Nông dân Cao Bằng trồng "cây vàng" giữa ruộng đất khô cằn, viết nên hành trình làm giàu đặc biệt

Cây trồng chủ lực giúp nông dân nâng cao thu nhập

Trên những cánh đồng ven tuyến đường dài gần 10 km từ UBND xã Phục Hòa xuống Cửa khẩu Tà Lùng (Cao Bằng), màu xanh bạt ngàn của mía phủ kín hai bên. Dưới cái nắng gắt, ông Lô Văn Hội, Bí thư Chi bộ Tổ dân phố Phja Khoang, vẫn miệt mài chăm sóc diện tích mía gần 9.000 m² của gia đình. Ông cho biết cây mía đã gắn bó với nông dân nơi đây hàng chục năm. Từ khi Công ty CP Mía đường Cao Bằng liên kết chuỗi giá trị, người trồng mía được hỗ trợ từ giống, phân bón, kỹ thuật đến ký hợp đồng bao tiêu, nhờ đó cây mía ngày càng khẳng định vị thế, trở thành cây trồng chủ lực mang lại nguồn thu nhập ổn định cho nông dân.

Tại Tổ dân phố Phja Khoang, trong 99 hộ có hơn 40 hộ trồng mía nguyên liệu với các giống ROC 22, ROC 114, Quế đường 42, 44, 46. Đây là những giống có năng suất, hàm lượng đường cao, khả năng chịu hạn, tái sinh tốt, phù hợp với khí hậu và thổ nhưỡng địa phương. Vụ thu hoạch mía kéo dài từ tháng 11 đến tháng 3 năm sau, năng suất bình quân hằng năm đạt 69–70 tấn/ha. Nhờ áp dụng kỹ thuật chăm sóc đúng quy trình, vụ 2024–2025 gia đình ông Hội thu gần 60 tấn mía, toàn bộ đạt chất lượng loại I, bán với giá 1.390 đồng/kg, thu về gần 83 triệu đồng, lợi nhuận ròng gần 60 triệu đồng.

Câu chuyện của ông Hội không phải là cá biệt. Ông Lý Văn Hiếu, Tổ trưởng Tổ dân phố Bó Pu, cho biết 45/62 hộ trong tổ đang trồng gần 28 ha mía. Cây mía khẳng định giá trị, giúp nhiều hộ thu nhập vài chục triệu đến hàng trăm triệu đồng mỗi năm. Đối với nông dân vùng cao còn nhiều khó khăn, đây là nguồn thu không nhỏ, góp phần cải thiện đời sống, xóa nghèo và tiến tới làm giàu bền vững.

Chủ tịch UBND xã Phục Hòa, ông Đàm Đình Đạo, cho biết toàn xã hiện có 1.388 ha mía nguyên liệu, năng suất bình quân 69–70 tấn/ha, sản lượng khoảng 95.758 tấn/năm, giá trị sản xuất hơn 129 tỷ đồng. Cây mía đã trở thành nguồn lực quan trọng thúc đẩy phát triển kinh tế nông nghiệp – nông thôn, giúp nông dân địa phương tạo dựng sinh kế ổn định.

Thách thức và giải pháp phát triển bền vững cho nông dân trồng mía

Mặc dù cây mía mang lại lợi ích kinh tế lớn, thực tế sản xuất vẫn còn tồn tại không ít khó khăn. Một trong những rào cản chính là sự liên kết chưa thật sự chặt chẽ giữa nông dân và doanh nghiệp. Dù nhiều hợp đồng đã được ký kết, nhưng không ít hộ vẫn tự ý thu hoạch sớm để bán cho tư thương với giá cao hơn. Ngược lại, doanh nghiệp đôi khi chậm thu mua, không đúng thời hạn cam kết, khiến nông dân bị động, ảnh hưởng chất lượng mía và hiệu quả kinh tế.

Bên cạnh đó, yếu tố thời tiết bất thường, hạn hán kéo dài làm nhiều vùng trồng thiếu nước tưới. Không ít nông dân còn giữ thói quen canh tác truyền thống, chưa chú trọng áp dụng khoa học kỹ thuật, khiến năng suất và chất lượng chưa đạt tối ưu.

Theo Chủ tịch UBND xã Phục Hòa, để vùng nguyên liệu mía phát triển bền vững, địa phương sẽ triển khai đồng bộ các giải pháp. Trước hết là đẩy mạnh tuyên truyền, vận động nông dân thay đổi tư duy sản xuất, từ canh tác truyền thống sang nông nghiệp hàng hóa. Đồng thời phối hợp với doanh nghiệp tổ chức tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật thâm canh, nhân rộng các mô hình trình diễn đạt năng suất cao.

Xã cũng sẽ phối hợp với doanh nghiệp đầu tư để xây dựng kế hoạch tham quan, học hỏi tại những địa phương trồng mía hiệu quả, ứng dụng khoa học công nghệ trong chăm sóc và tiêu thụ sản phẩm. Mục tiêu đặt ra là nâng năng suất mía thêm 8–10%/ha mỗi năm, tạo nền tảng vững chắc cho nông dân duy trì sinh kế và phát triển bền vững.

Cây mía không chỉ mang lại giá trị kinh tế cho nông dân xã Phục Hòa mà còn mở ra hướng phát triển nông nghiệp hiện đại, gắn sản xuất với thị trường. Trong bức tranh kinh tế nông thôn của Cao Bằng, mía đang ngày càng khẳng định vai trò là cây trồng chủ lực, đồng hành cùng người nông dân trên con đường thoát nghèo và vươn lên làm giàu.