trồng phụ, chuối đã trở thành cây làm giàu mới, đem lại niềm tin cho nhiều hộ. Việc tiếp tục mở rộng diện tích, áp dụng kỹ thuật tiên tiến và phát triển thương hiệu chuối Mường Khương sẽ là chìa khóa để nâng cao thu nhập, đảm bảo an sinh và thúc đẩy phát triển nông thôn bền vững.