Nông dân Lâm Đồng gìn giữ hương vị đỏ au của miền đồi, sáng tạo ra thứ "đặc sản" 800.000 đồng/kg, nâng cao thu nhập gấp nhiều lần

Hành trình tìm hướng đi mới từ nông sản địa phương

Tại vùng đất Cầu Đất (Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng), nơi nổi tiếng với những đồi cà phê arabica, anh Nguyễn Song Vũ (44 tuổi) đã có nhiều năm gắn bó với nghề trồng và chế biến cà phê. Sinh ra và lớn lên trong gia đình nông dân, anh thấu hiểu nỗi vất vả của bà con khi thường xuyên đối mặt cảnh giá nông sản bấp bênh, thu nhập không ổn định.

Từng chứng kiến nhiều vụ thu hoạch cà phê mà người dân phải đổ bỏ vỏ quả, anh Vũ luôn trăn trở làm sao tận dụng tối đa giá trị sản phẩm. Năm 2016, cơ hội đến với anh khi được một kỹ sư nông nghiệp người Nhật Bản giới thiệu về trà cascara – loại trà làm từ vỏ cà phê, có hương vị đặc biệt và được ưa chuộng tại nhiều quốc gia.

Anh Vũ chia sẻ: “Khi tìm hiểu thêm, tôi bất ngờ nhận ra trà cascara đã trở thành thức uống cao cấp ở Mỹ và nhiều nước châu Âu. Trong khi đó, tại Việt Nam, vỏ cà phê vẫn bị coi là phụ phẩm không giá trị.”

Quy trình sản xuất công phu, tỉ mỉ

Sau thời gian nghiên cứu, năm 2017, anh Vũ bắt đầu sản xuất mẻ trà cascara đầu tiên. Công đoạn quan trọng nhất là khâu ủ men quả cà phê, đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm lâu năm.

Theo anh Vũ, thời gian ủ men quyết định hương vị sản phẩm: “Nếu ủ quá lâu, vỏ cà phê dễ bị chua hoặc thối nhũn. Nếu ủ không đủ, độ ngọt và vị chua tự nhiên không đạt, ảnh hưởng chất lượng.”

Sau quá trình ủ men, vỏ cà phê được bóc tách, rửa sạch và phơi khô trước khi đóng gói làm trà. Để đảm bảo độ tươi, nguyên liệu luôn được chọn từ những quả cà phê chín mọng, thu hái thủ công trực tiếp tại vườn gia đình hoặc của các hộ liên kết.

Đến năm 2018, sản phẩm trà cascara đầu tiên của anh Nguyễn Song Vũ chính thức được thương mại hóa, sản xuất khoảng 500 kg và nhanh chóng tìm được đối tác bao tiêu ở Hà Nội. Nhờ hương vị thơm dịu, mới lạ, sản phẩm đã thu hút sự quan tâm của nhiều khách hàng yêu thích cà phê và trà đặc sản.

Tạo sinh kế bền vững và nâng giá trị nông sản

Hiện tại, mỗi năm gia đình anh Vũ sản xuất hơn 1 tấn trà cascara, với giá bán dao động từ 300.000 – 800.000 đồng/kg tùy loại. Song song đó, anh chủ động liên kết với 12 hộ nông dân địa phương để phát triển vùng nguyên liệu cà phê chất lượng cao trên diện tích khoảng 30 ha.

“Chúng tôi xác định muốn phát triển bền vững thì cần xây dựng chuỗi giá trị khép kín, từ khâu trồng, thu hoạch, sơ chế đến chế biến. Trong thời gian tới, gia đình dự kiến đầu tư thêm máy móc hiện đại để tăng sản lượng và nâng cao chất lượng trà cascara,” anh Vũ cho biết.

Lãnh đạo địa phương nhận xét, đây là mô hình sản xuất trà từ vỏ cà phê là hướng đi mới, tận dụng tối đa phụ phẩm nông nghiệp. Nếu phát triển thị trường tốt, sản phẩm này sẽ mang lại giá trị kinh tế cao cho người dân.

Ngoài đóng góp về kinh tế, việc chế biến vỏ cà phê thành trà còn góp phần giảm lượng chất thải ra môi trường, đồng thời mở ra hướng phát triển sản phẩm OCOP và hàng hóa xuất khẩu.