Nông dân Đồng Tháp đổi đất lúa lấy “vàng xanh”, thu tiền bạc tỷ, bứt tốc trên con đường làm giàu

Chuyển đổi cây trồng để thích ứng với biến đổi khí hậu

Tại vùng đất nhiễm phèn, thường xuyên đối mặt thiên tai như Đồng Tháp Mười, cây lúa độc canh từng là lựa chọn duy nhất. Tuy nhiên, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp, nhiều nông dân đã mạnh dạn chuyển sang trồng rau màu – hướng đi được đánh giá mang lại hiệu quả kinh tế cao và giúp ổn định cuộc sống.

Nhờ địa hình đa dạng, tỉnh Đồng Tháp sở hữu các vùng ngọt hóa Gò Công phía Đông, vùng kiểm soát lũ đầu nguồn và vùng Đồng Tháp Mười phía Bắc sông Tiền. Trong đó, Đồng Tháp Mười – nơi có đất nhiễm phèn, nhiễm mặn – đang chứng kiến làn sóng chuyển đổi cây trồng mạnh mẽ, với rau màu trở thành cây trồng chủ lực tại nhiều xã.

Tại các xã Tân Phước 1, Tân Phước 2, Tân Phước 3 và Hưng Thạnh, trên 1.100 ha đất lúa đã được chuyển sang trồng rau màu, lương thực và thực phẩm. Nổi bật là vùng trồng dưa hấu rộng 300 ha cho sản lượng gần 6.800 tấn/năm, và vùng chuyên canh khoai mỡ hơn 500 ha, sản lượng gần 10.000 tấn củ/năm.

Cây khoai mỡ vùng này hiện đã có thương hiệu và được thị trường phía Nam ưa chuộng. Một số mô hình chuyển đổi điển hình mang lại lợi nhuận hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng mỗi năm đã xuất hiện, tạo động lực cho nhiều hộ khác học tập và làm theo.

Những tỷ phú nông dân từ mô hình rau màu

Tại xã Tân Phước 2, chị Mai Thanh Châu đã chuyển 4ha đất lúa sang trồng sen kết hợp nuôi thủy sản nước ngọt. Theo chị, ngó sen là sản phẩm có thể thu hoạch quanh năm, phù hợp với thổ nhưỡng Đồng Tháp Mười. Trung bình mỗi năm, chị thu khoảng 750 triệu đồng từ mô hình, sau khi trừ chi phí còn lãi hơn 550 triệu đồng.

Tại xã Hưng Thạnh, ông Nguyễn Thành Hiển lập nghiệp với mô hình đa cây trồng gồm dứa, khoai mỡ và lúa trên nền đất lúa cũ. Với diện tích 9ha, mỗi năm ông Hiển đạt lợi nhuận ròng trên 1,1 tỷ đồng. Cả hai trường hợp đều là điển hình trong việc thích ứng và khai thác hiệu quả lợi thế của địa phương.

Xã Hưng Thạnh hiện đang triển khai mô hình “Sản xuất khoai mỡ theo hướng an toàn” trên diện tích 1,5ha, đồng thời khuyến khích nông dân ứng dụng công nghệ như tưới phun tiết kiệm nước, trồng rau an toàn, trồng khoai mỡ leo giàn nhằm nâng cao giá trị sản xuất trong điều kiện “chung sống với lũ”.

Liên kết chuỗi, đưa rau màu đến thị trường lớn

Tại vùng ngọt hóa Gò Công phía Đông tỉnh, việc hình thành và phát triển các hợp tác xã chuyên canh rau màu đang giúp nông dân an tâm đầu tư, sản xuất theo hướng an toàn và bền vững.

Hiện nay, có hàng chục hợp tác xã rau hoạt động hiệu quả, ứng dụng tiêu chuẩn VietGAP, kết hợp tưới tự động, nhà màng và trồng rau thủy canh. Trên 75% diện tích rau màu tại vùng này đã sử dụng công nghệ tưới tiết kiệm nước, hàng trăm nhà màng được xây dựng để chuyên canh dưa lưới, rau ăn quả, rau thủy canh phục vụ thị trường cao cấp.

Các hợp tác xã như Thạnh Hưng, Phú Quới, Hòa Thạnh, Tân Đông thường xuyên ký hợp đồng tiêu thụ với hệ thống siêu thị và bếp ăn tập thể như Metro, Mega Market, Bách hóa Xanh… với sản lượng ổn định từ 20–25 tấn rau/ngày.

Ông Võ Minh Luân – Giám đốc HTX Phú Quới cho biết: “HTX có gần 130 thành viên, diện tích rau VietGAP gần 15ha. Trung bình mỗi ngày, HTX cung ứng 4–5 tấn rau an toàn cho thị trường. Với tần suất từ 8–10 vụ/năm, lợi nhuận bình quân từ 120–150 triệu đồng/ha, gấp 2–3 lần trồng lúa”.

Sự liên kết chặt chẽ trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm đã tạo nền tảng cho nhiều nông dân thoát nghèo, xây dựng kinh tế gia đình vững chắc. Nhờ đó, rau màu không chỉ giúp nâng cao thu nhập mà còn góp phần vào quá trình xây dựng nông thôn mới toàn diện tại Đồng Tháp.

Theo báo cáo của Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Đồng Tháp, tính đến giữa tháng 7/2025, toàn tỉnh đã gieo trồng hơn 44.000ha rau màu các loại (đạt 64% kế hoạch cả năm), tăng 5,2% so với cùng kỳ. Sản lượng đạt hơn 853.000 tấn, trong đó hai vùng trọng điểm là Đồng Tháp Mười và vùng ngọt hóa Gò Công đóng góp khoảng 50% sản lượng toàn tỉnh.