Nông dân Gia Lai biến "lộc xanh trái vụ" thành vàng, giá cao gấp đôi, khẳng định thương hiệu mới

Hướng đi mới từ thực tiễn sản xuất

Tại một số xã khu vực phía Tây tỉnh Gia Lai, nhiều nông dân đã mạnh dạn thử nghiệm và chuyển sang trồng hồ tiêu xanh trái vụ. Đây được xem là giải pháp vừa đón đầu nhu cầu thị trường, vừa tăng thu nhập, đồng thời giúp bà con thích ứng trước biến động giá cả nông sản.

Ý tưởng trồng tiêu xanh trái vụ xuất hiện từ năm 2022 khi anh Cù Quốc Hùng (thôn 6, xã Gào) bắt đầu tái thiết vườn hồ tiêu hữu cơ xen cà phê. Với nhận định giá hồ tiêu có tín hiệu phục hồi, anh Hùng chọn giống Sri Lanka nhờ đặc tính sinh trưởng tốt, sức kháng bệnh cao và dễ chăm sóc. Thông qua việc điều tiết tưới nước, bón phân hữu cơ hợp lý, anh đã thành công trong việc tạo ra sản phẩm hồ tiêu xanh trái vụ.

Theo tính toán, mỗi trụ tiêu cho năng suất khoảng 15 kg quả tươi, phần đẹp bán chuỗi xanh, phần còn lại được phơi khô để đa dạng hóa sản phẩm. Nhờ điều kiện thổ nhưỡng thuận lợi, anh Hùng nhanh chóng nhân rộng diện tích lên 3.000 trụ tiêu xen trong vườn cà phê. Nguồn tiêu thụ chủ yếu là nhà hàng và cơ sở chế biến thực phẩm. Do sản lượng trái vụ ít, giá bán tiêu xanh cao gấp 1,5 – 2 lần so với chính vụ, dao động từ 50.000 – 70.000 đồng/kg, thậm chí có lúc lên tới 110.000 – 120.000 đồng/kg.

Anh Hùng chia sẻ rằng thị trường tiêu xanh hiện khá ổn định, nhiều hộ nông dân trong vùng cũng bắt đầu tìm hiểu và làm theo. Anh chủ động hỗ trợ kỹ thuật để bà con chuyển đổi, mở rộng diện tích sản xuất, góp phần hình thành mô hình liên kết nông hộ tại địa phương.

Tiềm năng, thách thức và triển vọng thị trường

Ngoài các hộ cá thể, một số doanh nghiệp địa phương cũng đã tham gia mở rộng mô hình. Tại xã Kon Gang, Công ty TNHH một thành viên Tiêu đỏ Gia Lai đầu tư trồng khoảng 4.000 trụ hồ tiêu giống Malaysia, đồng thời hỗ trợ giống cho nhiều hộ dân liên kết sản xuất. Theo Giám đốc Công ty Trần Quang Sơn, hồ tiêu xanh cho phép thu hoạch từ tháng 8 – 10 hằng năm, phần còn lại tiếp tục phát triển thành tiêu đen hoặc tiêu đỏ. Việc xen kẽ giữa các loại sản phẩm vừa giúp cây sinh trưởng khỏe hơn, vừa tạo giá trị kinh tế cao.

Ông Sơn cho biết: năng suất bình quân mỗi trụ tiêu đạt 12 kg quả tươi vào năm thứ ba. Với giá bán hiện nay, mỗi héc ta hồ tiêu xanh có thể lãi từ 500 triệu đồng/năm trở lên, tùy theo phương thức trồng chuyên canh hoặc xen canh. Doanh nghiệp đã có đối tác thu mua thường xuyên tại miền Nam và xuất khẩu qua Thái Lan, góp phần ổn định đầu ra cho nông sản của nông dân trong vùng.

Trong bối cảnh các giống tiêu cũ ngày càng thoái hóa vì sâu bệnh và ảnh hưởng biến đổi khí hậu, việc đưa giống mới vào canh tác là xu thế tất yếu. Giống Sri Lanka cho năng suất trái vụ cao, phù hợp chế biến tươi, còn giống Malaysia bước đầu cho thấy tiềm năng về năng suất và chất lượng. Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý: thời gian khai thác và hiệu quả lâu dài của các giống mới vẫn cần thêm thời gian để kiểm chứng.

Ông Hoàng Phước Bính – người có nhiều kinh nghiệm với cây hồ tiêu và từng là Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Hồ tiêu Chư Sê cho rằng việc áp dụng các giống mới mang lại triển vọng, song cần cân nhắc yếu tố chất lượng sau chế biến. Cụ thể, giống Sri Lanka có ưu điểm quả dày, hạt to, phù hợp ăn tươi, nhưng khi phơi khô thì dung trọng và thành phần piperine chưa cao. Trong khi đó, hồ tiêu Malaysia đang được đánh giá tích cực về chất lượng, song vẫn phải chờ thêm thực tiễn sản xuất để khẳng định.